Zasady savoir vivre przy stole, ułożenie sztućców

Savoir- vivre przy stole przydaje się w tracie spotkań rodzinnych, w restauracjach czy na spotkaniach biznesowych. Warto wiedzieć, jakich zasad dobrych manier należy przestrzegać.

Zbliżają się święta Bożego Narodzenia. W wielu domach kolacja wigilijna celebrowana jest w bardzo uroczysty sposób. Oto kilka zasad kindersztuby, które pomogą doskonale przygotować się do tego dnia.

Zobacz też: Savoir-vivre - zasady dobrego wychowania. Podstawowe informacje

Stół nakrywamy według określonych zasad.

Nakrycie stołu

Sposób nakrycia stołu zależy od tego, czy szykujemy przyjęcie formalne czy nieformalne. Jednak w obydwu sytuacjach ważne jest, aby nasz stół wyglądał estetycznie i z klasą. W przypadku uroczystego przyjęcia koniecznie nakrywamy stół białym obrusem. Talerze powinny być idealnie czyste, niekoniecznie porcelanowe. Układa się je zależnie od przewidzianego zestawu potraw.

Do obiadu składającego się z trzech dań to: łyżka do zupy, nóż i widelec do dania głównego, widelczyk deserowy, łyżeczka deserowa, kieliszek do wina, kielich do wody, serweta. Nóż kładziemy po prawej stronie z ostrzem skierowanym w lewo. Widelec ułożony brzuszkiem do dołu po lewej stronie. Oba sztućce układamy w ten sposób by leżąc równolegle do siebie pozostawiały miejsce na talerz z dniem głównym. Łyżkę do zupy po prawej stronie noża. Musimy zwrócić uwagę na to by odległość pomiędzy sztućcami a krawędzią stołu była jednakowa.

Deser najczęściej spożywany jest przy pomocy widelczyka deserowego i łyżeczki deserowej, czasami zamiast łyżeczki stosuje się nożyk deserowy. Parę sztućców umieszczamy bezpośrednio nad talerzem pamiętając, by trzonek widelczyka znajdował się po lewej stronie, a trzonek łyżeczki po prawej. Jeżeli na deser są przewidziane sery lub owoce łyżeczkę w ustawieniu zastępuje nóż deserowy. Kieliszek do wina, podobnie jak pozostałe szkło ustawiamy po prawej stronie po wyżej noża na wysokości nakrycia deserowego. Jeżeli do jedzenia podane będzie piwo kieliszek do wina zastępuje pokal lub goblet.

Przy uroczystych przyjęciach składających się z wielu dań, do których będą serwowane różne napoje i trunki, nakrycie składa się z: dużego noża, noża do przystawek, noża do ryb, dużego widelca, widelca do przystawek, widelca do ryb, łyżki do zupy, widelczyka deserowego, łyżeczki deserowej, talerzyka na pieczywo, noża do masła, kieliszka do wina białego, kieliszka do wina czerwonego, kielicha do szampana (ewentualnie), serwety, biletu (wizytowego) i podtalerza na którym ustawiamy zastawę.

Pod talerz na którym ustawiamy zastawę, (często platerowany) wyznacza środek całego nakrycia. Sztućce którymi posługujemy się prawą ręką – nóż do dania głównego, nóż do ryb, łyżkę do zupy i nóż do przystawek kładziemy z prawej strony (w takiej właśnie kolejności licząc od podtalerza). Po lewej stronie kładziemy duży widelec do dania głównego, widelec do ryb i widelec do przystawek. Talerzyk na pieczywo ustawiamy z lewej strony, nieco wyżej w niewielkiej odległości od ostatniego widelca. Na jego prawej krawędzi kładziemy nóż do pieczywa (ostrzem skierowanym w lewo).

Kieliszki ustawiamy następująco: kielich do czerwonego wina na linii noża do dania głównego, kieliszek do wina białego nieco niżej po prawej stronie, kielich do szampana na lewo od kielicha do szampana, nieco wyżej.

Ważnym elementem stołu są też dekoracje - kwiaty i świece. Kwiaty ozdabiające stół w czasie posiłku powinny być ustawione w niskich wazonikach i nie mogą być wysokie, aby goście nie musieli wychylać się raz w jedną, raz w druga stronę.

Ułożenie sztućców ma znaczenie

W czasie posiłku możemy ułożeniem sztućców zasygnalizować gospodarzowi lub obsłudze nasze życzenia, np. że jeszcze nie skończyliśmy jeść lub prosimy o ponowne nałożenie. Oto ogólnie przyjęte ułożenia sztućców oraz ich znaczenie:

Kolejność podawania potraw

Potrawy podajemy w określonej konieczności:

przystawki zimne
przystawki gorące
zupy
dania rybne i mięsne
sery
desery
owoce
kawa i herbata - najlepiej w innym pomieszczeniu, niż to w którym spożywano posiłek.

Zachowanie przy stole

Na początku należy zadbać o usadzenie gości przy stole, tak aby każdy czul się komfortowo. Najważniejsi są gospodarze, którzy powinni siedzieć naprzeciwko siebie. Kobiety i mężczyźni powinni siadać obok siebie na przemian. Obok siebie nie powinni siedzieć goście, którzy nie darzą się sympatią.

