1 sierpnia 1944 roku w ramach Akcji Burza do walki z niemieckim okupantem stanęła Warszawa. Oddziały polskiego podziemia rozpoczęły batalię o stolicę, powstanie z pewnością obok militarnego miało również wydźwięk polityczny. Żołnierze Podziemnej Polski wciąż wierzyli w to, że po klęsce Hitlera Polska stanie się wolnym krajem, mieli w pamięci straszliwe cierpienia i lata okuopacji ze strony III Rzeszy i ZSRR, zdawali sobie sprawę również z tego, że w momencie gdy odchodziło zagrożenie ze strony Niemców nadchodziło a w zasadzie powracało kolejne - sowieckie.
Celem prowadzonej od początku 1944 roku Akcji Burza było zbrojne występowanie przeciwko Niemcom i wystepowanie przed wkraczającymi do Polski sowietami w roli gospodarzy. Pierwszy jej etap miał miejsce w styczniu na Wołyniu, trzeba pamiętać o tym, że akcja miała podkreślać fakt, że Polska uważa za swoją wschodnią granicę nie linię Curzona ale granicę z 1939 roku sprzed okupacji sowieckiej, Stalin miał w tej sprawie inne plany, które niestety udało mu się zrealizować.
Mimo militarnych sukcesów w takich miastach jak Lwów czy Wilno ujawnianie się przed sowietami miało tragiczny finał w postaci śmierci i wywózek wielu żołnierzy AK. Scenariusz był z reguły taki sam, po pokonaniu Niemców NKWD rozbrajało AKowców a następnie dokonywało ich aresztowania.
Mimo to komendant główny AK wydał rozkaz do powstania gdy do Warszawy zbliżała się Armia Czerwona, zapewne liczono, że w stolicy taka sytuacja już się nie powtórzy, istotnie nie powtórzyła się bo sowieci obserwowali powstanie z drugiej strony Wisły, niestety po 63 dniach walki Warszawa leżała w gruzach, liczone w miliardach dolarów straty materialne, utracone bezcenne skarby kultury i archiwalia i przede wszystkim śmierć około 200 tysięcy ludzi w tym głównie elit, które mogły przyczynić się do obrony polskiej tożsamości przed sowietyzacją.
Powstańcom niewątpliwie należy się szacunek, pamięć i chwała, podobnie ofiarom. Co do przywódców, należy pamiętać o ich trudnym położeniu, zdawano sobie sprawę ze stalinowskiej propagandy twierdzącej, że w Polsce z Niemcami walczą tylko komuniści (co było kłamstwem podwójnym bo nie tylko szkalowano AK i NSZ ale czerwone bandy praktycznie nie prowadziły żadnych działań przeciwko okupantowi za to zajmowały się rabowanie ludności a czasem wręcz kolaboracją z Niemcami wymierzoną w polskie podziemie), zdawali sobie w końcu też sprawę, że walki mogą wybuchnąć nawet bez rozkazu, pragnienie wolności i żądza odwetu były bowiem powszechne.
Sowieci formalnie należeli do koalicji antyhitlerowskiej, ale bynajmniej nie należało ich traktowac jak sojuszników, świetnie rozumiały to Narodowe Siły Zbrojne, które jednak w obliczu decyzji KG AK postanowiły wziąć udział w walkach.
Ostateczny pogląd na słuszność decyzji o rozpoczęciu powstania nigdy nie będzie jasny, jest mnóstwo tragedii do których ta decyzja doprowadziła, istniało wiele argumentów za tym by takiego rozkazu nie wydawać, istniały też przesłanki dające nadzieję, i tą nadzieją za pewne kierowało się dowództwo AK. Powstanie było już obiektem wielu badań, ale nie możemy wykluczyć, że o motywacjach takich ludzi jak Komorowski czy Okulicki jeszcze się czegoś dowiemy, podobnie jak o różnych wizjach i sporach politycznych w polskim podziemiu.
Nie zmiania to wszystko faktu, że 63 dni powstania to 63 dni chwały i dumy polskiego żołnierza z Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych i wielu innych, to demonstracja polskiego heroizmu i ideowości tamtych pokoleń Polaków, to w końcu 63 dni, które na kilka miesięcy opóźniły marsz sowietów na zachód Europy.
