Putin na kolanach

Debata na temat Polski w PE przysłoniła w naszych mediach inne wydarzenia, a dzieje się dużo. Szczególnie w Rosji.

Baryłka ropy spadła do najniższego poziomu od 13 lat, rosyjski Ural kosztuje ok. $25. Wobec oczywistego faktu, iż to ropa (oraz gaz ziemny, którego cena powiązana jest z ropą) stanowi główne źródło dochodu Federacji Rosyjskiej, pogłębia się recesja. Analitycy obliczają ile miliardów strat spowoduje tak niski poziom cen, jednakże wielu z nich wydaje się popełniać zasadniczy błąd niedoszacowując konsekwencje obecnych cen. Zacznijmy od podstaw:

1. Koszt wydobycia baryłki rosyjkiej ropy wyceniany jest średnio na ok $18. To jednak cena wydobycia  i przesyłu, bez żadnych modernizacji infrastruktury.
2. Nieznany jest koszt niezbędnych modernizacji istniejących szybów wydobywczych, ropociągów oraz portów przeładunkowych. Aby utrzymać istniejącą infrastrukture, koszt wydobycia jest niewątpliwie wyższy od owych $18.
3. Pola naftowe wyczerpują się, konieczne jest uruchamianie eksploatacji nowych, a to kosztuje miliiardy. Eksperci oceniają, że takie inwestycje gwarantujące wieloletnie wydobycie na obecnym poziomie podwyższają koszt baryłki ropy do co najmniej $50.

Powyższe oznacza, że dopiero ceny ropy powyżej $50 gwarantują pokrycie wydobycia, przesyłu, modernizacji infrastruktury oraz uruchamiania wydobycia z nowych miejsc. Powyżej $50 wielka rosyjska maszyna wydobywcza zarabia, im bardziej cena przewyższa tą wartość tym więcej Kreml może ściągać do budżetu państwa i rozdawać pieniądze obywatelom, zbroić się oraz inwestować za granicą. 

Skoro obecna cena to $25 to wobec faktu, iż przemysł naftowy generuje większość PKB Rosji (bezpośrednio i pośrednio) oznacza to, że Kreml zmuszony jest do rabunkowego wydobycia surowców, przy jednoczesnym drastycznym spadku dochodów budżetu państwa. Jeden z opozycyjnych portali rosyjskich podał liiczbę 240, jako kurs rubla wobec dolara który zrównoważyłby rosyjski budżet. Wartość astronomiczna, bowiem mimo krachu rubla (przez 24 miesiące kurs runął z niecałych 30 do 85), być może przesadzona, ale pokazuje skalę problemu. 

Konsekwencje krachu cen ropy naftowej nakręcają krach rosyjskiej waluty. Rosyjskie koncerny mają kilkaset miliardów dolarów długów (wartość większa niż owe mityczne rezerwy walutowe Rosji), zaś wobec mizernej produkcji rosyjskiej niezwiązanej z surowcami, niemal wszystko Rosja musi importować. Poza chlebem, wódką, ziemniakami i kawiorem. Lekarstwa importowane to 90+% rynku, wołowina jakieś 70%, buty 80+%, elektronika 99% itp. Spadek wartości rubla proporcjonalnie winduje ceny i prowadzi do gwałtownego zubożenia społeczeństwa. Młodzi Rosjanie chętnie brali kredyty walutowe na zakup mieszkania, wobec krachu rubla ich sytuacja finansowa stała się tragiczna, a przy dodatkowych długach przedsiębiorstw wielu bankom grozi upadłość. 

Nad Rosją wisi dodatkowo 50 miliardów zasądzonego odszkodowania za likwidajcję Jukosu, a news z dzisiaj o brytyjskim raporcie sugerującym bezpośrednią odpowiedzialność Putina za mord na Litwinience to jedynie drobny ale bolesny cios. Za 2 lata w Rosji mają się odbyć piłkarskie mistrzostwa świata, to konieczność wydania miliardów na infrastrukturę. Zbrojenia oraz koszt utrzymywania armii w gotowości w licznych punktach zapalnych wokół rosyjskich granic oraz działania zbrojne w Syrii oraz tlący się konflikt we wschodniej Ukrainie generuje dodatkowe, wymierne koszty. 

Na Krymie bieda, ekonomiczna zapaść oraz braki energii elektrycznej. Zapewne wielu mieszkańców półwyspu, z początku witających z radością rosyjską aneksję, dziś wspomina czasy sprzed tego wydarzenia.

Wahania ceny surowców są dość nieprzewidywalne. Jeśli cena ropy wzrośnie do końca roku do poziomu np. $70, Rosja zacznie wygrzebywać się z tarapatów, choć będzie to długi proces. Jeśli jednak cena ropy pozostania na obecnym poziomie, a rubel dalej będzie się osłabiał, Rosję czeka katastrofa.