Jeśli chodzi o zachowanie przy stole warto przestrzegać tych zasad dobrego wychowania:

nie opieramy się łokciami o stół ani na nim nie leżymy.
nie trzymamy jednej ręki pod stołem, a drugiej na stole.
nie bawimy się sztućcami.
nie jemy ryb dwoma widelcami
pieczywo podane na małym talerzyku odrywamy (bułka) lub łamiemy (kromka)
absolutnie nie przyprawiamy dania przed jego spróbowaniem, danie można lekko posolić czy popieprzyć
torebki z herbaty ekspresowej nie wyciskamy torebki, tylko wyjmujemy ją i odkładamy na talerzyk
jeśli zupa tak nam smakuje, że chcemy zjeść do końca, możemy przechylić talerz, z tym że zawsze od siebie
zupę je się końcem łyżki, nigdy bokiem
jeśli gość przyniesie (nie konsultując tego z nami wcześniej) coś własnej roboty, to niezależnie od tego, czy danie pasuje do przygotowanego przez nas posiłku, podajemy to danie.
przy napełnianiu kieliszka winem nie podnosimy go do góry
mnie pijemy na raz całego kieliszka wina
kieliszek z winem trzymamy za nóżkę w jej górnej części
nie stukamy się „na zdrowie” kieliszkami z wódką
nie mamy obowiązku otwierania alkoholu, który otrzymaliśmy w prezencie od jednego z gości
sygnał do powstania od stołu dają gospodarze. Odchodząc od stołu, zawsze mówimy „dziękuję”
nie ściągamy butów – są częścią naszego stroju, wizytówką

Przy napełnianiu kieliszka winem nie podnosimy go do góry.

Podstawowe zasady savoir-vivre dla gospodarzy

drzwi gościom zawsze powinien otworzyć gospodarz
zaraz po wejściu warto zaproponować gościom skorzystanie z łazienki
wszystkich gości witamy jednakowo serdecznie, wskazujemy miejsce i proponujemy aperitif
muzyka w tle nie może być zbyt głośna, by nie zagłuszała rozmowy
gospodarz nie powinien zajmować miejsca, dopóki wszyscy goście nie usiądą
należy odczekać pół godziny od ustalonej godziny – po upływie tego czasu można zasiąść do stołu
potrawy podaje się z lewej strony siedzącego gościa, tylko napoje i zupy z prawej

Podstawowe zasady savoir-vivre dla gości

jeśli gospodarze proszą nas o punktualne przybycie bezwzględnie dostosujmy się do ich prośby
nie można upominać się o następny kieliszek alkoholu
nie wolno podczas posiłku poprawiać fryzury albo makijażu
ni gestykulujemy trzymając w rękach sztućce
gdy nie wiemy, jak się zachować zerknijmy na sąsiadów
nie można nikogo namawiać i zmuszać do picia alkoholu
nie można rozmawiać z pełnymi ustami ani dmuchać na zbyt gorące potrawy
nie zaczynamy jeść, dopóki wszyscy nie mają na talerzach swoich porcji
serwetkę rozkłada się i umieszcza na kolanach
pochylanie się nad talerzem jest nieeleganckie
podczas posiłków nie pali się, nawet pomiędzy serwowaniem kolejnych dań

Prawidłowo zastawiony stół zrobi wrażenie na gościach.

Biznesowy savoir vivre, jak zachować się w restauracji?

Zasady savoir-vivre obowiązują też na służbowych spotkaniach, w restauracji lub gdy spotykamy się z osobą, której nie znamy i na której chcemy zrobić dobre wrażenie.

Kolacja uznawana jest za formę najbardziej uroczystą, mniej zobowiązujący jest lunch.Przede wszystkim należy pamiętać o formalnym ubiorze, koniecznie z pełnymi butami zakrywającymi palce i pięty. Jeśli to my zapraszamy na spotkanie, najważniejszego gościa sadzamy naprzeciwko, a jeśli to niemożliwe – po naszej prawej stronie. Wszyscy goście powinni zamówić taką samą liczbę dań. Jeśli ktoś jest na diecie, należy powstrzymać się od tłustych dań i deserów. Nie zaczynamy jedzenia, dopóki wszyscy nie otrzymają swoich dań. Serwetkę kładziemy na kolanach, a jeśli musimy odejść od stołu - na krześle, na stole dopiero po skończeniu posiłku.

Jeśli chodzi o uregulowanie rachunku w restauracji to zasada jest dosyć prosta: płaci ten, kto zaprasza. W Polsce zwyczajowo płaci mężczyzna. W sytuacjach biznesowych to osoba zapraszająca jest odpowiedzialna za uregulowanie rachunku, bez względu na to, czy będzie to kobieta czy mężczyzna. Osoba zaproszona może też zaproponować wspólne zapłacenie rachunku. Kwestia zostawiania napiwków jest sprawą sumienia i zależy od oceny jakości obsługi, wielkości portfela zamawiającego oraz od wysokości zamówienia. W Europie napiwek powinien wynosić 10 proc. kwoty na rachunku, dla porównania w Stanach Zjednoczonych jest to przynajmniej 20 proc.