Prośba dobrego łotra-analiza tekstu powala historycznością!!

Jednym z intrygujących problemów związanych z historycznymi studiami nad Nowym Testamentem jest niemal całkowite milczenie na temat tożsamości ukrzyżowa­nych razem z Jezusem skazańców. Tylko Ewangelia Łukasza zawiera wzmianki mogące naprowadzić na trop. Podejmując próbę określenia tożsamości tych złoczyńców, należy zdać sobie sprawę z dość okrojonych informacji na ich temat. Z Ewangelii Marka można się dowiedzieć, że razem z Nim ukrzyżowali dwóch złoczyńców (lestas), jednego po prawej, drugiego po lewej Jego stronie (Mk 15,27) oraz że lżyli Go także ci, którzy byli z Nim ukrzyżowani (Mk 15,32b). W wersji Mateusza jest podobnie: Wte­dy też ukrzyżowano z Nim dwóch złoczyńców, jednego po prawej, drugiego po lewej stronie (Mt 27,38) oraz Tak samo lżyli Go i złoczyńcy (lestai), którzy byli z Nim ukrzy­żowani (Mt 27,44). Łukasz rozbudował w tym miejscu scenę, zamieszczając perykopę o „dobrym łotrze”: Jeden ze złoczyńców (kakurgoi), których [tam] powieszono, urą­gał Mu: Czy Ty nie jesteś Mesjaszem? Wybaw więc siebie i nas. Lecz drugi, karcąc go, rzekł: Ty nawet Boga się nie boisz, chociaż tę samą karę ponosisz? My przecież - sprawiedliwie, odbieramy bowiem słuszną karę za nasze uczynki, ale On nic złego nie uczynił. I dodał: Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa. Jezus mu odpowiedział: Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju (Łk 23,39-43).

Polegając na Łk 1,1-4, podkreślano tro­skę Łukasza o historyczną wiarygodność opowiadania o życiu i działalności Jezusa.Z jednej strony chodziło o to, aby wiernie opowiedzieć o życiu Jezusa z Nazaretu, z drugiej zaś, aby utwierdzić w wierze tych, którzy uznali Go za Pana i Zbawiciela. Rekrutowali się oni głównie z pogan i mieli odmienną mentalność oraz sposób myślenia niż chrześcijanie wywodzący się z judaizmu. Poganochrześcijanie zadawali również pytania, czy to, co się im głosi, wydarzyło się naprawdę. Martin Hengel, twierdził, że Łukasz nie jest wcale mniej wiarygodny niż inni starożytni historycy.

Warto zauważyć, że w Mk 15,7 Barabasz został nazwany terminem, który oznacza buntownik lub rebeliant. Jest to hapaxlegopmenon w NT. Czy zatem można zaliczyć bohaterów tych opowiadań do grupy Barabasza i traktować ich jako rebelian­tów i buntowników? Na przykład M. Hengel identyfikuje ukrzyżowanych z Jezusem z Zelotami, a dokładnie z Sykaryjczykami, których określenie pochodziło od sztyletu, noszonego przy sobie, niejednokrotnie wykorzystywanego w celu usuwania wrogów, zwłaszcza politycznych politycznych. Tradycja wywodząca się z kodeksu c wymienia ich imiona: Zoathan i Chammatha, a apokryfy Nowego Testamentu dodają jeszcze: Dyzma, Gestas, Duma, Tytus, Mata i Joca.

Wielu egzegetów uważa, że nie ma podstaw, by identyfikować złoczyńców ukrzy­żowanych z Jezusem z grupą powstańców, lecz raczej należy ich traktować jako po­spolitych rabusiów, albo nawet zbrodniarzy. Dużym uproszczeniem, a nawet błędem jest kojarzenie ich także z Barabaszem, gdyż jego uwolnienie nie dopuszcza takiej konkluzji (Mk 15,7). Umieszczenie ich, jednego po prawej, drugiego po lewej ręce Jezusa, stanowiło też rodzaj pogardy Piłata w stosunku do Żydów, a zwłaszcza ich przywódców. Wzmianka o współukrzyżowanych złoczyńcach nosi jednak na sobie wyraźny ślad teologiczny. Prawdopodobnie Autorzy chcieli pomóc słuchaczom lub czytelnikom łatwiej skoja­rzyć z Jezusem proroctwo o Cierpiącym Słudze Jahwe, zwłaszcza słowa: został poli­czony między przestępców (Iz 53,12).

Autor ukazuje także osobę Jezusa jako prawzór męczennika, który oddany Bogu cierpliwie znosi potok szyderstw, kpin i bluźnierstw. W skiero­wanej do Ojca przez umierającego na krzyżu Jezusa prośbie o wybaczenie dla opraw­ców i słowach skierowanych do skruszonego łotra dochodzi do głosu w sposób szcze­gólny idea Zbawiciela grzeszników. Łukasz, podobnie jak pozostali Synoptycy, nie podaje imion ukrzyżowanych z Jezusem złoczyńców, ale nazywa ich odmiennym terminem (czyniący zło).

Pierwszym spostrzeżeniem, wynikającym z porównania tekstów jest fakt, że wersji Łu­kasza tylko jeden ze skazańców złorzeczy Jezusowi, pod­ czas gdy Marek tę informację zamieszcza w liczbie mnogiej. Trud­ność tę można wyjaśnić, tzw. pluralis categoriae, który pozwala tłumaczyć, że obelgi po­chodzące od złoczyńców, nie przesądzają jeszcze, czy brała w tym udział całość „katego­rii”, czy tylko jej część.

Bluźniący łotr domagał się od Jezusa zbawienia, jako znaku potwierdzającego, że jest On Mesjaszem. Zbawienie w czasach Pana Jezusa kojarzyło się z uwolnieniem spod okupacji Rzymu. Zawsze było ono efektem działania Boga, który odpowiadał na wiarę i na zaufanie w Nim pokładane. O tym, że Pan daje zbawienie, pomagając i ocalając, świad­czy Księga Psalmów, księgi prorockie a także całe Dzieło Deuteronomisty. Czasownik sodzein występujący 17 razy u Łukasza, zawsze oznacza zbawienie w znaczeniu ducho­wym. Na oznaczenie zbawienia w znaczeniu fizycznym Łukasz używa czasownika diasodzein. Zbawienie dokonane przez Jezusa ma charakter mesjańsko-eschatologiczny. Potwierdza to epizod z Zacheuszem i słowa Jezusa skierowane do „dobrego” złoczyńcy. Zbawienie domu Zacheusza dokonuje się w czasie ziemskiego życia Jezusa. Natomiast zbawienie „dobrego” złoczyńcy realizuje się w czasie Jego męki (Łk 23,43). Ten zbawczy charakter męki Jezusa zapowie­dział już Symeon (Łk 2,29-35)⁴¹.