80 lat po tzw. nocy kryształowej Niemcy rozpoczynają rozliczać się ze swoją niechlubną przeszłością. Noc kryształowa (niem. Kristallnacht, Reichskristallnacht lub Reichspogromnacht) – była pogromem Żydów w Niemczech w nocy z 9 na 10 listopada 1938. Pod koniec października 1938 władze niemieckie deportowały do Polski około 17 tysięcy Żydów. Zamieszkały w Paryżu Herszel Grynszpan dowiedział się, że także jego rodzina została wydalona. 7 listopada zastrzelił sekretarza ambasady niemieckiej Ernsta vom Rath, co propaganda niemiecka określiła jako „atak międzynarodowego żydostwa na Rzeszę Niemiecką”. Morderstwo wykorzystano do zainicjowania pogromów.
W Niemczech okresu międzywojnia odbyły się trzy spisy powszechne w których zostały ustalone następujące liczby mieszkańców w tym Żydów z podanym odsetkiem ludności żydowskiej:
1925: 0,9%
62.410.619
564.379
1933: 0,77%
65.218.461
499.682
1939: 0,34%
69.316.526
233.646
W 1933 roku w 20 miastach z największymi skupiskami ludności żydowskiej mieszkało łącznie 315 tys. Żydów. W tych samych miastach liczba Żydów wynosiła w 1939 roku 159 tys. (Berlin, Frankfurt, Wrocław, Hamburg, Kolonia, Lipsk, Monachium, Norymberga, Mannheim, Düsseldorf, Hanower, Essen, Stuttgart, Drezno, Dortmund, Królewiec, Bytom, Karlsruhe, Wiesbaden, Moguncja). Ogromna koncentracja Żydów w wielkich metropoliach jest bardzo ważnym aspektem w historii Żydów niemieckich, ponieważ świadczy ona o tym, że zdecydowana większość Niemców Żydów nie znała osobiście.
Liczba mieszkańców i Żydów w 1933 roku,
liczba Żydów w 1939
Berlin 4.242.501
160.564
82.457
Frankfurt 555.857
26.158
14.191
Wrocław 625.198
20.202
10.848
Spis powszechny odbył się 17 maja 1939 (233.646 Żydów, w tym 159 tys. w 20 miastach). Nauka niemiecka przyjmuje, że w okresie do wybuchu wojny Niemcy opuściło mniej więcej do 50 tys. Żydów
9 listopada doszło do zainscenizowanych pogromów w wyniku których
(polska wikipedia!:) zamordowano 91 osób narodowości żydowskiej[3];
[3] Lexikon Der Geschichte, Kay Szantyr, Paderborn: Voltmedia, 2005
https://pl.wikipedia.org/wiki/Noc_kryształowa
https://de.wikipedia.org/wiki/Novemberpogrome_1938
https://www.bundesarchiv.de/DE/Content/Publikationen/Aufsaetze/aufsatz-zimmermann-ergaenzungskarten.pdf?__blob=publicationFile
Autorzy hasła w wikipedii powołują się w odsyłaczu 3 na na niemiecki leksykon historii z 2005 roku. Niemiecka wikipedia podaje nowsze dane. Podczas pogromów zamordowano oraz na wskutek obrażeń lub samobójstw zmarło łącznie co najmniej 400 osób. Obecnie w landzie Północna Nadrenia-Westfalia rozpoczęto naukowe rozliczanie się z wydarzeniami sprzed 80 lat. Rozliczanie się z przeszłością nastąpiło w superdemokratycznej RFN mniej więcej od lat 1980ych po odejściu epigonów nazistowskiej historiografii.
Cztery z największych skupisk ludności żydowskiej znajdowały się na terytorium tego landu. Te cztery miasta należały też do dziesiątki największych miast w Niemczech:
Żydzi w 1933 i 1939
Kolonia 14.816 - 8.406
Düsseldorf 5.053 - 2.072
Essen 4.506 - 1.704
Dortmund 4.108 - 1.530
Krążąca nadal w literaturze przedmiotu liczba 91 ofiar pogromów jest liczbą oficjalną ustaloną w 1938/1939 roku. Na podstawie badań archiwalnych tylko w Północnej Nadrenii-Westfalii udało się zidentyfikować w 2018 roku 127 ofiar z tego landu.
