"Żydzi - opowieści niepoprawne politycznie"

Piotr Zychowicz przyzwyczaił już miłośników historii do pisania i podejmowania kontrowersyjnych tematów na temat historii Polski. Autor ten wyspecjalizował się w podejmowaniu prób konstruowania scenariuszy historii alternatywnej. Ta rewizjonistyczna postawa wobec historii w przypadku Zychowicza była obecna w niemalże jego wszystkich książkach, kiedy to wyrażał opinię konieczności zawarcia paktu antybolszewickiego z Hitlerem, bardzo ostro krytykował decyzję o wybuchu Powstania Warszawskiego czy też brak wsparcia dla białych Rosjan gen. Denikina. Aczkolwiek redaktor miesięcznika "Historia - Do rzeczy" w swojej ostatniej książce nie podejmował już prób rewizjonizmu historycznego, a swoją najnowszą książce o Żydach oparł w zasadzie o szereg wywiadów przeprowadzonych z poprzednich lat, zawierających całe spektrum tematów od stosunków polsko-żydowskich po gwałtowny konflikt izraelsko-palestyński.

Jednak zacznę od początku. Zychowicz reklamował tą książke, że będzie to najbardziej kontrowersyjna i szokująca książka jaką kiedykolwiek napisał. Niestety nie jest to prawda - książka ta nie jest w żaden sposób kontrowersyjna, ponieważ autor nie podejmuje tam właśnie najbardziej drażliwych kwestii w stosunkach polsko-żydowskich.

Już sam wstęp jest bardzo mocno zniechęcający:"Polacy mają niezdrowy stosunek do Żydów. Dzielą się na dwie grupy: filosemitów i antysemitów. Grupy te zaciekle się zwalczają, nie dostrzegając, że ich postawy są dwiema stronami tego samego medalu. Obie opierają się na kryterium etnicznym"

Pierwsze zdanie i klapa. Takie postawienie sprawy i podzielenie Polaków na "filosemitów" i "antysemitów" jest absurdalne. Oczywiście w społeczeństwie znajdą się jedni i drudzy, aczkolwiek nie można tego odnosić do całego społeczeństwa. Istnieje tu także inna zasadnicza kwestia - jak pan Zychowicz klasyfikuje tychże anty czy też filosemitów? Szczególnie w przypadku antysemityzmu pojęcie to ma tak wiele definicji, jak wiele opinii. Przecież dla niektórych samo wypowiedzenie słowa "Żyd" może klasyfikować danego osobnika jako antysemitę - robi to środowisko skupione wokół Jana Tomasza Grossa, min. dr Alina Cała, która poglądy samego Zychowicza określiła jako antysemickie. Pan Zychowicz w wstępie popełnił wyjątkowo niefortunne słowa.

Zagłębiając się dalej w książke to co bardzo osobiście rzuciło mi się w oczy to jej wewnętrzna niespójność. We wszystkich rozdziałach książki poszczególne wątki są niesamowicie przemieszane. Z jednej strony mamy opowieść o masakrze na USS Liberty, z drugiej autor pisze o konflikcie żydowsko-palestyńskim wplatając w to jeszcze wątki syjonistystów z Bejtaru i żydowskich komunistów. Jak na jedną ksiązkę jest to za dużo tematów. Wielka szkoda, że redaktor Zychowicz nie skupił się tylko i wyłącznie na opisywaniu relacji polsko-żydowskich.

Inną kwestią jest dobór rozmówców. W przypadku Żydów Zychowiczowi trzeba przyznać, że wybrał tam wiele osób, które głoszą wyjątkowo kontrowersyjne i niepopularne poglądy w swojej społeczności. Przykładem tego może być choćby zamieszczony w książce wywiad z prof. Normanem Filkensteinem - autorem książki "Przedsiębiorstwo holocaust". Na uwagę zasługuje także wątek dotyczący powstania w getcie i roli Żydowskiego Zwiążku Wojskowego, którego walka została całkowicie zapomniana.

Niestety, redaktor Zychowicz w doborze rozmówców nie zachował właściwych proporcji, ponieważ umieścił raptem dwa wywiady z polskimi historykami - prof. Krzysztofem Jasiewiczem oraz dr Aliną Skibińską. Chociaż trzeba przyznać, że to zestawienie było niewątpliwie ciekawe - osoby te reprezentują przecież skrajnie różniące się stanowiska na temat historii stosunków polsko-żydowskich poczas II WŚ. 

Reasumując, jeżeli ktoś spodziewałby się po literaturze też ksiązki odkrycia jakiś nowych, białych plam w relacjach polsko-żydowskich to raczej się srogo zawiedzie. Osobiście uważam, iż ksiązka ta jest w swoim przekazie słabsza od choćby poprzednich pozycji Zychowicza takich jak "Obłęd 44" czy też "Opcja Niemiecka".