Naftali Aronowicz Frenkel (ur. 1883 Hajfa (i inne) , zm. 1960 Moskwa) – sowiecki czekista, jeden z głównych architektów radzieckiego systemu obozów zagłady (Gułag), kierownik budowy Kanału Białomorsko-Bałtyckiego.
Naftali Aronowicz Frenkel - urodził się w Konstantynopolu choć nie ma co do tego pewności - według innych wersji był Żydem urodzonym na Węgrzech, w Odessie, w Austrii, w Palestynie. Skończył Instytut Handlu po czym zajął się handlem drewnem, operując z Mariupola wkrótce zyskał miano "króla lasów Morza Czarnego", miał własne parowce i... gazetę "Kopiejka", która służyła mu do zniesławiania i walki z konkurentami. Podczas I wojny światowej spekulował na handlu bronią przez port w Gallipoli. W 1916 r. przeniósł siedzibę do Turcji, a w 1917 r. zamieszkał w Konstantynopolu. Plotka głosi, że po wybuchu rewolucji został rezydentem sowieckiego wywiadu w tym mieście. W latach tzw. Nowej Polityki Ekonomicznej robi interesy z GPU, handlując i dorabiając się na wymianie i handlu zrabowanymi kosztownościami. Wkrótce jednak zostaje aresztowany i trafia na Sołówki, ale wkrótce otrzymuje osobne lokum i ordynansa oraz swobodę poruszania się po wyspie.
Zostaje szefem Wydziału Ekonomicznego systemu Gułag jest autorem słynnej tezy o wykorzystaniu więźnia do pracy w ciągu trzech pierwszych miesięcy, kiedy jest najbardziej wydajny, "a później ani on ani jego trup nie są już potrzebni", według bardziej wysublimowanej wersji: "z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy - potem nic nam po nim" - czytaj: Arbeit Macht Frei. Według Sołżenicyna Naftali Aronowicz Frenkel wynalazł tzw. system kotłów, który polegał na uzależnieniu racji żywnościowych od wypracowania określonego procenta normy, odrzucając tym samym "reakcyjny" system jednakowych racji dla wszystkich więźniów. "Doszedł też do wniosku, że nic poza wydajnością produkcji obozu nie ma znaczenia i w praktyce zniósł podział na więźniów kryminalnych i politycznych."
http://a-solzhenitsyn.narod.ru/files/Arhipelag_GULAG/3.03_arkhipelag_daet_metastazy.htm
***
Matwiej Dawidowicz Berman
W organach WCzK-OGPU-NKWD od 1918 roku. W okresie 1920 – 1930 na kierowniczych stanowiskach w regionalnych organach WCzK-GPU (tomskim, jenisejskim, semipałatyńskim, irkuckim). W latach 1923 – 1924 ludowy komisarz spraw wewnętrznych Buriacko-Mongolskiej ASSR. W latach na kierowniczych stanowiskach w OGPU w republikach Azji Środkowej. Od 1930 zastępca Naczelnika Zarządu Gułagu. W okresie od 9 czerwca 1932 do 16 sierpnia 1937 Naczelnik Zarządu komunistycznych obozów koncentracyjnych Gułag NKWD. Jednocześnie był Naczelnikiem oddziałów NKWD do spraw przesiedleń ludności (1936), Naczelnikiem budowy Kanału Wołga-Moskwa (1936 – 1937). Od września 1936 do sierpnia 1937 – zastępca szefa NKWD ZSRR.
Łazar Josifowicz Kogan
Od roku 1926 – pomocnik naczelnika Zarządzie Politycznym Armii Czerwonej i wojsk OGPU. W roku 1930 – pomocnik naczelnika kontrwywiadu OGPU. Naczelnik Gułag OGPU od czerwca 1930 do 9 czerwca 1932. Od 1932 zastępca naczelnika Gułag, Matwieja Bermana. Do sierpnia 1936 naczelnik budowy Kanału Białomorsko-Bałtyckiego
Izrail Izrailewicz Pliner
Naczelnik Zarządu komunistycznych obozów koncentracyjnych Gułag NKWD w okresie od 16 sierpnia 1937 do 16 listopada 1938. Był jednym z głównych współpracowników Nikołaja Jeżowa, szefa NKWD w latach 1936 – 1938 oraz współpracownikiem innych organizatorów Wielkiego Terroru w ZSRR w roku 1937. Według dokumentów NKWD w okresie terroru w roku 1937 skazano 139 835 Polaków będących obywatelami ZSRR. Z tej liczby zamordowano bezpośrednio 111 091 Polaków, a 28 744 Polaków zesłano do komunistycznych obozów koncentracyjnych Gułag.
W roku 1937 kierował deportacją 172 tysięcy Koreańczyków obywateli ZSRR z radzieckiego Dalekiego Wschodu do Azji Środkowej (do Kazachstanu oraz do Uzbekistanu).
Siemion Grigorjewicz Firin
W lutym 1924 r. został rezydentem Razwiedupra w Warszawie. Następnie powrócił do Niemiec, gdzie na pocz. lat 30. aresztowano go. Udało mu się zbiec z więzienia, po czym przedostał się do ZSRR. Od 1931 r. służył w Oddziale Specjalnym OGPU, stając wkrótce na jego czele. Od 1932 r. stał na czele Białomorsko-Bałtyckiego Zarządu Łagrów. Jednocześnie w 1933 r. objął funkcję zastępcy szefa GUŁAGu. Po ukończeniu budowy Kanału Białomorskiego został szefem Dmitłagu.
Jakow Dawidowicz Rapaport (Rappoport)
Jako szef wiceszef GUŁagu OGPU/NKWD w latach 1930/39 organizator represji komunistycznych z wykorzystaniem pracy niewolniczej, wcześniej (1919) wiceszef CzeKa w Woroneżu, według naocznych świadków miał osobiście nadzorować torturowanie więźniów. Od 1924 pełnomocnik specjalny pełnomocnik OGPU. Wiceszef budowy kanału z wykorzystaniem niewolników, m.in.: Moskwa-Wołga (od 1932), BiełomoR. Przez Historyków Instytutu Hoovera porównywany z niemieckimi zbrodniarzami wojennymi Eichmannem i Himmlerem. Od 1940 do 1941 r. dowodzi obozami NKWD w Litewskiej SRS. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, zastępca szefa NKWD i dowódca 3 armii saperskiej dowodzi budową umocnień na froncie zachodnim. W zespole tworzącym pierwszy sowiecki projekt atomowy, do 1953 nadzorował budowy organizowane przez NKWD. (tłum. z translatorem, z ros.)
