Taki przyczynek do otoczenia w jakim działali Polacy w Londynie w czasie wojny, ale można też spojrzeć szerzej.
Yuri Modin: "Guyowi [Burgess, członek tzw. "piątki z Cambridge"] w jego proradzieckiej propagandzie na antenie BBC pomagał brytyjski dziennikarz austriackiego pochodzenia, Peter Smollett, także agent NKWD. Poznał Philby'ego w Austrii w 1934 roku i utrzymywał sporadyczne kontakty z siatką z Cambridge. W roku 1940 r. z powodzeniem infiltrował Ministerstwo Informacji, a kiedy jego przyjaciel Brendan Bracken w czerwcu 1941 roku otrzymał tekę ministra Informacji w rządzie Churchilla, dostał stanowisko dyrektora departamentu rosyjskiego. Przez niemal całą wojnę dbał o radzieckie interesy w każdej możliwej dziedzinie, czy była to ekonomia, kultura, polityka czy wojskowość. Organizował demonstracje i objazdowe wystawy w całym kraju. Oczywiście BBC stanowiło jeden z jego ulubionych celów, a to dzięki Burgessowi, którego uważał za kogoś w rodzaju szefa. W istocie obaj podlegali Henry'emu.' (Yuri Modin, Moja piątka z Cambridge, WAB 2015)
Zdjęcie wystawy "Camrades in Arms", 1941, Charing Cross Underground Railway Station, Londyn, zaprojektowane przez Departament Wystaw Ministerstwa Informacji (autorzy Misza Black i Milner Gray), Imperial War Museum (za: "Stealing the Thunder: The Soviet Union and Graphic Propaganda on the Home Front during the Second World War")
Peter Harry Smollett to w rzeczywistości Hans Peter Smolka urodził się w 1912 r. w Wiedniu, w bogatej rodzinie żydowskiej, po maturze krótko studiował prawo na uniwersytecie w Wiedniu. Przyjaźnił się z austriacką komunistką żydowskiego pochodzenia Litzi Friedmann, agentką NKWD prawdopodobnie od 1932 r. (ur. Alice Kohlmann, poźniej Philby. Niedługo po przyjeździe do Wiednia Kima Philby w 1933 r. wyszła za niego za mąż). Smolkę zwerbować miał właśnie Philby w 1933 r. (arch. Mitrochina). W 1933 r. Smolka wyjechał do Anglii jako korespondent Neue Freie Press, wcześniej, jeszcze w Austrii, pracował dla London Continental News i Prager Presse. Wg. inf. z arch. Mitrochina do Zjednoczonego Królestwa miał przybyć już jako agent NKWD ps."ABO". W 1936 r. został zaproszony do Związku Sowieckiego skąd wysyłał artykuły, napisał książkę "40 000 Against the Arctic", która zainteresowała The Times i brytyjskie MSZ, w amerykańskich recenzjach pisano, że ruszył na północ "uzbrojony w specjalne zezwolenie departamentu zagranicznego moskiewskiego Komisariatu Spraw Wewnętrznych [autorowi chodzi o NKWD] (wcześniej GPU)".
1937 r.
Pracował później dla Daily Express i był korespondentem The Times na Europę Środkową. Po 5 latach, w 1938 r., staje się naturalizowanym poddanym brytyjskim. Co najmniej od października 1939 r. pracował dla Min. Informacji, w przedstiawionej wówczas w Izbie Gmin liście pracowników i płac napisano: "H. P. Smollett (£800—£1,000). Exchange Telegraph Co.". Zostaje szefem sekcji rosyjskiej w Ministerstwie Informacji, gdzie zajmuje się prosowiecką propagandą. Ścieżka rządowych awansów, kogoś kto kilka lat wcześniej przyjechał do UK wskazywałaby, że Brytyjczycy myśleli, że pracuje tylko dla nich. Smolka/Smollett znalazł się na liście ludzi, których Orwell uznał za kryptokomunistów dodając "niemal na pewno jakiegoś rodzaju agent" i "bardzo obleśna persona". Podejrzewa się, że to on miał szeptać do ucha wydawcy, który zamierzał wydać Folwark Zwierzęcy Orwella, na tyle skutecznie, że ten zrezygnował. W maju 1943 r. doszło do ciekawej a miejscami kuriozalnej wymiany zdań w Izbie Gmin:
kapitan Cunningham-Reid: Kiedy H.P. Smollett został dyrektorem Wydziału Rosyjskiego w Ministerstwie Informacji?
Bracken (wspomniany przez Modina Min. Inf.): Pan Smollett kieruje w Ministerstwie sprawami anglo-sowieckimi od października 1941 r. jestem bardzo zadowolony z jego pracy.
Kapitan Cunningham-Reid: Czy Minister może powiedzieć jak nazywał się ten dżentelmen zanim zmienił nazwisko?
Bracken: Nie wiem, ale odpowiadając na pytanie szanownego i dzielnego dżentelmena, być może udzieli mi tej informacji. Nie wydaje się być jak obcokrajowcy, w żadnej mierze, biedni obcokrajowcy.
komandor Locker-Lampson: To było zajadłe pytanie.
kapitan Cunningham-Reid: Zapytałem jak długo pan H.P. Smollett z Ministerstwa Informacji jest brytyjskim poddanym; i od kiedy na stałe przebywa w Wielkiej Brytanii?
Bracken: Pan Smollett jest brytyjskim poddanym od 41 lat. Na stałe przebywa w Wielkiej Brytanii od jesieni 1930 r.
kapitan Cunningham-Reid: Skoro ten dżentelmen jest z urodzenia Węgrem i od kiedy Węgry i Rosja są w stanie wojny, to czy uważa Minister, że jego mianowanie na ważne stanowisko dyrektora rosyjskiej sekcji Ministerstwa umożliwia okazanie naszej dobrej woli [good faith] wobec narodu rosyjskiego?
Bracken: Tak, Sir. Nie wiem czy jest Węgrem czy nie, ale został wybrany ze względu na najwyższe kwalifikacje techniczne, i dodam, że stale kontaktuje się z przedstawicielami rosyjskimi w Londynie, którzy są w pełni usatysfakcjonowani jego pracą w każdym aspekcie. (12.05.1943)
Trzy tygodnie później Bracken odmówił odpowiedzi na pytania, dodając że nie będzie zagłębiał się w prywatne życie Smolletta (w rzeczywistości podał część informacji już wcześniej (wyżej) tyle że nieprawdziwych). Minister dodał, że posadę objął Smollett zgodnie z prawem dotyczącym naturalizowanych poddanych w służbie rządu. PO wojnie Smollett wrócił do Austrii, jako przyczynę podaje się obawę przed ujawnieniem pracy agenturalnej na rzecz Sowietów. W Austrii ponownie występuje jako Hans Peter Smolka. Zanim to się stało został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego (OBE, 4 klasa). Smolka miał też pomóc w wydaniu w 1945 r. książki marksistowskiego historyka Christophera Hilla (specjalizował się w angielskiej wojnie domowej i lewelerach) napisanej pod pseudonimem K.E. Holme - Two Commonwealths (The Soviets and Ourselves) - Dwie Wspólnoty Narodów (Sowiety i My), w której "Lenin przedstawiony został jako geniusz, obywatele sowieccy są szczęśliwi, cieszą się prawem głosu, a wielki terror został przedstawiony jako ruch społeczny w rodzaju czartyzmu w XIX w. Anglii". W czasie wojny Hill pracował dla brytyjskiego wywiadu wojskowego (od 10.1941 r.) i w MSZ (od 1943), a przy tym był szpiegiem sowieckim, "zerwał" z bryt. partią komunistyczną by dostać rządową posadę. Po wojnie został przywódcą koła historyków przy Komunistycznej Partii Wlk. Bryt., był prof. w Oxfordzie.
Smolka miał mieć wkład w scenariusz filmu "The Third Man" (1949) - jako źródło informacji o handlu podrabianą penicyliną w powojennym Wiedniu; z tego powodu bar pojawiający się w filmie nosi nazwę "Smolka". Sam film niemal zawsze przedstawiany był/jest jako arcydzieło filmu noir i tylko z rzadka recenzowany jest jako anty-Zachodni w swojej wymowie. W powojennej działalności Hansa Petera Smolkę opisywano słowami: dziennikarz, przemysłowiec/menedżer przemysłowy oraz niekiedy był pozycjonowany określeniem intelektualista (chyba jedyny "intelektualista" bez zdjęcia w internecie, nie znalazłem). W latach 50-tych miał wrócić do nauki - w stolicy Austrii studiował Welthandel. Zmarł w 1980 r. w Wiedniu.
Inne tematy w dziale Kultura
