Blackout, Wojsko, NATO: Czechy na rozdrożu bezpieczeństwa?

Najlepszym planem na przyszłość jest planować, że... nic się nie wydarzy. Problem pojawia się, gdy przyszłość postanowi nie trzymać się naszych założeń.

 Sobotnia rozmowa z analitykiem wojskowym i bezpieczeństwa Jaroslavem Štefecem rozpoczęła się od... ciemności. Nie przenośni, a bardzo realnej – potężnej awarii zasilania na Półwyspie Iberyjskim, która dotknęła miliony. To wydarzenie, według Štefeca, nie było dziełem hakerów, lecz brutalnym przypomnieniem o kruchości europejskich sieci energetycznych, w szczególności w kontekście rosnącego udziału niestabilnych, jak twierdzi, odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza elektrowni słonecznych. Incydent ten, jak podkreślał analityk, obnażył brak przygotowania na podobne zdarzenia na skalę europejską, stawiając jednocześnie w pozytywnym świetle odporność czeskiej sieci, którą określił jako "odziedziczoną" z czasów sprzed 1989 roku. Awaria stała się w jego ocenie mocnym pretekstem do postawienia pytania o granice możliwości "zielonej energii" i czy w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu nie powinna wywołać poważnej, eksperckiej debaty w samych Czechach, w tym o przygotowaniu na potencjalne blackouty i sprawności systemów zarządzania kryzysowego.

Ciemność w Europie, strategiczne wyzwania Czech. Głos Analityka Štefeca

 Dyskusja płynnie przeszła na stan czeskiej armii i zakupy sprzętu. Štefec skrytykował obecne podejście, które, jego zdaniem, przedkłada misje sojusznicze nad fundamentalną obronę terytorium Czech, wskazując na brak jasnej, długofalowej strategii wojskowej. Padły też mocne zarzuty dotyczące procesów zakupowych – według analityka, znacząca część decyzji o zbrojeniach jest politycznie motywowana, często pozbawiona transparentności i potencjalnie obciążona korupcją. Sytuacja ta, zdaniem Štefeca, budzi poważne wątpliwości co do faktycznej zdolności obronnej państwa.

 Na koniec, rozmowa dotknęła bodaj najbardziej drażliwego tematu – roli Czech w NATO. Štefec zakwestionował obecne korzyści płynące z członkostwa, sugerując, że sojusz, w jego ocenie, "w zasadzie przestał istnieć" z powodu braku wyraźnego, wspólnego wroga i niewypełniania zobowiązań przez państwa członkowskie. W kontekście hipotetycznego wystąpienia Czech z NATO, mówił o konieczności gruntownej analizy ryzyk, aktywacji własnej, aktywnej polityki zagranicznej i budowy sił zbrojnych "szytych na miarę" specyficznych czeskich potrzeb obronnych. Analityk podkreślił, że dyskusja o takim scenariuszu wymaga odwagi i rzetelnej analizy, wykraczającej poza utarte schematy.

Słowa Jaroslava Štefeca, choć momentami bardzo krytyczne i kontrowersyjne, stanowią mocny impuls do refleksji nad fundamentalnymi kwestiami bezpieczeństwa – od stabilności energetycznej, przez kondycję własnej armii, po fundamenty sojuszy obronnych. Pokazują, że dyskusja o przyszłości Czech i szerzej Europy wymaga odwagi w zadawaniu trudnych pytań, analizowania nawet niewygodnych scenariuszy i - przede wszystkim - opierania decyzji na rzetelnej, eksperckiej wiedzy, a nie tylko na doraźnych priorytetach politycznych. Czy ten głos przebije się przez szum informacyjny i zainicjuje potrzebną debatę? Czas pokaże.

_{Oprac. redaktor Gniadek}