Tę notkę powinienem chyba opatrzeć kolejnym numerem z cyklu Blues Highway. Nie robię tego jednak gdyż co by nie mówić Bob Dylan nie jest bluesmanem, a zresztą już znalazł się w tym cyklu na samym początku. (Zobacz notkę: blues highway)
Tym niemniej utwór ma silne związki z bluesem poprzez Muddy Watersa. Pisałem już, że zarówno zespół Rolling Stones, jak i magazyn Rolling Stone wzięły swoje nazwy z piosenek Watersa. Powszechnie sądzi się, że od bluesa Rollin` Stone, który nota bene jest zmienioną nazwą legendarnego Catfish Bluesa. (tu pisałem o catfish blues)
Jest jednak prawdopodobne, że od frazy z Mannish Boy`a. Tak mówił perkusista Rolling Stonesów, przynajmniej jeśli chodzi o jego zespół. (Zobacz notkę manish boy)
Like a Rolling Stone napisał Bob Dylan w 1965 roku. Jest to najbardziej wpływowy, najznaczniejszy i najlepszy jego song.
Dylan napisał tę piosenkę w ciągu jednego dnia w Woodstock. Pierwotnie była walcem w rytmie na 3/4 i dopiero później rytm został zmieniony na 4/4.
Nagrania dokonano w dniach 15 - 16 czerwca 1965 roku w studio Columbia Records. Dylan przywiązywał ogromną rolę do tego nagrania. Zdawał sobie sprawę, że stworzył bardzo dobrą rzecz.
Producentem był Tom Wilson, a w skład zespołu nagrywającego wchodzili:
* Mike Bloomfield - gitara
* Al Kooper - organy, choć miał grać na gitarze
* Paul Griffin - fortepian, choć miał grać na organach
* Russ Savakus - gitara basowa
* Bobby Gregg - perkusja.
Dylan wszystkich poinstruował jak mają grać jeszcze przed wejściem do studia. Bloomfieldowi powiedział np. tak: "Nie chcę żebyś grał takie g.wno jak B.B. King. Masz to zagrać inaczej". W podobny sposób mówił i pozostałym muzykom. Dodał, że jeżeli ktoś go nie posłucha to niech pożegna się z zespołem.
Zespół jednak zrobił mu figla - Griffin zamiast do organów usiadł do fortepianu a Kooper zamiast niego zasiadł za organami. Siedzieli z tyłu i Dylan tego nie widział. Wilson, producent, wątpił czy Kooper da radę ale nie zaprostestował.
Podczas odsłuchiwania nagrania Dylan poprosił Wilsona o większe wyeksponowanie dźwięku organów. WIlson na to - "ten kot nie jest organistą". No to kto grał na organach wypytywał Dylan. Według Koopera - "to był ten dzień kiedy zostałem organistą".
Kooper grał wszystkie akordy spóźniając się o 1/16 taktu. Dylanowi bardzo się to spodobało, tak jakby Kooper wyczuł jego intencje. Jest to wyróżnik tego utworu.
Like a Rolling Stone ukazał się na albumie Highway 61 Revisited 30 sierpnia. (Highway 61 to właśnie Blues Highway). Wcześniej jeszcze, bo 20 lipca wyszedł singel, drugą piosenką był "Gates of Eden".
"Like as Rolling Stone" wszedł na czołówki list przebojów. W Ameryce przebywał tam przez trzy miesiące, ale nie osiągnął pierwszej pozycji. Okupowała ją piosenka Beatlesów Help. Był to największy komercyjny sukces Boba Dylana, ale nie tylko komercyjny.
Piosenka stała się manifestem ideowym hippisów. Odnosiła się do angielskiego przysłowia "A rolling stone gathers no moss" - Toczący się kamień nie porasta mchem.
Sporo było spekulacji co do osoby, do której kierowane są słowa tekstu utworu. Większość krytyków i znajomych Dylana uważa, że osobą tą była aktorka i modelka Edie Sedgwick, wtedy związana z Andy Warholem. Sedgwick jest też podawana jako osoba występująca w innych utworach Dylana, w szczególności w "Just Like a Woman".
Oprócz niej wymieniana jest również Joan Baez, jako adresat słów Dylana.
Mike Marqusee, biograf Dylana, sięga głębiej. Pisał on, że Dylan w tamtym czasie odszedł od swej poprzedniej folkowej publiczności. To spowodowało pewien konflikt emocjonalny, dlatego sugeruje, że tekst był skierowany do samego siebie ( self-referential). Tego samego zdania jest Martin Scorsese, który z Dylanem przegadał dużo czasu podczas kręcenia filmu No Direction Home, o życiu piosenkarza.
W 2004 roku magazyn Rollin Stone mianował piosenkę Boba Dylana Like a Rolling Stone największym songiem wszechczasów. Odbyło się na podstawie ankiety wśród 172 najważniejszych osób z branży muzycznej.
