Zapomniani bohaterowie II WŚ (2) - Anatol Radziwonik "Olech"

Postać podporucznika „Olecha” jest niewątpliwie warta przypomnienia. Partyzant z kresów, symbolizujący dramatyczną walkę Polaków z bolszewickim najeźdźcą na ziemiach zabranych.

Podporucznik Anatol Radziwonik „Olech”. urodził się 20.II.1916 r. w Briańsku, gdzie ewakuowali się jego rodzice przed zawieruchą wojenną. Po jej zakończeniu i powstaniu państwa Polskiego wraz z rodziną osiadł w Wołkowysku. Za czasów pierwszej okupacji sowieckiej w latach 1939 – 1941 uniknął wywózki prawdopodobnie ze względu na wyznanie prawosławne. Dowodził wtedy konspiracyjną placówką w obwodzie Szczuczyn AK. Od zimy 1944 roku działał aktywnie w partyzantce . Podporucznik „Olech” uczestniczył między innymi w bitwie pod Jewłaszami, w której poległ legendarny dowódca Jan Piwnik „Ponury”.  Jednak jego oddział nie wziął udziału w akcji „Burza” . W listopadzie 1945 roku bezskutecznie usiłowała go schwytać stalinowska bezpieka. Po śmierci komendantów Czesława Zajączkowskiego „Ragnera”, Jana Borysewicza „Krysi” i Anatola Urbanowicza „Lalusia” wiosną 1945 objął dowództwo nad połączonymi obwodami AK Szczuczyn – Lida. Był twórcą sprawnie działającej siatki wywiadowczej, zdobył wtyczki w sowieckiej administracji, wśród urzędników, a nawet w milicji i prokuraturze. Stworzył silny, doskonale uzbrojony oddział partyzancki liczący kilkuset ludzi. „Olech” ze swoimi ludźmi bronił miejscową ludność przed sowieckim terrorem. Zwalczał zaciekle agenturę NKWD. Jesienią 1948 roku „Olech” rozpoczął szeroko zakrojoną akcję partyzancką przeciwko tworzeniu kołchozów. Jego działania spotkały się z masowym poparciem ludności cywilnej. 12 maja 1949 roku w wyniki obławy NKWD „Olech” został zabity. Do dziś miejsce jego pochówku nie jest znane.

Na podstawie książki

Joanna Wieliczka–Szarków, „Żołnierze wyklęci – niezłomni bohaterowie”