Po Brexit'cie: Wielka Brytania wstąpi do NAFTA

Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu NAFTA(North American Free Trade Agreement) wszedł w życie 1 stycznia 1994 roku. Jego podstawą była bliskość kulturowa oraz językowa USA i Kanady, dołączono także Meksyk, kraj o dużym potencjale i taniej sile roboczej. Układ wymusił likwidację ceł, ochronę praw własności intelektualnej, warunki uczciwej konkurencji, wzmocnienie roli międzynarodowych korporacji w sporach prawnym. 

W 2013 roku rozpoczeły się negocjacje pomiędzy USA i Unią Eurpejską dotyczące Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership). TTIP ma na celu zniesienie ceł, ochronę praw własności intelektualnej, ułatwienia dotyczące lokowania kapitału, liczne kontrowersyjne punkty dotyczące rynku żywności, wzmocnienia pozycji międzynarodowych korporacji wobec legislacji poszczególnych państw. Ponadto liberalizację rynku energetyki i surowców. TTIP budzi wiele zrozumiałych emocji, negocjacie nie są transparentne. 

W dużym uproszczeniu, TTIP to rozszerzenie wielu regulacji NAFTA na kraje UE. Składniki TTIP budzą sprzeciw licznych krajów UE, obawiających się zdemolowania unijnego rolnictwa, uderzenia w prawa pracownicze, zbyt silnej pozycji korporacji i wielu innych. Najsilniej TTIP wspierane jest przez Wielką Brytanię z powodów oczywistych: UK bliższa jest kulturowo i prawnie do USA, trwający od 200 lat strategiczny sojusz tych krajów ma mocne podstawy.

Brexit staje się faktem, Wielka Brytania po maratonie trudnych negocjacji zapewne w ciągu kilku lat opuści UE. Największym wewnętrznym zagrożeniem wydaje się realna groźba oderwania się Szkocji oraz Irlandii Północnej. Szkocja od dawna dąży do niepodległości, Irlandia Północna do przyłączenia do Republiki Irlandii. Wizja splendid isolation Wielkiej Brytanii i podążenia drogą Norwegii: kraju nie należącego do UE ale blisko z nią powiązanego (Norwegia należy nawet do strefy Schengen!)  doprowadzi do przekształcenia się Wielkiej Bryranii w Małą Brytanię. Szkoci i Irlandczycy na taki scenariusz po prostu mogą się nie zgodzić.

Rząd w Londynie nie chce rozpadu kraju, od lat zaś lobbuje o TTIP. Skoro "splendid isolation" grozi rozpadem kraju, Wielka Brytania po wyjściu z UE mogłaby ratyfikować TTIP sama. Teoretycznie, bowiem TTIP to umowa USA z całą UE. Zamiast TTIP pojawia się możliwość wstąpienia WIelkiej Brytanii do NAFTA. Wejście UK do NAFTA może zniechęcić Szkotów i Północnych Irlandczyków do secensji, ponieważ to może być dobry interes. Wielka strefa wolnego handlu obejmująca; USA, Kanadę, Meksyk i Wielką Brytanię.

W dłuższej perspektywie także Irlandia może zainteresować się członkowstwem. Dla Irlandczyków kraje poszerzonej NAFTA byłyby bliższe kulturowo od ideologicznego i lewicującego Berlina. Hiszpania, wobec hiszpańskojęzycznego Meksyku należącego do Paktu, także mogłaby rozważyć członkowstwo. NAFTA wchodząca do kontynentalnej Europy okazałaby się tym czego dziś brakuje: alternatywą wobec UE. To byłby inny geopolityczny świat. 

Polska wydaje się zbyt odległa geograficznie od tych wydarzeń. Wchodzimy jednak w nieprzewidywalne czasy, może okazać się, że to co dziś niemożliwe stanie się realnym wariantem za 20 lat. Wystarczy jednak samo istnienie alternatywy, dziś aroganccy główni rozgrywający w UE przekonani są, że takiej alternatywy nie ma i stąd spotkanie 6 krajów założycieli UE w Berlinie wyznaczone na jutro. Spotkanie lekceważące "demokratyczny" model UE. 

Powyższe rozważania o pojawieniue się NAFTA w Europie to futurologia, o realnej polityce decydują ludzie mający swoje fobie, obsesje oraz ograniczenia intelektualna. Scenariusz możliwy do zarysowania w tej notatce może okazać się oderwany od rzeczywistości nie dlatego, że jest niemożliwy, ale dlatego, kluczowi politycy będący dziś u władzy, także w Wielkiej Brytanii, w ogóle nie biorą go pod uwagę, bowiem Brexit miał się nigdy nie zdażyć.

Kilka lat temu nikt nie przywidywał rychłego wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, być może podobną niespodzianką za lat kilka okaże się pojawienie amerykańskiej strefy wolnego handlu w Europie.Jedno jest pewne: rząd w Londynie będzie musiał szybko podejmować decyzje, w przeciwnym razie Szkoci i Irlandczycy okażą się szybsi, a przekształcenie Wielkiej Brytanii w Małą Brytanię stanie się faktem.