Rosyjskie tło wydarzeń

Autor: Animek

Katastrofa polskiego samolotu rządowego pod Smoleńskiem wyzwoliła całą lawinę oskarżeń, kierowanych pod adresem Putina i FSB. Putin jest postrzegany jako władca absolutny Rosji, sprawujący władzę przy pomocy wszechobecnej i wszechmocnej FSB, następczyni KGB. Otóż nic bardziej mylnego, a dokładne zapoznanie się z sytuacją polityczną w Rosji może rzucić zupełnie inne światło na pośrednie lub bezpośrednie przyczyny katastrofy.

Zdobycie władzy w Rosji zabrało Putinowi aż dziesięć lat intensywnych starań i nie osiągnął tej władzy samodzielnie. W przejęciu schedy po Jelcynie pomógł mu Władysław Surkow, obecnie zastępca szefa sztabu prezydenta Miedwiediewa, genialny socjotechnik, który co prawda nie może liczyć na zdobycie wiodącej pozycji w państwie, ale może wiele zdziałać za kulisami władzy.

Surkow przewodzi jednej z dwóch potężnych grup nacisku działających na Kremlu, z którymi Putin musi się liczyć i które stara się utrzymać w równowadze. Grupa Surkowa często nazywana jest "ciwiliki", a jej członkowie dążą do przeprowadzenia w Rosji reform gospodarczych. Do grupy tej należy także prezydent Miedwiediew, minister finanswów Kudrin, minister ekonomii Nabiulina oraz osoby związane z wywiadem wojskowym GRU: Aleksiej Miller z Gazpromu, prezydent Czeczenii Kadyrow, Prokurator Generalny Juri Czajka, Minister Sytuacji Nadzwyczajnych Szojgu oraz doradca prezydenta, Michaił Lesin. Grupa ta korzysta z poparcia wywiadu wojskowego GRU. Grupa "ciwiliki" opiera swoje działania głównie na skłaniających się ku zachodowi prawnikach, ekonomistach i ekspertach finansowych. W sferze wpływów tej grupy mieści się także wywiad wojskowy GRU.

Na czele drugiej grupy, zwanej "siłowiki" stoi wicepremier Igor Seczin, a należą do niej m.in. minister obrony narodowej Serdiukow, minister spraw wewnętrznych Nurgalijew, wicepremier Iwanow, patriarcha Kirył, minister przemysłu Christenko oraz szef prezydenckiej administracji - Naryszkin. Grupa ta korzysta z poparcia FSB i służb bezpieczeństwa. Na czele "siłowików" stoją przede wszystkim dawni agenci FSB, którzy zdobyli wiodące stanowiska w sektorze finansowym i biznesowym. Wbrew nazwie, siła tej frakcji wcale nie wynika ze wsparcia FSB, bowiem GRU posiada 6 razy więcej agentów za granicą niż powstały w wyniku rozpadu KGB wywiad zagraniczny SVER i podlegają mu siły SPECNAZ; raczej jest skutkiem piastowania przez "siłowików" stanowisk w największych rosyjskich konglomeratach przemysłowych oraz kierowania "resortami siłowymi" państwa.

Opisany powyżej podział nie jest niczym nowym. Już Lenin wymyślił trójpodział władzy w Rosji na grupę związaną z wywiadem wojskowym, grupę związaną z siłami bezpieczeństwa oraz szeroko pojęte "państwo". Niestety, infiltracja "państwa" przez pierwsze dwie grupy szybko stała się faktem, więc teraz tylko dwie grupy stanowią główny trzon władzy w Rosji, a zachowanie między nimi równowagi stanowi gwarancję spokoju wewnętrznego.

Nie będziemy się tutaj rozpisywać nad oczywistym faktem, że bardzo ważnym elementem walki o władzę, jaka toczy się między tymi frakcjami, są kierownicze stanowiska w ogromnych rosyjskich przedsiębiorstwach branży petrochemicznej, paliwowej czy wydobywczej. Ostatnio fortuna zdawała się sprzyjać frakcji Surkowa, który planował usunąć większość "siłowików" z zajmowanych stanowisk w wielkich firmach i u sterów władzy. Zwolennicy FSB nie tylko jednak bronią swoich pozycji, ale także nigdy nie kryli się z niechęcią wobec GRU i nigdy nie dopuszczą, by Surkov zdobył na Kremlu dominującą pozycję.

Nie wolno zapominać też, że w ciągu ostatnich kilku lat Rosja zaczęła zdecydowanie odzyskiwać wpływy w otaczających ją państwach dawnego bloku komunistycznego i wyraźnie widać, że dąży do ich ponownego podporządkowania swojej władzy.

Frakcyjna walka nie daje Putinowi zbyt wielkiego wyboru. Przewaga Surkowa i jego "ciwilików" oznacza reformy ekonomiczne po odsunięciu "siłowików" od władzy, a więc kosztem równowagi politycznej. Przewaga "siłowików" oznacza spokój w kraju, ale kosztem reform ekonomicznych i dobrobytu.

Czyli Putin ma do wyboru albo kryzys polityczny, albo ekonomiczny. Do tego musi pilnować, by w międzyczasie nie wyrósł mu pod bokiem rywal na tyle silny, by zagrozić jego pozycji przywódcy.

Do śmierci wiceszefa GRU, generała Jurija Iwanowa, wydarzenia wydawały się przebiegać zdecydowanie na korzyść grupy Surkowa, a na niekorzyść grupy "siłowików". Czy śmierć Iwanowa oznacza zmianę układu sił w Rosji? I jakie były przyczyny jego zgonu - czy był to wypadek, czy element walki o władzę w skali całego kraju?

Dopiero mając to wszystko na uwadze zastanówmy się, w jakiej sytuacji znalazł się Putin po katastrofie pod Smoleńskiem, jakie mogły być jej możliwe przyczyny i jaki będzie jej wpływ na równowagę wewnętrzną w Rosji.

Wystarczy zadać sobie kilka prostych pytań:

1. W interesy której frakcji godziły oskarżenia po katastrofie?
2. Która frakcja zdobywała dzięki katastrofie silniejszą pozycję?
3. Jaka jest prawdziwa rola MAK? Czemu służy przedłużanie w czasie śledztwa, kierowanie go na boczne tory, spowalnianie procesu przekazywania danych i dokumentów, co się w tym czasie dzieje w Rosji?
4. Co się w tym czasie dzieje w Polsce - ze szczególnym uwzględnieniem nagłaśnianej we wszystkich mediach awantury o krzyż, w wyniku której przed Pałacem Prezydenckim ustawiono betonowe bariery przeciwczołgowe i zapewniono stałą obecność Policji i Straży Miejskiej, a od czasu do czasu także tłumów ludzi? Czego się boją - przecież nie kilku modlących się starców z różańcami...