Dylan wykonywał tę piosenkę prawie na każdym koncercie, z reguły kończąc nią występ.
W music boxie Dylan, Jimi Hendrix oraz The Rolling Stones. Nie wyobrażam sobie by Stonesi nie nagrali utworu o takim tytule i tekście.
Like a Rolling Stone, Bob Dylan lyrics
Once upon a time you dressed so fine
You threw the bums a dime in your prime, didnt you?
Peopled call, say, beware doll, youre bound to fall
You thought they were all kiddin you
You used to laugh about
Everybody that was hangin out
Now you dont talk so loud
Now you dont seem so proud
About having to be scrounging for your next meal.
How does it feel
How does it feel
To be without a home
Like a complete unknown
Like a rolling stone?
Youve gone to the finest school all right, miss lonely
But you know you only used to get juiced in it
And nobody has ever taught you how to live on the street
And now you find out youre gonna have to get used to it
You said youd never compromise
With the mystery tramp, but now you realize
Hes not selling any alibis
As you stare into the vacuum of his eyes
And ask him do you want to make a deal?
How does it feel
How does it feel
To be on your own
With no direction home
Like a complete unknown
Like a rolling stone?
You never turned around to see the frowns on the jugglers and the clowns
When they all come down and did tricks for you
You never understood that it aint no good
You shouldnt let other people get your kicks for you
You used to ride on the chrome horse with your diplomat
Who carried on his shoulder a siamese cat
Aint it hard when you discover that
He really wasnt where its at
After he took from you everything he could steal.
How does it feel
How does it feel
To be on your own
With no direction home
Like a complete unknown
Like a rolling stone?
Princess on the steeple and all the pretty people
Theyre drinkin, thinkin that they got it made
Exchanging all kinds of precious gifts and things
But youd better lift your diamond ring, youd better pawn it babe
You used to be so amused
At napoleon in rags and the language that he used
Go to him now, he calls you, you cant refuse
When you got nothing, you got nothing to lose
Youre invisible now, you got no secrets to conceal.
How does it feel
How does it feel
To be on your own
With no direction home
Like a complete unknown
Like a rolling stone?
Like as Rolling Stone, przekład Sylwek Szweda, 2005
Jak Toczący Się Kamień
Kiedyś błyszczałaś jak słońca blask,
Rzucałaś żebrakowi drobnych garść, czyż nie było tak ? czyż nie było tak ?
Ludzie wołali - „Uważaj zatem,
Bo coś ci może się przytrafić i to nie jest żart, to nie jest żart !”
Kto skacze, ten może przewrócić się,
Ilu wyśmiałaś, przypomnij to sobie,
Lecz teraz snujesz się jak ten duch,
Dumną laleczką nie jesteś już
I o posiłek na kolanach przechodniów błagasz znów.
Jak czujesz się,
Jak czujesz się
Bez żadnej przystani
I gdzie jest dom twój ?
Samotna jak kamień
Toczący się w dół.
I choć chodziłaś do najlepszych szkół,
Nie nauczono cię Panno Samotna jak masz przetrwać tu, jak masz przetrwać tu !
Nie zadawałaś się z byle kim,
Z brudnym włóczęgą, ani żadnym z nich, oni nie kłamią, nie kłamią !
Lecz wreszcie zdałaś sobie sprawę, że
Nikt z nich już stąd nie wyciągnie cię,
Więc błąkasz się po ulicach jak cień,
Żebrzesz o uśmiech, wszędzie wciskasz się,
I myślisz wciąż co na tym zyskasz, co zyskasz ?
Czy widziałaś żonglerów i ich zmarszczone brwi,
Gdy dla ciebie popisywali się i robili sztuczki, a ty... ?
Krzywdzono biednych, nie mówiłaś nic,
Nie rozumiałaś wtedy, że tak nie powinno być nigdy !
Zwykłaś ujeżdżać kulawego konia,
I dyplomatę z syjamskim kotem na ramieniu,
Czyż nie było ci ciężko, gdy nagle odkryłaś,
Że wszystko to żałosnym kłamstwem było,
I że zgubiłaś, zgubiłaś wtedy miłość.
Księżniczka na wieży i wszyscy piękni ludzie
Schlebiają sobie w świecie pełnym złudzeń i snów, i snów !
Ty to zostaw lepiej, a pierścień z diamentem
Schowaj głęboko i nie stawaj z nimi w jednym rzędzie, nie stawaj już !
Napoleon w łachmanach na bezludnej wyspie,
Pobiegnij do niego, on teraz woła cię.
Gdy ci wszystko zabiorą, cóż możesz jeszcze stracić,
Gdy jesteś nikim, wiesz naprawdę ile to znaczy,
Znikają tajemnice i nie ma nic do ukrycia.
Okładka albumu Highway 61 Revisited
Inne tematy w dziale Kultura
