Film ten uważany jest za jeden z najważniejszych w dorobku artystycznym Akiry Kurosawy. Dzieło, do którego mistrz przygotowywał się przez ponad 10 lat, reżyserując i współtworząc scenariusz na podstawie tragedii Króla Leara Williama Shakespeara. Wydany w 1985 r., zdobywca Oscara za najlepsze kostiumy, które szyto przez dwa lata, oraz nominowany w kategoriach najlepszy reżyser, najlepsza scenografia i najlepsze zdjęcia.
Akcja rozgrywa się w średniowiecznej Japonii. Sędziwy władca feudalny, Hidetora Ichimonji, w rolę którego wcielił się Tatsuya Nakadai, dzieli swoje dobra między trzech synów. Najstarszemu, Taro, którego zagrał Akira Terao, oddaje władzę i pierwszy zamek. Dwóm pozostałym przydziela po zamku, nakazując wspierać swego brata.
Najmłodszy, Saburo, którego rola przypadła Daisuke Ryu, wytyka swemu ojcu naiwność, nazywając go głupcem. Za ten czyn zostaje skazany, wraz z jednym ze sług, Tango, na wygnanie.
Wkrótce okazuje się, że stary ojciec stanowi przeszkodę na dworze Taro. Udaje się do drugiego syna, Jiro, zagrał go Jinpachi Nezu, jednak i u niego nie znajduje spokoju. Rozgoryczony odchodzi do swej posiadłości, którą obaj synowie podstępnie zaatakowali, mordując otoczenie swego ojca. W trakcie oblężenia zamku, z rąk żołnierza Jiro, ginie Taro.
Hidetora, tracąc zmysły, opuszcza twierdzę i udaje się na pustkowie, wraz ze swym błaznem Koyami.
Starcowi towarzyszy poczucie winy, szarpany wyrzutami sumienia, czuje się jak w piekle. Całe jego życie było naznaczone krwią i podbojami. Zdobywał nowe ziemie mordując ludzi. Jego dwaj synowie poślubili kobiety z podbitych rodów, których rodzice zostali straceni przez okrutnego zdobywcę. W dodatku nie potrafi pogodzić się z myślą o spotkaniu ze swym najmłodszym synem, do czego zachęca go lojalny sługa Tango.
Saburo, powiadomiony przez Tango o niedoli swego ojca, postanawia wyruszyć mu na pomoc. Towarzyszą mu dwaj władcy, którzy wystawiają swoje armie, zachowując wierność Hidetorze. Dochodzi do bratobójczej i krwawej walki, w której ginie wielu ludzi.
Miłość skrzywdzonego syna zwycięża. Saburo odnajduje swego ojca, który wyraża swoje cierpienie z powodu, w jaki niegdyś go potraktował. Syn, przebaczając ojcu, ginie przy nim w drodze do domu. Starzec z rozpaczy umiera przy swoim synu.
Ran zaliczany jest do najwybitniejszych dzieł w historii kinematografii. Przez pewien okres był najdroższym japońskim filmem. Nakręcony z wielkim rozmachem, wspaniałymi scenami i zdjęciami oraz dojmującą muzyką wielkiego kompozytora Toru Takemitsu.
Na uwagę zasługuje gra aktorskich sław. Przede wszystkim Tatsuya Nakadai, jeden z najwybitniejszych i najbardziej rozpoznawalnych artystów japońskiego kina, obok wielkiego Toshiro Mifune, z którym stworzył niezapomniane duety. Była to jego ostatnia wielka rola.
W rolę żony Taro, Kaede, wcieliła się Mieko Harada, znana z innych filmów Kurosawy. Zagrała rolę bezwzględnej mścicielki. Jej intrygi doprowadziły do upadku dwór Jiro, który poślubił ją po śmierci swego starszego brata i odprawieniu swej żony, Sue, zamordowanej z rozkazu Kaede. Kierowana zemstą umiera po osiągnięciu swojego krwawego celu.
Dramat ten przeciwstawia kontrasty – miłości zemstę, życiu śmierć, lojalności bunt (jap. ran). Przebaczenie i pojednanie zwyciężają, mimo czyhającej zewsząd śmierci z rąk najbliższych. Mściwej Kaede przeciwstawiona jest Sue, która przebaczyła Hidetorze śmierć swych rodziców. Kara spotyka tych, którzy na nią zasłużyli. Ponoszą ją zbuntowani synowie, jak i ojciec, którego życie przez 50 lat przebiegało na podbojach i przelewaniu ludzkiej krwi.
„Czy to jest sprawiedliwe, Saburo?” – To słowa ojca wypowiedziane nad ciałem kochającego syna. Starzec oczekuje sprawiedliwości dla siebie, której nie okazywał innym. Za ludzkie czyny, dobre i złe, kiedyś powróci do człowieka nagroda bądź kara. Każda wina musi zostać odpokutowana. Kara będzie tym większa, im większa jest popełniona wina.
„Ludzie wybierają smutek zamiast radości, cierpią zamiast żyć w pokoju” – stwierdza jeden z samurajów nad niedawno zmarłymi. Gonitwa za dobrami ziemskimi jest nic nie warta. Powoduje, że traci się hamulce moralne, rozum, najbliższą rodzinę, aż w końcu wszystkie zdobycze zamieniają się w proch. To, co miało sprawiać radość, prowadzi do cierpienia.
W pamięci szczególnie zapada ostatnia scena. Niewidomy Tsurumaru, stojący na ruinach zamku swych rodziców, czeka na powrót swojej siostry, Sue.
Arcydzieło, do którego powraca się po czasie.
Inne tematy w dziale Kultura
