tytusrex tytusrex
100
BLOG

90 lat temu Adolf Hitler został kanclerzem.

tytusrex tytusrex Polityka Obserwuj notkę 1

90 lat temu kapral Adolf Hitler został kanclerzem wówczas jeszcze Republiki Weimarskiej. Jak to się stało, że zwykły kapral stanął na czele państwa.? Jak to zwykle bywa w takich sytuacjach pomogły mu w tym sprzyjające okoliczności. Tutaj należy rozdzielić ów okoliczności na dwie płaszczyzny. Pierwszą jest sytuacja polityczna wewnątrz Republiki Weimarskiej oraz sytuacja polityczna na zewnątrz tego kraju z którą wiążą się 2 zasadnicze postacie tamtego czasu.

Adolf Hitler urodził się 20.04.1889 roku w Braunau nad rzeką Inn w Austrii w rodzinie urzędnika celnego jako 6 dziecko i  pierwsze jakie dożyło wieku dorosłego. Już od dziecka był dość nietypowym dzieckiem i niezwykle trudnym w wychowaniu. Zmieniał przez to szkoły i nie przystąpił do matury. Pasjonował się za to sztuką. Do dziś można oglądać malarstwo Adolfa Hitlera w Międzynarodowym Muzeum II wojny światowej w Natick w stanie Massachusetts w USA. Z tego powodu starał się dostać do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Niestety jego pracę uznane zostały jako obrazy "bez życia i emocji" Ale on sam dalej się uważał za artystę. Żył z malowania bo nie umiał bądź nie chciał robić niczego innego. W efekcie trafił na ulice gdzie miał czas na ocenę społeczeństwa austriackiego. Sytuację ekonomiczną tego niespełnionego artysty zmienił spadek jaki otrzymał. Wówczas udał się do Monachium. Tam właśnie dopadła go historia.

1 sierpnia 1914 roku o godz. 19:00 Rzesza Niemiecka wypowiedziała wojnę Rosji. Adolf Hitler stał się mimowolnym świadkiem i zarazem członkiem wielkiego wzburzenia niemieckiego społeczeństwa. I tak został żołnierzem 6 Bawarskiej Dywizji Rezerwy. Jako żołnierz miał dość pasjonujący szlak bojowy na froncie zachodnim. Ale częściej był łącznikiem niż typowym piechurem walczącym z karabinem i bagnetem. Dosłużył się stopnia kaprala zanim atak gazowy doprowadził go do chwilowej utraty wzroku i zaburzeń psychicznych. Z tego właśnie powodu został umieszczony w szpitalu Passewalk. Tam właśnie zastał go koniec I wojny światowej.

Po wyjściu ze szpitala udał się do ogarniętego rewolucją Monachium gdzie zamieszkał...w schronisku dla bezdomnych. Nie był to już ten sam Adolf Hitler co przed wybuchem wojny. Był to już człowiek z ugruntowanymi poglądami politycznymi, który uważał że ówczesne Niemcy to tygiel rasowy a przez to słabe, rozdzierane od wewnątrz a ich wielkimi wrogami są Żydzi i Komuniści. Do polityki trafił przez wojsko. Tu po raz pierwszy dała o sobie znać sprzyjająca okoliczność. W kwietniu 1919 roku proklamowana została Bawarska Republika Rad a sam Hitler trafił do rady żołnierskiej swojego pułku. Monachium było wówczas bardzo niebezpiecznym miejscem gdzie komuniści i militaryści ścierali się ze sobą na ulicach nierzadko z użyciem broni palnej.

W takiej awanturniczej społecznej atmosferze Adolf Hilter stawiał pierwsze kroki w małej niemieckiej partii DAP. Wkrótce dzięki swym płomiennym przemówieniom stał się jej nowym przewodniczącym i się zaczęło...Adolf Hitler uznał, że sytuacja wymaga działań i dlatego przy wsparciu wojskowych i grupy z klasy średniej w nocy z 8 na 9 listopada 1923 roku zorganizował pucz. Ale jego wiara w zwycięstwo nie uwzględniała wpływów konserwatywnej arystokracji, która oczekiwała pokoju nie zaś rewolucji i to w dodatku z użyciem broni i aresztowaniem szanowanych obywateli. Hitler przegrał i został skazany 1 kwietnia 1924 roku na karę 5 lat więzienia z możliwością wyjścia po...6 miesiącach co już samo w sobie było czymś niezrozumiałym. Wyrok odsiadywał w Landsbergu gdzie za namową swojego wiernego przyjaciela Rudolfa Hessa napisał "Mein Kampf" który był de facto programem politycznym ruchu nazistowskiego co interesujące nie tylko dla mas ale i wielu innych sfer społecznych szczególnie klasy średniej. 

20 grudnia 1924 roku wyszedł z więzienia ale znów już jako zupełnie inny człowiek. Zrozumiał, że aby dojść do władzy potrzebuje szerszego wsparcia ze strony elit wojskowych oraz klasy średniej. To właśnie wtedy skupił wokół siebie najbardziej bezwzględnych ludzi jakich można było sobie wyobrazić pozwalając jednocześnie aby stale ze sobą rywalizowali o jego wpływy. Z watażki szybko przeobraził się w porządnego obywatela Republiki Weimarskiej jeżdżącego Mercedesem. Ale Adolf Hitler miał też zmysł który posiadają wybitni politycy. Sam na ekonomi się nie znał ale wśród swoich współpracowników byli tacy, którzy się na niej znali. Jednym z nich był Hjalmar Schacht, którego reformy walutowe pozwoliły ustabilizować finanse młodej republiki niemieckiej i przetrwały do 1948 roku czyli 25 lat! Hitler uważał, że na dobrobyt Niemców dybie żydowska finansjera rozrzucona po całym świecie ale głównie w USA i ZSRS.

Lata 1925-1929 można uznać za posuchę w działalności NSDAP. Sytuacja Republiki Weimarskiej się ustabilizowała się dzięki planowi Dawesa choć tenże był kroplówką a nie rozwiązaniem. Nie sprzyjała ona głoszeniu radykalnych haseł i bardziej zdecydowanym działaniom. Wydawało się, że NSDAP nie osiągnie sukcesu choć pewna część elit przemysłowych już wspierała finansowo jej działalność no i samego Hitlera. Tu pojawia się kolejna sprzyjająca okoliczność. Dnia 24 października 1929 wybucha czarny czwartek spowodowany gwałtownym spadkiem wartości akcji na WallStreet, który zachwiał całą gospodarką USA. Silna sieć powiązań gospodarczych USA i gospodarki Republiki Weimarskiej zmusiła do przyjęcia przez Reichstag w 1930r. nowego planu finansowego tzw. Planu Younga, który wydłużał okres spłaty reparacji wojennych przez młodą republikę do 1988r.  Ale sytuacja gospodarcza Republiki Weimarskiej załamała się wiosną 1931 roku. Fabryki zaczęły upadać, ludzie tracić pracę a na ulicach miast rozgorzały na nowo walki między komunistami a nazistami z SA. Do akcji znów wkroczyła NSDAP.

Adolf Hitler nie działał w próżni. Wiedział, że elity przemysłowe oraz wojskowe boją się nacjonalizacji swoich majątków i utraty pozycji społecznej. A te szukały już od lat kogoś kto będzie miał posłuch u robotników albo będzie wstanie się im przeciwstawić. Adolf Hitler był człowiekiem czynu a w sytuacji chaosu akcje kogoś takiego są zawsze wysokie. Dzięki Hermannowi Georingowi Adolf Hitler uzyskał dostęp do wysokich elit świata przemysłowego nie tylko w Republice ale także w USA. Szybko stał się ich ulubieńcem i człowiekiem który zagwarantuje bezpieczeństwo ich kapitałom a nawet zyski. Do legendy przeszło słynne spotkanie ze stycznia 1932r.  gdzie 300 przemysłowców z całych Niemiec spotkało się z nazistami w Dusseldorfie i obiecało wspierać NSDAP.

W lipcu 1932 roku w kolejnych wyborach NSDAP otrzymała 37,5% uzyskując 230 miejsc w Reichstagu wygrywając tym samym wybory. W ich wyniku Franz von Papen oraz prezydent Republiki Weimarskiej Paul von Hindenburg uznali za właściwe przejąć kontrolę nad Hitlerem proponując mu stanowisko wicekanclerza. Hitler odmówił uważając, że nie nadaje się na kata patriotów. Problemy się piętrzyły kolejno wybierani kanclerze nie potrafili opanować sytuacji i w końcu rozpisano nowe wybory. Po tych wyborach prezydent Paul von Hindenburg zdecydował się 30 stycznia 1933 roku mianować Adolfa Hitlera kanclerzem aby opanował sytuację społeczną i polityczną w Republice Weimarskiej. 

Nie oznaczało to jeszcze pełni władzy ale sytuacja polityczna wrzała. A w takim czasie nie trudno o ludzi niezrównoważonych psychicznie gotowych zrobić cokolwiek złego byle by tylko zwrócić na siebie uwagę. W nocy z 27 na 28 lutego 1933r. doszło do pożaru Reichstagu. Sprawcą okazał się holenderski komunista Marinus van der Lubbe, który w toku śledztwa został oskarżony i skazany na śmierć. Powieszono go 10 stycznia 1934 roku w Lipsku. Był to idealny pretekst do rozprawy z komunistami. Jeszcze tego dnia kiedy wybuchł pożar na mocy art. 48 Konstytucji Weimarskiej o stanie nadzwyczajnym została uchwalona ustawa o ochronie narodu i państwa, która zawieszała prawa i wolności obywatelskie w republice.

5 marca 1933 roku NSDAP uzyskała 44% głosów, zdobywając 288 miejsc w Reichstagu. Tu najważniejszym aktem była uchwalona 23 marca 1933r ustawa o pełnomocnictwach która dawała Adolfowi Hilterowi jako kanclerzowi prawo do przyjmowania ustaw bez zgody Reichstagu. To właśnie ta ustawa dawała mu pełnie władzy.A w ramach wdzięczności 5 maja 1933 roku zlikwidował związki zawodowe już w III Rzeszy.

Ale paradoksalnie Adolf Hitler wcale nie musiał zostać kanclerzem. Tu wchodzimy w płaszczyznę polityki toczonej na zewnątrz Republiki Weimarskiej. NSDAP w drodze do władzy mógł zatrzymać sojusz KPD i SPD. Dlaczego tak się jednak nie stało.? Bo Józef Stalin tak właśnie on osobiście interweniował by nie doszło do połączenia niemieckich socjalistów i komunistów. Stalin wiedział, że Hitler doprowadzi do wybuchu kolejnej wojny w wyniku której mocarstwa zachodnie znów staną ze sobą do walki. Kolejna wojna z pewnością osłabiła by te państwa a wówczas ZSRS mógł bez ryzyka najechać Europę i zanieść sztandar rewolucji do Hiszpanii. 

Również państwa zachodnie nie oponowały przed uznaniem Hitlera gdyż był idealnym kandydatem którego ( jak wówczas sądzono ) można kontrolować i który będzie wstanie zatrzymać armie Stalina a wraz z nimi komunizm trzymając go z dala od Europy. Tu pierwszym przywódcą państwa zachodniego, który zdecydował się uznać Hitlera na arenie międzynarodowej był...papież Pius XI. Tak to on za pośrednictwem kardynała Pacellego ( późniejszego papieża Piusa XII ), który był negocjatorem, podpisał 20 lipca 1933 roku konkordat z III Rzeszą. Ale nawet nie sam fakt zaistnienia tego konkordatu jest tu ważny lecz fakt, że ów przywódca dopuszczał się mordowania także katolików także tych z Parti Zentrum, dzięki którym został kanclerzem. A później 30 czerwca 1934 roku dokonał nocy długich noży. Tak to wstydliwy ale niestety fakt z historii kościoła rzymskokatolickiego, za którym stały nie kwestię moralne ale polityczne gdyż obaj papieże zarówno Pius XI jak i Pius XII uważali, że naziści powstrzymają napływ komunizmu do Europy. Mylili się.



tytusrex
O mnie tytusrex

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Euroentuzjasta. Na co dzień pracownik biurowy Interesuje się historią, ekonomią i polityką.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka