Sowieckie gazety z początku września 1939 informują: Izwiestia, Prawda ....

Studiowanie prasy sowieckiej pozwala lepiej zrozumieć wydarzenia tamtych dni....

Radzieckie gazety z 1939 r .: miejsce „faszystów” zajęli „żołnierze niemieccy"

- artykuł Николай Соколов ria.ru z 2009 roku

https://ria.ru/20090901/183144226.html

Wydarzenia w 1939 r. w Europie zmusiły redaktorów sowieckich gazet do radykalnej rewizji swoich priorytetów w prezentowaniu informacji międzynarodowych: kroki radzieckiego kierownictwa w polityce zagranicznej były nieprzewidywalne, a prasa musiała dostosować się do politycznej koniunktury.

Główny zwrot w tym zakresie miał miejsce w stosunku do faszystowskich Niemiec.

Radzieckie gazety, opisujące niemiecką militaryzację i okupację Republiki Czeskiej przez Niemcy do połowy sierpnia 1939 r., pisały o „faszystach” i „niemieckich najeźdźcach”, używając niekiedy surowszych epitetów. 1 sierpnia Izwiestia, czerpiąc analogie z pierwszą wojną światową, napisał, że „współcześni agresorzy” mają „drapieżne plany”, 16 sierpnia - o „nowych sztuczkach faszystowskiej propagandy” w Anglii itp.

Po podpisaniu 23 sierpnia traktatu o nieagresji między Niemcami a Związkiem Radzieckim (pakt Ribbentrop-Mołotow) określenie „agresorzy niemieccy” w Czechach i na Słowacji zniknęło a a gazetach używano stwierdzeń typu „przybyły siły niemieckie”.

„Pakt kładzie kres wrogości w stosunkach między Niemcami a Związkiem Radzieckim”, napisała 24 sierpnia w artykule redakcyjnym Izwiestia.

Dzień 1 września 1939 r., od którego zwyczajowo liczy się druga wojna światowa, był nie tylko w prasie ogłoszonym Dniem Wiedzy; obywatele radzieccy zostali poinformowani o nowych regulacjach dotyczących poboru do wojsk lądowych i marynarki wojennej oraz o prawie podatkowym dotyczącym rolnictwa przyjętym w wyniku nadzwyczajnej czwartej sesji Rady Najwyższej.

Ale głównym materiałem we wszystkich gazetach tego dnia był tekst przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych, Ludowego Komisarza Spraw Zagranicznych Wiaczesława Mołotowa w sprawie ratyfikacji radziecko-niemieckiego traktatu o nieagresji.

Radziecko-niemiecki pakt o nieagresji

oznacza zwrot w rozwoju Europy, zwrot w kierunku poprawy stosunków między dwoma największymi państwami Europy. Traktat ten nie tylko eliminuje zagrożenie wojną z Niemcami, zawęża pole możliwych starć militarnych w Europie, a tym samym

służy sprawie powszechnego pokoju -

musi zapewnić nam nowe możliwości wzrostu sił, wzmocnienia naszych pozycji, dalszego wzrostu wpływu Związku Radzieckiego na rozwój międzynarodowy ... ”, powiedział Mołotow.

Temat wojny na ostatnim miejscu....

W piątek 1 września, kiedy jednostki niemieckie przekroczyły granicę z Polską, prasa nie była w stanie fizycznie tego zgłosić, ale 2 września Izwiestia przekazała tylko kilka wiadomości na ten temat na ostatnich stronach co ogólnie odzwierciedla podejście sowieckiej prasy do relacjonowania wydarzeń z pierwszego tygodnie wojny.

W doniesieniu „Działania wojskowe między Niemcami a Polską” Izwiestia umieszcza komunikat TASS (jedyna agencja telegraficzna w ZSRR), że wojska niemieckie przekroczyły granicę polsko-niemiecką. Wskazano kierunki ofensywy: „części niemieckich sił morskich zajęły pozycje przed Zatoką Gdańską”, „na południu, w przemysłowych regionach Polski, wojska niemieckie posuwają się w regionie Katowic”, „walki toczą się pod Grudziądzem itp.

Obok wiadomości o działaniach wojsk niemieckich inne międzynarodowe wiadomości. Na przykład wiadomość z Nowego Jorku, że Anglik John Cobb ustanowił rekord: pokonał dystans 5 kilometrów na 24-cylindrowym samochodzie o mocy 2400 koni mechanicznych z prędkością 452,9 km / h.

Podobny obraz był w innych gazetach. Główne wydarzenia zajmujące pierwsze strony: wyniki nadzwyczajnej czwartej sesji Rady Najwyższej, przyjęcie ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym oraz przemówienia członków Rady. Nagłówki na pierwszej stronie w Komsomolskiej Prawdzie : Ustawa o powszechnym obowiązku wojskowym, "Ogólnomoskiewskie spotkanie wykładowców podstaw marksizmu-leninizmu " i "Sukcesy kombajnistów Ałtaju" .

Warto zauważyć, że

centralne gazety opublikowały mowę Hitlera w Reichstagu.

„Hitler powiedział w Reichstagu, że polskie wojska po raz pierwszy ostrzelały terytorium Niemiec w czwartek wieczorem, przy czym były to regularne wojska ”,

donosi Prawda 2 września.

Do godziny 5.45 rano odpowiadaliśmy ogniem na ogień przeciwnika , teraz będziemy odpowiadać bombami na ich bomby. Ktokolwiek używa gazów wojennych, niech spodziewa się, że również z nich skorzystamy ”, gazety cytowały nazistowski ego lidera zacytował . Ten sam artykuł został opublikowany w innych gazetach.

Nieco inny obrazek przedstawia czytelnikom Pionierska Prawda, której redakcja zauważa 1 września: „Lato minęło, 32 miliony silnych, opalonych, wesołych radzieckich dzieci, nastolatków, młodych mężczyzn i kobiet zasiądzie dziś w ławkach”.

Oczywiście, oprócz Dnia Wiedzy, Pionierska Prawda mówi o nadzwyczajnej sesji Rady Najwyższej i ratyfikacji traktatu o nieagresji między ZSRR a Niemcami.

(...)

Nie wojna, a działania wojskowe

Sowiecka prasa pisze oszczędnie, a nawet z dystansem, o początkach niemieckiej agresji przeciwko Polsce, nie przekazując czytelnikom komentarzy na temat wydarzeń na froncie i ograniczając się do krótkich relacji TASS lub, co najwyżej, wyjątkowo suchych uogólnień. Głównymi wydarzeniami są niekończące się podsumowanie czwartej sesji Rady Najwyższej, wskaźniki zbiorów, dziewiąta sesja plenarna Komitetu Centralnego Komsomołu, wiadomości o poborowych, którzy przybywają do punktów poboru we wszystkich częściach kraju.

Ludność nie otrzymała praktycznie żadnych informacji o ofiarach niemiecko-polskiej konfrontacji - informacji, bez których współczesne raporty ze stref wojennych są nie do pomyślenia. Ale z drugiej strony regularnie publikowano mapy granicy polsko-niemieckiej ze strzałkami kierunkowymi ruchów armii, przekazywano informacje lokalne: „Warszawa przeszła nowy ósmy nalot niemieckiego lotnictwa” lub „Polska straciła 12 samolotów w ciągu dwóch dni” (Izwiestia, 4 września).

Wszystkie gazety centralne w pierwszym tygodniu informacje na temat wydarzeń na frontach podane są pod nagłówkiem „Działania wojskowe między Niemcami a Polską”, ale od 8 września jak pod działaniem niewidzialnej ręki prasa już pisała o „Wojnie w Europie”.

Wola narodu

Prasa radziecka opisywała pierwsze tygodnie niemieckiej inwazji na Polskę, przekazując głównie wiadomości informacyjne. Koło zamachowe radzieckiej propagandy zaczęło się odwijać po rozpoczęciu 17 czerwca pochodu robotniczej i chłopskiej Armii Czerwonej (RKKA) w celu przejęcia kontroli nad wschodnimi ziemiami Polski, Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy. Tego dnia miało miejsce wystąpienie radiowe Mołotowa.

Następnego dnia było opublikowane w artykułach wstępnych wszystkich gazet.

Wydarzenia wywołane wojną polsko-niemiecką pokazały bankructwo wewnętrzne i widoczną niezdolność państwa polskiego do funkcjonowania. Polskie koła rządzące zbankrutowały” -

powiedział Mołotow.

Nie można żądać od rządu sowieckiego ... obojętnego stosunku do losu bliskich nam Ukraińców i Białorusinów mieszkających w Polsce i dawniej nie posiadających praw, ale teraz całkowicie rzuconych na los wypadków. Rząd radziecki uważa za święty obowiązek pomoc braciom ukraińskim i białoruskim mieszkającym w Polsce ”- powiedział komisarz ludowy.

Wystąpienie Mołotowa opublikowały wszystkie gazety według sprawdzonego wzoru. Izwiestia opublikowała artykuły z nagłówkami: „Wielkie wyzwanie wyzwolenia”, „Przysięga bojowników”, „Rząd wyraził wolę ludu”, Niech żyją w pokoju, szczęśliwie i szczęśliwie”; w „Komsomolskiej Prawdzie” - „Armia Czerwona z honorem spełni misję wyzwolenia”; w Prawdzie: „Decyzja Rady Rządu jest wolą 170 milionów ludzi”.

Popularny satyryczny magazyn „Krokodyl”, który zaczął wykorzystywać temat wejścia armii radzieckiej do zachodniej Białorusi i zachodniej Ukrainy, i aktywnie włączył się w propagandę.