


1. Jak czytać diagram
Diagram ma charakter bipolarny:
ZNAK OTWARTY ←──────────→ ZNAK DOMKNIĘTY
2. Znak otwarty
(religia, prawda materialna)
Definicja semiotyczna
Znak otwarty to taki znak, który:
nie wyczerpuje sensu,
nie produkuje odniesienia,
realnie odsyła poza siebie.
Sens:
nie pochodzi z systemu,
nie jest wynikiem operacji,
przychodzi jako dar / akt.
Dlatego:
znak nie domyka się w interpretacji,
znaczenie nie jest konwencjonalne,
prawda nie jest formalna.
➡ To jedyny typ znaku, w którym możliwa jest prawda materialna.
Przykłady
Objawienie
Słowo Boga
Sakrament
Czas fundacyjny
Miejsce święte (hierofania)
3. Znak domknięty
(autopoiesis, prawda formalna)
Definicja semiotyczna
Znak domknięty to taki znak, w którym:
znaczone wyczerpuje się w znaczącym,
odniesienie jest wewnątrzsystemowe,
sens jest produktem operacji.
Znaczenie:
nie przychodzi z zewnątrz,
jest stabilizowane proceduralnie,
podlega korekcie, rewizji, aktualizacji.
➡ To jedyny typ znaku dostępny dla systemów autopojetycznych.
Przykłady
Prawo (norma)
Nauka (model, teoria)
Ekonomia (wartość, cena)
Media
AI
4. Kluczowa różnica (najważniejsza)

5. Dlaczego religia nie może być domknięta
Jeśli znak religijny:
zostaje zinterpretowany do końca,
zredukowany do symbolu,
opisany wyłącznie semiotycznie,
to przestaje być religijny.
Religia:
nie polega na „rozumieniu znaku”,
lecz na odpowiedzi na znak,
który nie należy do świata znaków.
6. Dlaczego autopoiesis nie ma dostępu do znaku otwartego
Autopoiesis:
musi domykać sens,
nie toleruje odniesienia zewnętrznego,
traktuje je jako błąd ekstensjonalności.
Dlatego:
prawda materialna jest dla niej nieuchwytna,
religia jawi się jako narracja,
transcendencja jako efekt dyskursu.
To nie błąd, lecz konsekwencja ontologii systemu.
Znak otwarty nie jest bardziej złożonym znakiem.
Jest znakiem innego porządku bytu.
Systemy domykają sens.
Religia zaczyna się tam,
gdzie sens nie daje się domknąć.
To co jest, jest in actu, natomiast to, co jest inaczej niż w akcie - naprawdę nie jest.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura