Uzbekistan, Tadżykistan - ogrodniczo

Chodżent z szczytu pozostałości murów twierdzy Aleksandra Macedońskiego.

Z tej też racji zwracałem uwagę na to jakie rośliny są  uprawiane w tamtym regionie. W rejonie Chiwy - standardowo zboża - zwłaszcza ryż, dużo bawełny, kukurydza. Trochę krzewów i drzew owocowych. Drzewa niezbyt duże - głównie śliwy.

Interesująca zwykle jest oferta bazarowa, ale też to, co sprzedawane jest na przydrożnych straganach. A w tamtym regionie jedyne, co widziałem to słodkie melony. Rzadko - arbuzy i tylko w rejonie Urgencza. Kierowca nabył dla siebie 6 sztuk takich ok. 4 - kilogramowych melonów i zapłacił  w przeliczeniu 2 $.

Przydrożna oferta zwiększała swój asortyment o marchew i cebulę w rejonie Buchary, a w okolicach Samarkandy widziałem już też kapustę i buraki.

W Tadżykistanie - bardzo podobnie. Pojawiły się śliwki. Dopiero po przekroczeniu przełęczy oddzielającej część zachodnią od regionu Chodżentu, czyli już obrzeży Kotliny Fergańskiej, pojawiły się kartofle i pomidory. I więcej owoców. W pobliżu Chodżentu widoczne były też winnice i więcej sadów.

W zarówno Uzbekistanie jak i Tadżykistanie zauważalna jest kultura upraw - wszystkie drzewa i owocowe w sadach, i te przydrożne, miały pnie bielone do wysokości ok. &0 cm. Kiedyś robiło się to też u nas, ale ostatnio rzadko się spotyka ten zabieg.

Po przekroczeniu uzbeckiej granicy widoczna oferta wyraźnie się powiększała. Dużo różnych owoców - figi, granaty, także owoce suszone. Porównując tę ofertę z tym, co można było zobaczyć choćby w rejonie Samarkandy - twierdzenie, że Kotlina Fergańska to miejsce rajskiego ogrodu jest jak najbardziej uzasadnione.

Cóż. Biblia była pisana między 5 a 2 wiekiem przed Chrystusem. To czas, kiedy Żydzi opanowywali Jedwabny Szlak. Biblijne opisy dotyczą nie Palestyny, czy Mezopotamii, a właśnie terenów na wschód od Morza Kaspijskiego. W tamtym czasie Chorezm był bogato zagospodarowany i zaludniony. Ale nawet w odniesieniu do tego terenu - Kotlina Fergańska musiała się wyróżniać bogactwem dostępnych produktów rolnych i kulturą upraw.

Z uwag tyczących różnic regionalnych można jeszcze dodać pewną różnicę w mentalności mieszkańców. Pisałem o tym w pierwszej notce wspominając styl jazdy tamtejszych kierowców. W części zachodniej jazda bardziej swobodna, z mniejszym poszanowaniem przepisów. W Kotlinie Fergańskiej - bardziej stonowana, stateczna, ale też z pojawiającymi się wypadkami - a to samochód w rowie, a to "czołówka",  a to kolizja z traktorem. Do tego kierowcy bardzo zapatrzeni tylko w to, co widzą przed sobą. Nie ma ustępowania drogi - jazda lewym pasem.

Pewnym zmartwieniem dla mnie była kwestia zamawiania dań w miejscowych restauracjach - przy kiepskiej znajomości języka zawsze mam z tym problemy. Ta sprawa rozwiązana jest w obu tych krajach bardzo prosto - karta dań zawiera zdjęcie  potrawy i cenę - często także w $. Genialnie proste i skuteczne.

Z przełęczy w drodze do Chodżentu

Jw.

Mury twierdzy Aleksandra Macedońskiego w Chodżencie

Madrasa w Chodżencie.

Odrestaurowana z niesamowitym pietyzmem. Wnętrze zdobione nie płytkami jak w Samarkandzie, ale rzeźbionym drewnem. Na mnie zrobiło to większe wrażenie niż zdobnictwo Samarkandy, czy Buchary.

A to już Kokand. Pałac lokalnego władcy. Obecnie muzeum - może nie najbogatsze, ale warte zwiedzenia. Wokół park dobrze utrzymany.

Prawie zawsze w domostwach jest tam wewnętrzny dziedziniec, gdzie są drzewa - zwykle owocowe. To na dziedzińcu pałacu - granat.

I tyle w tej notce. Końcowe uwagi w nastepnej.