Nie słabnie bicie piany w sprawie śmierci ciężarnej kobiety w szpitalu w Pszczynie. Wyjątkową aktywność wykazują zwolennicy aborcji na życzenie. Ich zdaniem, gdyby nie wyrok TK z 20 pażdziernika 2020 r. nie doszłoby do smierci pacjentki w szpitalu w Pszczynie. Kierowane do tych ludzi apele, aby nie ferować wyroków bez znajomości faktografii, nie odnoszą skutku.
Pod notkami w sprawie śmierci ciężarnej kobiety w szpitalu w Pszczynie formułowane są opinie: „katolicki ciemnogród narzuca Polakom swoje zabobony”. Tym katolickim zabobonem jest, zdaniem niektórych komentatorów, ochrona życia człowieka od poczęcia. Komentatorzy na ogół zgadzają się , że każdy człowiek ma prawo do życia i nie mają zastrzeżeń do treści art. 38 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.: „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia”. Jednak pojawiają się różne opinie od którego momentu prawo ma chronić życie człowieka. Padają arbitralne twierdzenia, np.: „Dwa tygodnie po zapłodnieniu”, „od wystąpienia bicia serca”, „gdy dziecko zyska zdolność do życia poza organizmem matki”. Kwestionowany jest fakt, że życie człowieka zaczyna się w chwili połączenia komórki jajowej z plemnikiem. Przykładem może być komentarz
„[….] Konstytucja broni życie ludzkie. Ale ono rozpoczyna się z chwilą urodzin. Jest to usankcjonowane w naszych dowodach i przyjętej od wieków praktyce.[…]”
https://www.salon24.pl/newsroom/1178146,smierc-30-letniej-kobiety-w-pszczynie-ujawniono-tresc-smsow-do-rodziny#comment-21679175
W komentarzach pojawiają się też twierdzenia, że „dziecko nienarodzone jest własnością matki, więc może ona decydować o jego życiu”.
Jest rzeczą niebywałą, że takie twierdzenia formułują ludzie przeświadczeni o swojej wyższości intelektualnej nad Polakami nazywanymi „ciemnymi katolami od Rydzyka” (tj. słuchaczami Radia Maryja i widzami TV Trwam). Trudno sobie wyobrazić, że w 2021 r., ludzie pretendujący do bycia wykształconymi zaprzeczają temu, że w momencie zapłodnienia komórki jajowej mamy do czynienia z zupełnie nowym organizmem, nowym kodem genetycznym, różniącym się od kodu genetycznego matki. Mówiąc krótko i dobitnie – że jest to jest nowy człowiek.
Odpowiedzi na pytanie „Czy prawna ochrona życia obowiązuje od momentu poczęcia?” należy szukać w wydanym 10 lat temu wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu. Tego Trybunału, który ostatnio cieszy się wręcz niebywała estymą wśród przeciwników ciemnogrodzkich pisowców i katoli.
18 października 2011 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie prejudycjalne w sprawie C-34/10 Olivier Brüstle vs Greenpeace e.V., który ma istotne znaczenie dla ochrony ludzkiego embrionu.
Odpowiadając na pytanie prejudycjalne: „Co należy rozumieć pod pojęciem «embrionów ludzkich”, Trybunał uznał, że embrion „rozpoczyna proces rozwoju człowieka”. Dlatego ludzka komórka jajowa musi być uważana za ludzki embrion od momentu, w którym zaczyna się proces rozwoju człowieka, bez względu na to czy jest ono zainicjowane przez zapłodnienie czy przez jakąkolwiek inna procedurę.
Zgodnie z tym wyrokiem TS UE, embrion ludzki korzysta z ochrony prawa w każdym momencie istnienia. Co ważne, Trybunał stwierdził, że ta ochrona przysługuje niezależnie od tego, w jaki sposób doszło do poczęcia: czy w sposób naturalny, czy na drodze in vitro, czy też w wyniku klonowania albo w jakikolwiek inny sposób.
TS UE orzekł, że opatentowanie wszelkich wynalazków zakładających zniszczenie ludzkiego embrionu na różnych etapach jego tworzenia lub rozwoju, włączając w to komórki rozrodcze, nie może być dozwolone, ze względu na zachowanie szacunku dla podstawowej zasady ochrony godności i integralności osoby. Rzecznik Generalny Yves Bot stwierdził w swojej opinii:
„To pokazuje, że ludzka godność jest zasadą, która musi być stosowana nie tylko do istniejących osób ludzkich, do nowo narodzonego dziecka, ale również do ludzkiego ciała od pierwszego etapu jego rozwoju, np. od zapłodnienia”.
TS UE jasno stwierdził, że człowiekowi od momentu poczęcia przysługuje atrybut godności, dlatego w żadnym razie nie może być traktowany przedmiotowo.
Wyrok TS UE w sprawie Brüstle stanowi poważny argument pozwalający przyznać prawną ochronę człowiekowi w prenatalnej fazie życia, który musi być brany pod uwagę przy interpretacji prawa polskiego.
Jako wskazówkę interpretacyjną można wykorzystać także „Konwencję o prawach dziecka”, dokument obowiązujący w niemal wszystkich państwach świata. W roku 1978 Polska zaproponowała Komisji Praw Człowieka ONZ uchwalenie tej konwencji i przedstawiła projekt, który był później dwukrotnie modyfikowany. Konwencja została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r.; weszła w życie w 1990 r. Polska ratyfikowała konwencję w 1991 r.
W preambule tej Konwencji, w odwołaniu do Deklaracji Praw Człowieka, wskazano, że„dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym wlasciwej opieki prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu”.
Z kolei art. 6 ust. 1 tej konwencji stanowi, że „państwa - strony uznają, że dziecko ma niezbywalne prawo do życia”.
Aby rozwiać wszelkie nieporozumienia, zwracam uwagę na daty: przedstawienia projektu (rok 1978) i uchwalenia Konwencji (20 listopada 1989 r.). 42 lata temu żaden wredny pisowiec nie przyłożył ręki do projektu konwencji i nie miał wpływu na jej uchwalenie w 1989 r. (to samo dotyczy katolickich biskupów).
Także w Europejskiej Konwencji Bioetycznej mowa jest o istocie ludzkiej od samego początku życia.
Na istotną uwagę w zakresie ochrony praw dziecka zasługuje definicja sformułowana w art. 2 ust. 1 „Ustawy o rzeczniku praw dziecka”’; w rozumieniu tej ustawy dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności.
Ustanowienie przez ustawodawcę przepisu o takim brzmieniu ma wielkie znaczenie, bowiem rzecznik praw dziecka jest konstytucyjnym organem stojącym na straży praw dziecka określonych w konstytucji i w innych przepisach prawa.
***
1. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (Wielka Izba) z dnia 18 października 2011 r.; sprawa C34/10.
2. Marcin Naruszewicz, Piotr Muraszko, Pojęcie i status embrionu ludzkiego w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – Oliver Brüstle przeciwko Greenpeace eV, Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 3, UWM w Olsztynie 2012, https://wpia.uwm.edu.pl/czasopisma/sites/default/files/uploads/PRPC/2012/155-167.pdf
3. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19911200526/O/D19910526.pdf
4. Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej w odniesieniu do zastosowań biologii i medycyny. Oviedo, 4. 04. 1997, ETS 164
5. https://www.gov.pl/web/rodzina/konwencja-o-prawach-dziecka
