Za moment pierwszy dzień nowego roku 2018.
Roku świeckiego, "administracyjnego" - w kalendarzu wywodzącym się przede wszystkim z tradycji rzymskiej. Bowiem jego pierwowzorem jest kalendarz juliański, opracowany na polecenie Juliusza Cezara w 45 roku przed 'wspólną erą'. Nowy Rok był to dzień poświęcony Janusowi, rzymskiemu bogowi drzwi, bram i "początków" - o dwóch twarzach, jednej patrzącej w przeszłość, drugiej - w przyszłość. Od jego imienia powstała nazwa pierwszego miesiąca roku w wielu językach europejskich (np. ang. "January")
Za współczesnym kalendarzem stoi także tradycja chrześcijańska - kalendarz gregoriański (poddany korektom kalendarz juliański, ustanowiony w roku 1582 i nazwany tak od papieża Grzegorza XIII), w którym Nowy Rok to dzień poświęcony upamiętnieniu brit mila (obrzezania) Jezusa, bo przypadający w osiem dni od jego narodzin.
Zarazem - co wydaje się całkiem oczywiste - jest to pierwszy dzień pierwszego miesiąca w nowym roku.
A jak jest w judaizmie? Jak jest w kalendarzu żydowskim?
Zdecydowanie bardziej skomplikowanie. Pod względem Nowego Roku kalendarz żydowski rozmija się radykalnie ze znacznie od niego późniejszymi kalendarzami - zarówno juliańskim jak i gregoriańskim.
Najważniejszą różnicą jest to, że początek nowego roku w kalendarzu żydowskim nie następuje w pierwszym miesiącu roku, ale w ... siódmym.
Tak!: Rosz ha-Szana, czyli żydowski Nowy Rok - dwudniowe święto, podczas którego rozbrzmiewają dźwięki szofaru - obchodzony jest przez pierwsze dwa dni miesiąca tiszri, który jest siódmym miesiącem, a nie pierwszym.
To tak, jakby laicki, "administracyjny" Nowy Rok obchodzić pierwszego i drugiego dnia lipca, zamiast w styczniu.
Z kolei pierwszym miesiącem w kalendarzu hebrajskim jest wiosenny miesiąc nisan. Miesiąc, w którym Żydzi wyszli z niewoli egipskiej i stali się narodem. Wyjście z Egiptu upamiętniane jest przez święto Pesach.
Natomiast Nowy Rok (Rosz ha-Szana to dosłownie "głowa roku") przypadający w tiszri, czyli w miesiącu późnego lata lub wczesnej jesieni, jest rocznicą stworzenia świata, a mówiąc precyzyjniej: człowieka. Bowiem w judaizmie za najważniejszy i kulminacyjny akt stwarzania świata uznaje się wykreowanie istoty ludzkiej - pełnej istoty ludzkiej, czyli kobiety i mężczyzny. Jednak sam kalendarz żydowski umieszcza swój początek w pierwszym dniu miesiąca tiszri w "molad tohu", czyli w poprzedzający dzieło Stworzenia "nów księżyca bezkształtu i pustki".
Rok 2018 w kalendarzu gregoriańskim jest kontynuacją roku 5778 w kalendarzu żydowskim, ale w niedzielę 9 września, z zachodem słońca, zacznie się rok 5779.
A na razie, DOBREGO NOWEGO ROKU 2018 wszystkim Blogerom i Czytelnikom!
Paweł Jędrzejewski
