Źródło: http://www.g1000.org/documents/G1000_EN_Website.pdf ; www.g1000.org
Czy ludzi, którzy w imieniu większej społeczności mają podejmować jakieś decyzje można wybrać losowo zamiast przez głosowanie? Jest wiele przykładów rozwiązywania problemów społeczno-gospodarczych z wykorzystaniem losowania. W artykule na podstawie raportu opublikowanego na stronie www.g1000.org opisana jest, organizowana oddolnie, debata obywatelska, w której metody losowania wykorzystano.
Po kryzysie rządowym i trudnościach w wyłonieniu rządu, w roku 2011 w Belgii zorganizowano Szczyt Obywatelski G1000. Zorganizowali go oddolnie obywatele Belgii zastępując głosowanie losowaniem. W pięciu gazetach 27 inicjatorów-sygnatariuszy opublikowało Manifest G1000 w którym kluczowymi słowami były „niezależność, otwartość, godność, optymizm, komplementarność, uczestnictwo, przejrzystość, różnorodność, możliwości i dynamika”. Byli wśród nich naukowcy, dziennikarze, ludzie kultury, logistycy i specjaliści od komunikacji społecznej. Stworzono panel dyskusyjny w którym zwykli obywatele mogli razem rozmawiać na tematy według nich ważne. Obowiązujący system nie pozwalał obywatelom dyskutować i rozmawiać, a pozwalał jedynie głosować. W następnych tygodniach dołączyło do nich 10000 nowych sygnatariuszy i ponad 800 zarejestrowanych woluntariuszy. Wśród nich byli rolnicy, bezrobotni, bezdomni, emeryci, ludzie młodzi i starsi.
W panelu dyskusyjnym brało udział prawie 1800 uczestników w tym 704 „Tour & Txi”, 730 one line (G-Home), 356 lokalnych obywateli z ponad 50 różnych regionów kraju (G-Offs). Debaty odbywały się w Brukseli przy 81 stołach w różnych językach. Było 40 tłumaczy pisemnych i ustnych. W przygotowaniu i prowadzeniu G1000 pomagali liderzy konwersacji (85 woluntariuszy) i sponsorzy (3040). W G1000 zaangażowani byli obserwatorzy (9-międzynarodowych, 80-krajowych), dziennikarze (200) i 10000 sygnatariuszy Manifestu. W ceremonii zamknięcia panelu G1000 uczestniczyło 7 parlamentarzystów belgijskich. Zasadniczy cel G1000 to umożliwienie obywatelom rozmawiania razem na tematy ich interesujące. Niech sami zdecydują o czym chcą rozmawiać. Cały projekt był organizowany w trzech fazach: faza 1-przygowania, 2-ga Szczyt G1000, 3-cia po szczycie obywatelskim.
Szczyt G1000 był monitorowany przez 80 krajowych oraz dziewięciu międzynarodowych obserwatorów (z Danii, Holandii, USA, Irlandii, Niemiec, Francji, delegaci KE), którzy mieli dostęp do wszystkich dokumentów źródłowych, mogli robić wywiady z uczestnikami szczytu i przekazywać swoje uwagi jego organizatorom. Moderatorzy, przed debatą odpowiednio przeszkoleni, wyposażeni w materiały i scenariusze, kierowali dyskusją przy poszczególnych stolikach. Obrady wspomagali eksperci, którzy mieli kluczowe wystąpienia. Oni jednak nie mieli dużego wpływu na dyskusje i wyniki debat. Debata zasiała niepokój wśród polityków. W podsumowaniu jeden z zaproszonych parlamentarzystów powiedział „nie mamy monopolu na pomysły i rozwiązania”. Pomysły i tematy zgłaszane były (online) w fazie 1 Szczytu Obywatelskiego. Każdy temat był głosowany. Trzy najpopularniejsze tematy były dyskutowane na Szczycie G1000 w fazie 2. Były to „zabezpieczenia społeczne”, imigracja i bogactwo w czasach kryzysu finansowego. Wypracowane przy poszczególnych stolikach materiały przekazywane były do centralnego biurka (centrum zarządzania) i wyświetlane na dużych ekranach.
Źródło: http://www.g1000.org/documents/G1000_EN_Website.pdf ; www.g1000.org
Wydarzenie w Brukseli było, dla grup G-Home i G-Offs, transmitowane na żywo w internecie i problemy omawiane w Brukseli były również dyskutowane, w tym samym czasie, w tych grupach. Na podstawie przygotowanych podczas debaty G1000 propozycji opracowano konkretne zalecenia ich wdrażania. Zrobiła to w fazie 3 grupa 32 uczestników Szczytu G1000 wylosowanych spośród 491 zarejestrowanych kandydatów. Przykładowo jednym z tematów skierowanych do tej grupy, omawianych na Szczycie G1000, było „Jak rozwiązać problemy związane z zatrudnieniem i bezrobociem w naszym społeczeństwie?” Tego rodzaju zagadnienia, dyskutowane przez trzy weekendy po Szczycie G1000 przez Zespół 32, znalazły swoje odzwierciedlenie w finalnym opracowaniu. Przygotowany został raport oferujący rządowi opinie i spostrzeżenia Debaty Obywatelskiej G1000.
Henryk Połcik
Opracowano na podstawie raportu:
http://www.g1000.org/documents/G1000_EN_Website.pdf ; ISBN 978-2930275-54-3
