Mamy połowę lipca, a więc pełnię lata. Odpowiedni jest to zatem czas by przedstawić jedną z najsłynniejszych piosenek w historii muzyki, czyli
Summertime.
Autorem muzyki jest George Gershwin. Tekst napisali DuBose Heyward oraz Ira Gershwin, brat Georga.
Summertime jest arią z opery Porgy and Bess, która powstała w 1935 roku. Niektórzy zestawienie ‘Gershwin’ i ‘opera’ uważają za dziwaczne jednak Porgy and Bess zasługuje na to miano jak najsłuszniej. DuBose Heyward napisał libretto a Ira Gershwin teksty do poszczególnych arii. Skoro opera to jej miejsce jest na blogu ‘Classical’, nie będę więc tu o niej pisał.

Ira i George Gershwin przy pracy
Summertime jest najbardziej znanym fragmentem opery i żyje już od lat niezależnie od całości dzieła. Uważana jest za kołysankę, zarówno ze względu na melodię, jak i na tekst, w którym występuje kilkukrotnie zwracanie się do dziecka. Kołysanka ta została zaadaptowana najpierw przez jazzmanów, a z biegiem czasu przeszła do wszystkich stylów muzyki.
Georg Gershwin nie ukrywał, że do napisania tej arii został zainspirowany przez Ukraiński Chór Narodowy, który pod dyrekcją Oleksandra Koszeca występował w 1926 roku w Nowym Jorku. Jedną z wykonywanych wtedy pieśni była ukraińska ludowa kołysanka „Oj Chodit Son Koło Wikon”. Piosenka ta miała wiele różnych odmian. W Nowym Jorku zaśpiewano ją w tonacji molowej z trzema wersami:
Ой ходить сон, коло вікон. А дрімота коло плота Питається сон дрімоти: "Де ж ми будем ночувати?"
Де хатонька теплесенька, Де дитина малесенька, Туди підем ночувати, І дитинку колисати.
Там ми будем спочивати, І дитинку присипляти: Спати, спати, соколятко, Спати, спати, голуб'ятко.
Nigdy nie słyszałem tej ukraińskiej melodii, więc nie wiem na ile Summertime jest z nią zgodna. Z przekazów przedwojennych wynikało by, że w dużym stopniu.
Gershwin zaaranżował ją na wzór bluesa, tym niemniej ten superhit ma korzenie słowiańskie. Czyż to nie wyraz prawdziwej uniwersalności muzyki ?
Pisałem wcześniej, że prawdopodobnie największą ilość sprzedanych płyt w historii miał St. Louis Blues. Chyba jednak pod względem ilości różnych wykonawców, którzy śpiewali tę samą piosenkę żadna nie może się równać z Summertime. Chociaż są tacy, którzy twierdzą, że równie licznie nagrywano Yesterday Beatlesów. W każdym razie na stronie summertime collection można znaleźć listę 4000 różnych solistów i zespołów, którzy kiedyś nagrali Summertime. Dlatego trudno by znaleźć kogoś, kto nigdy tego utworu nie słyszał.
Bez wątpienia najsławniejszą interpretacją Summertime była ta autorstwa Janis Joplin. Nagranie ukazało się na albumie Cheap Thrills wydanym w sierpniu 1968 roku przez Columbia Records. Janis Joplin występowała wtedy z zespołem Big Brother and the Holding Company. Jeszcze w trakcie tego samego roku album sprzedano w ponad milionowym nakładzie. Magazyn Rolling Stone umieścił ten album na 338 miejscu na liście 500 Najlepszych Albumów Wszechczasów.
Janis Joplin w Woodstock, 1969
Joplin wkrótce potem opuściła zespół i rozpoczęła karierę solową.
Janis Joplin wykonała Summertime na Festiwalu w Woodstock w 1969 roku. Do legendy przeszło jej nagranie live z Jimi Hendrixem. To klasyka wykonania blues-rockowego. Powstało wiele opracowań dotyczących tego występu. Jedno z omówień można przeczytać tutaj Summertime
Są utwory nieśmiertelne. Jednym z takich jest Summertime.
W music boxie różne aranżacje – wokalne i instrumentalne. Jest Kathleen Battle, śpiewaczka operowa i Vanessa Mae – skrzypaczka. Jest bardzo znana wersja Milesa Davisa, Paul Mc Cartney i dwa razy Janis Joplin. Jest też polski zespół Riders grający aranżację z Woodstock. Louis Armstrong, Billie Holiday, Ella Fitzgerald, czyli sporo bardzo znanych nazwisk.
P.S. 'Zmęczon' odszukał na ukraińskiej stronie pierwowzór, czyli ukraińską kołysankę. Ściągnąłem i wgrałem do music boxa.
P.S.2. Kłopot w tym, że to plik wma i nie chce grać. Spróbuję go przerobić na mp3.
P.S.3. Ok. Już gra.
Summertime lyrics
Summertime,
And the livin' is easy
Fish are jumpin'
And the cotton is high
Your daddy's rich
And your mamma's good lookin'
So hush little baby
Don't you cry
One of these mornings
You're going to rise up singing
Then you'll spread your wings
And you'll take to the sky
But till that morning
There's a'nothing can harm you
With daddy and mamma standing by
Summertime,
And the livin' is easy
Fish are jumpin'
And the cotton is high
Your daddy's rich
And your mamma's good lookin'
So hush little baby
Don't you cry
Letni Czas. Tekst nadesłany do Fanklubu Janis Joplin przez ‘aerjotl’.
W letni czas, czas, czas
Dziecino, życie jest proste
Ryby się rzucają
A bawełna, o Boże, bawełna taka wysoka, Boże, taka wysoka!
Twój tatuś jest bogaty
A twoja mama jest piękna
Tak ładnie wygląda
Cicho sza, dziecino, dziecino, dziecino
Nie, nie, nie, nie, nie płacz, nie płacz!
Przyjdzie taki dzień
Kiedy podniesiesz się ze śpiewem na ustach
Rozwiniesz skrzydła i wzbijesz się w niebo, o Boże, w niebo!
A do tego czasu, skarbie, możesz czuć się bezpieczna
Nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie ...
Tylko nie płacz, płacz
Janis Joplin w Woodstock, 1969 rok
Inne tematy w dziale Kultura