Jest to pierwsza naukowo zwerfikowana liczba ofiar z terytorium landu.
Z tych 127 ofiar 10 osób zostało zastrzelonych, zanożowanych lub utopionych, 44 osoby zmarły na wskutek odniesionych obrażeń ciała, 42 osoby popełniły samobójstwo. 31 mężczyzn zostało aresztowanych i przewiezionych do obozów koncentracyjnych w Dachau, Buchenwald i Sachsenhausen (niektórzy zostali zwolnieni z obozów) i zmarło w następstwie odniesionych obrażeń.
Ustalenie liczby ofiar ich będzie możliwe po badaniach regionalnych w pozostałych 15 landach. Łączna liczba ofiar pogromów wynosi co najmniej 1000, być może nawet do 1500 osób. Od ponad 20 lat są znane liczby ofiar pogromów w Buchenwaldzie 207 i Dachau 185 (z Sachsenhausen brak danych).
Symptomatyczne dla niemieckiej polityki historycznej jest na przykład położone pomiędzy Kolonią i Akwizgranem miasto Düren, gdzie w 1987 roku umieszczono na miejscu spalonej i rozebranej synagogi tablicę pamiątkową. W tym też roku rozpoczęto badania nad losem około 250 Żydów. Pod koniec 1938 roku w Düren mieszkało jeszcze 200 Żydów, z tego około 100 zostało zamordowanych w obozach koncentracyjnych. 10 listopada 1938 rozpoczął się atak jednostek SA na synagogę która została wraz ze szkołą żydowską spalona. Brak jest jakichkolwiek dokumentów na temat napadów na Żydów.
Innym przykładem może być miasto Akwizgran w którym tamtejsza gmina żydowska liczyła w 1933 roku ponad 1300 członków. Liczba ta spadła w 1937 na 786 i wzrosła w 1939 na 817 osób. Mimo emigracji liczby osób narodowości żydowskie rosły w dużych miastach, ponieważ tam istniały dla nich wydzielone budynki (Judenhaus), a byli zmuszeni sukcesywnie opuszać miasta mniejsze. 10 listopada 1938 na synagogę w Akwizgranie napadły oddziały SA, SS, policji, Gestapo, NSDAP i straż pożarna! Podobnie jak i w Düren zarekwirowany majątek żydowski został przeznaczony na rozbiórkę spalonych synagog. Aresztowano i zesłano do obozów 70 mężczyzn.
Co najmniej 350 akwizgrańskich Żydów padło ofiarą holocaustu.
Akwizgrańskich Żydów deportowano do Polski i do Theresienstadt. (…von den ca. 700 nach Polen und ca. 250 nach Theresienstadt deportiert.)
Politycy niemieccy chętnie biorą udział w inscenizacjach rocznic pogromów listopadowych, jednakże nie idzie to w parze do postępu w pracach naukowych, na które potrzebne są pieniądze.
Bardzo ciekawe są też media niemieckie które chętnie tematyzują pogromy, nigdy nie zwracają uwagi na liczbę ofiar, nie przywiązują do nich uwagi, w przeciwieństwie do pogromów w Jedwabnem lub w Kielach.
Miejmy nadzieję, że pierwsze przydatne i zwerfikowane dane zostaną opublikowane na 100 rocznicą pogromu w 2038 roku.
Można też wyrazić nadzieję, że naukowcy niemieccy w roku 2038 przestaną pisać o deportacjach do Polski, sugerując tym samym współuczestnictwo Polski w nazistowskim holokauście.
http://www.antisemitismus.net/shoah/kristallnacht.htm
http://www.jüdische-gemeinden.de/index.php/gemeinden/a-b/103-aachen-nordrhein-westfalen
http://www.grenzgeschichte.eu/grenzgeschichte/pogrom.html
Synagoga w Aachen przed i 10 listopada 1938
