10 stycznia odbędą się w Kazachstanie wybory parlamentarne. O miejsca w Mażylisie – niższej izbie parlamentu ubiegać się będą kandydaci z pięciu ugrupowań. Już dziś wiadomo, że zwycięży zdecydowaną przewagą liczebną jedna partia i będzie to obóz władzy Nur Otan.
Kazachowie wybiorą 107 deputowanych na pięcioletnią kadencję. Obowiązują kwoty gwarantowane - na listach wyborczych musi się znaleźć minimum 30 proc. kobiet oraz 20 proc. ludzi młodych, w wieku poniżej 35 lat. Teraz udział kobiet w parlamencie wynosi 22 proc. Nie ma natomiast żadnego parlamentarzysty w wieku poniżej 29 lat. W myśl tego równościowego założenia, z list rządzącego Nur Otan startuje 40 kobiet, w tym panie, które nie skończyły 29 lat.
Co ciekawe, w tych wyborach Nur Otan zastosował demokratyczny w założeniu model wyłaniania kandydatów i kandydatek do parlamentarnego mandatu, czyli wewnątrzpartyjne prawybory. Ta sama partia zbudowała swój program wyborczy w znacznym stopniu uwzględniając postulaty zebrane wśród obywateli w poszczególnych regionach kraju. Przedyskutowano i przyjęto 216 regionalnych programów przedwyborczych uwzględniających ponad 17 tys. propozycji nadesłanych przez obywateli. Kampania wyborcza prowadzona jest zarówno za pośrednictwem debat telewizyjnych, jak i w formule „od drzwi, do drzwi”.
Na łamach „Astana Times” ukazało się skrótowe zestawienie najważniejszych założeń przedwyborczych pięciu partii biorących udział w wyborach:
Nur Otan (Światło Ojczyzny)
Program partii Nur Otan nosi tytuł „Ścieżka zmian: godne życie dla każdego” i podkreśla potrzebę poprawy jakości życia przeciętnego obywatela, promowania sprawiedliwości społecznej i odpowiedzialnego państwa.
Program wyborczy partii koncentruje się na wzmocnieniu środków zapewniających ukierunkowaną pomoc obywatelom w trudnych sytuacjach, zwiększanie wydatków na edukację, naukę, opiekę zdrowotną, kulturę i sport. Finansowanie z budżetu państwa ma wynieść co najmniej 5 proc. PKB. Nakreślono również plany rozwoju regionalnych ośrodków medycznych oraz wzrost wynagrodzeń pracowników służby zdrowia.
Do deklarowanych priorytetów partii należy zapewnienie transparentności działań organów państwowych i stałej kontroli społecznej. Program partii określa sposoby tworzenia miejsc pracy i wspierania rozwoju biznesu w kraju.
Partia Ludowa Kazachstanu
Ludowa Partia Kazachstanu, pierwotnie znana jako Komunistyczna Partia Ludowa Kazachstanu, wyznaczyła dziesięć obszarów, w których zamierza działać w programie wyborczym pod hasłem „Naród, ziemia i sprawiedliwość”. Obszary te obejmują dostępność i jakość edukacji i medycyny, rozwiązanie problemu mieszkaniowego oraz zabezpieczenie socjalne zapewniające osobom starszym godne życie.
Inne priorytety to: przeprowadzenie amnestii pieniężnej dla osób fizycznych i prawnych finansowanych przez banki, uczciwa polityka podatkowa, monitorowanie skuteczności wykonywania decyzji rządowych oraz bezstronność wymiaru sprawiedliwości.
Auyl (Ludowo-Demokratyczna Partia Patriotyczna)
Narodowa Partia Demokratyczna Auyl w kampanii wyborczej podkreśliła potrzebę poprawy warunków życia w rejonach wiejskich. Dlatego jej program wyborczy obejmuje projekty rozwoju infrastruktury wiejskiej, propozycję opracowania i zatwierdzenia minimalnych standardów życia na wsi.
Poza tym, do priorytetów partii należy ustalenie praw do godnej pracy zarobkowej i zatrudnienia w Kodeksie Pracy i innych ustawach związanych ze sferą społeczną, rozszerzenie oficjalnie przyjętego minimalnego koszyka konsumenckiego oraz uzupełnienie systemu wsparcia dla grup społecznych znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej.
Partia proponuje też wprowadzenie miesięcznych świadczeń socjalnych dla wszystkich osób poniżej 18 roku życia (porównywalnych do znanego nam 500+).
Adal (Uczciwość) – dawniej Birlik
Program wyborczy partii Adal składa się z pięciu kluczowych obszarów: godnego życia dla wszystkich obywateli, przedsiębiorczości, obszaru rolno-przemysłowego i bezpieczeństwa żywnościowego, silnej regionalnej potęgi oraz postulatów ujętych w haśle „państwa dla ludzi”.
Strona internetowa partii podaje, że ważnym kryterium pomiaru pracy rządu jest należyty dobrostan społeczny obywateli, na który z kolei wpływa stabilna praca, dochody oraz zadowolenie ze statusu społecznego i ogólna sytuacja materialna.
Ak Żoł (Demokratyczna Partia Kazachstanu)
Partia Demokratyczna Ak Zhol w swoim programie opowiada się za wzmocnieniem instytucji parlamentaryzmu i stopniowym przejściem z systemu superprezydenckiego do republiki parlamentarnej.
Partia postuluje by m.in. koalicję rządową budowała i ustalała nie głowa państwa, ale partia, która wygrała wybory parlamentarne, a wyłanianie akimów (burmistrzów) miast i mniejszych miejscowości odbywało się w wyborach bezpośrednich. Ak Zhol chce także rozszerzenia funkcji kontrolnych parlamentu, dających mu prawo do prowadzenia dochodzeń parlamentarnych (ta forma w naszych realiach przejawia się w słynnych sejmowych komisjach śledczych ds. tej czy innej afery). Inne inicjatywy dotyczą wzmocnienia uprawnień parlamentu w zakresie zatwierdzania i kontrolowania budżetu państwa, przyznając mu prawo do przeznaczania środków na potrzeby wyborców wbrew sprzeciwom rządu.
Komentarze