Paweł Dobrowolski Paweł Dobrowolski
3830
BLOG

Słaba konstytucja, słaby trybunał, dlatego Trybunału broni garstka…

Paweł Dobrowolski Paweł Dobrowolski Polityka Obserwuj notkę 171

 

Można się śmiać lub bać słów Morawieckiego, lecz w demokracji obywatele byli, są i będą ostateczną instancją. Ich wola może być wprzęgnięta w lepsze, lub jak w naszym przypadku gorsze urządzenia polityczne. Ale nie uciekniemy od tego, iż to nam obywatelom mają się podobać władze, w tym władza sądownicza. Z Trybunałem jest problem, gdyż Trybunał Konstytucyjny nie jest obrońcą demokratycznego minimum. Gdyby Trybunał Konstytucyjny, chronił nas przed tyranią władzy, to my obywatele chronilibyśmy Trybunał. Zamiast pikiet KODów, Nowoczesnych, itp. lemmingów o Trybunał upomniały by się setki tysięcy Polaków.

Jak pisałem ostatnio ( tu i tu) na US Supreme Court politycy amerykańscy zamachiwali się wielokrotnie. Powszechny szacunek obywateli dla konstytucji, był oparciem dla Supreme Court podczas tych ataków. Gdy prezydent Roosevelt chciał w 1937 zwiększyć liczbę sędziów w US Supreme Court, by obsadzić go swoimi nominatami to poszczególni kongresmeni zaczęli otrzymywać tysiące, a niektórzy dziesiątki tysięcy listów i telegramów w obronie Supreme Court. Prasa nawet ta sprzyjająca prezydentowi Rooseveltowi zaczęła dawać liczne krytyczne artykuły, a kongresmeni z jego rodzimej partiidemokratycznej blokowali prace nad ustawą o zwiększeniu liczby sędziów Supreme Court.

Słaba konstytucja, słaby trybunał, dlatego Trybunału broni garstka…

Źródło: FDR and the Supreme Court

(Opis karykatury: „Ja nie głosowałem za tym!”-nagłówek, wyborca Roosevelta-na postaci, plan Roosevelta ws sądu-na dokumentach)

Amerykanie swoją konstytucję uważali i uważają za gwarancję wolności. O Polakach i naszej konstytucji nie da się powiedzieć tego samego. Mamy słabą konstytucję. A kilkudziesięciu czy kilkuset oburzonych działaczy pod naszym polskim sejmem to obecna skala protestu w obronie trybunału.

W Polsce dobrą opinię o trybunala ma zazwyczaj około 40% Polaków. Co ciekawe ostatnie zwyżkowanie opinii o trybunale działo się pod koniec i po rządach PiS w latach 2005-2007. Można spekulować, że Trybunał „stawiający się” PiSowi zyskiwał wówczas w publicznym odbiorze:

Słaba konstytucja, słaby trybunał, dlatego Trybunału broni garstka…Źródło: CBOS

Nie mamy porównywalnych informacji dla USA, ale mamy podobne. W USA pytają o to jak dobrze Supreme Court wywiązuje się ze swoich obowiązków. Można, by oczekiwać, że pytanie nakierowane na ocenę jakości pracy, a nie ogólną opinię o instytucji da niższy wynik. Niestety dla nas, tak nie jest. Pomimo bardziej konkretnego pytania zmuszającego do oceny pracy ocena Supreme Court jest wyższa niż polska ogólna ocena Trybunału Konstytucyjnego:

Słaba konstytucja, słaby trybunał, dlatego Trybunału broni garstka…Źródło: Gallup

Supreme Court wkracza decyzjami na arenę polityczną i jest politycznie oceniany, ale zachowuje na tyle poważania zarówno wśród republikanów, demokratów i independents, że jego praca jest oceniana korzystniej niż oceniany jest nasz trybunał. Na przykład ostatni spadek w popularności Supreme Court tłumaczą podziały polityczne związane z decyzjami sądu potwierdzającymi konstytucyjność Obama Care, tj obowiązku wykupienia ubezpieczenia zdrowotnego oraz dotyczącymi małżeństw homoseksualnych. Ocena pracy Supreme Court wzrosła wśród demokratów i spadła wśród republikanów, ale cały czas blisko 1/5 republikanów pozytywnie ocenia prace Supreme Court:

Słaba konstytucja, słaby trybunał, dlatego Trybunału broni garstka…Źródło: Gallup

W Polsce nie mamy tak szczegółowych danych. Ale na relatywnie słabszą ocenę trybunału wpływa prawdopodobnie fatalna ocena naszych sądów. Podczas, gdy Amerykanie niepokoją się, że zaufanie do ich sądów spadło do 53% (ciemna zielona linia na poniższym wykresie):

Słaba konstytucja, słaby trybunał, dlatego Trybunału broni garstka…Źródło: Gallup

To w Polsce zaufanie do sądów nigdy się nie zbliżyło do tego poziomu. Regularnie i trwale plasuje się poniżej 30%:

Słaba konstytucja, słaby trybunał, dlatego Trybunału broni garstka…Źródło: CBOS

Nasza konstytucja, nasze ustawy i nasze sądy dopuszczały od lat takie skandale jak nielegalne zbieranie dowodów przeciw obywatelom, wieloletnie areszty „tymczasowe”. Żyjemy w państwie gdzie rekordzista w areszcie tymczasowym siedział 12 lat! Ja się nie boje dyktatury PiS, ja się po prostu boję naszego państwa, bez względu na aktualną większość w sejmie. Znajomi mnie pytają czy nie boję się słów wypowiedzianych przez rządzących polityków podczas urodzin Radia Maryja. Nie! Wolnosc słowa to wolność mówienia tego co się myśli. Jeśli czegoś się boję to rekordowej liczby podsłuchów zakładanej prze biernej postawie sądów.

Gdy nasza konstytucja, ustawy i sądy ochronią nas krótkim i nieprzekraczalnym terminem aresztów tymczasowych, gdy trybunał będzie chronił wolność słowa bez względu na to czy jest lewacka czy prawacka, inteligencka czy kibolska, gdy będziemy chronieni przed wywłaszczaniem, gdy wreszcie uzyskamy ochronę przed nielegalnymi podsłuchami i zbieraniem dowodów na obywateli przez władzę z pogwałceniem prawa to wtedy wyjdę na ulice w obronie trybunału. A w tej chwili nie będę płakał za trybunałem…

W latach 1989-91 pracował z profesorem Sachsem. Absolwent Harvardu. Od 1995 zajmuje się doradztwem gospodarczym - pomaga zarządom i właścicielom spółek w podejmowaniu strategicznych decyzji. W tym czasie brał udział w ponad pięćdziesięciu transakcjach kupna i sprzedaży spółek, z czego około dwudziestu doszło do skutku na łączną sumę ponad 1 miliarda euro. Ekspert Instytut Sobieskiego oraz Warsaw Enterprise Institute. Autor koncepcji wprowadzenia do polskiego porządku prawnego Publicznego Wysłuchania. Pomiędzy rokiem 2011-2013 prezes Forum Obywatelskiego Rozwoju, gdzie 10-krotnie zwiększył liczbę współpracowników oraz po raz pierwszy w historii FOR doprowadził do wzrostu środków pozyskiwanych od darczyńców. Opublikował raport szacujący dług publiczny Polski na powyżej 200% PKB, książkę pt. „Podstawy Analizy Finansów Firm” wydaną nakładem Stowarzyszenia Księgowych w Polsce oraz kilkadziesiąt raportów i artykułów o ekonomii politycznej reform. Członek zespołu ministra sprawiedliwości ds. nowelizacji prawa upadłościowego. Strażak w Ochotniczej Straży Pożarnej.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka