Fragment renesansowego rynku przemyskiego - miejsca Nocy Poetów w dniu 30 maja, za: przemyski.blox.pl
Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii polskiej literatury XX wieku było pojawienie się w latach 70-tych XX wieku tzw. Nowej Fali. Za nowoczesną formą wierszy szły nowoczesne poglądy na społeczeństwo, sztukę, kulturę i literaturę. Oprócz „Pana Cogito” i Zbigniewa Herberta byli to najchętniej czytani poeci. Ich nowatorskie poszukiwania korespondowały z poszukiwaniami w teatrze awangardowym, muzyce współczesnej, muzyce młodzieżowej, sztuce i masowym ruchem teatrów studenckich. Za głównych twórców tego poetyckiego ruchu, fali literackiej, nowej świadomości literatury uważa się trzech poetów: Krzyszofa Karaska, Jarosława Markiewicza i Ryszarda Krynickiego.
KARASEK: żyje się na stojąco.
W warszawskim mieszkaniu Krzysztofa Karaska została zaprojektowana Przemyska Wiosna Poetycka – takie jest świadectwo Józefa Kurylaka. I Józef Kurylak tam też był, wino pił, miód pitny też pewnie smakował [chociaż robi to naprawdę rzadko]. Post ten jest więc o jednym z dwóch głównych sprawców tej cyklicznej i rozwijającej się z roku na rok imprezie.
Rynek przemyski z końca XVI i początku XVII wieku jest miejscem bardzo pięknym, nie jest to wyłącznie moja opinia, i pomysł Święta Poetów znalazł świetną i urokliwą lokalizację.
5 minut od rynku jest XV-wieczny zamek Kazimierza Wielkiego. 10 minut jazdy samochodem – Pałac Lubomirskich, 20 minut jazdy samochodem od Rynku jest piękny renesansowy zamek w Krasiczynie – siedziba bp Ignacego Krasickiego, wielkiego poety polskiego Oświecenia.
Krzysztof Karasek, za: Wikimedia Commons, autor: Mariusz Kubik, www.mariuszkubik.pl
O Krzysztofie Karasku – jednym z twórców Nowej Fali (oprócz Jarosława Markiewicza i Ryszarda Krynickiego) w polskiej poezji lat 70-tych, autorze 730-stronnicowej antologii „Współcześni poeci polscy - poezja polska od roku 1956”, dziś już klasyku polskiej literatury - można byłoby pisać w zasadzie tak długo jak o historii ponad 1000-letniego Przemyśla. Więc tylko zasygnalizowanie dokumentacyjne:
dokument: rozmowa Krzysztofa Karaska z pisarzem Markiem Nowakowskim o poezji i Zbigniewie Herbercie: streszczenie ponad 9 minut i pełny film 23 minuty [za chomikiem „pawgoli” : dziękuję za możliwość wykorzystania tego cennego pliku]:
http://chomikuj.pl/okidok?fid=118668365
15 wierszy Krzysztofa Karaska do czytania on-line w „Pobocza.pl”:
http://www.pobocza.pl/pob29/kkarasek.html
Krzysztof Karasek o Herbercie:
http://www.lwow.com.pl/spotkania/herbert/herbert.html#karasek
o Herbercie rozmowa ze Zbigniewem Najderem i Krzysztofem Karaskiem:
http://niniwa2.cba.pl/zawsze_z_tymi.htm
biogram w „Portalu wiedzy”
http://portalwiedzy.onet.pl/94433,,,,karasek_krzysztof,haslo.html
hasło w Wikipedii:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Karasek
Tutaj należałoby dodać: autor olbrzymiej ilości wierszy w polskich czasopismach literackich.
galeria:
http://www.google.pl/images?client=firefox-a&rls=org.mozilla:pl:official&channel=s&hl=pl&q=Krzysztof+Karasek&lr=&um=1&ie=UTF-8&source=univ&ei=asXhS-a9JoamOMynvKAK&sa=X&oi=image_result_group&ct=title&resnum=4&ved=0CCQQsAQwAw
reklama „Antologii” polskich poetów autorstwa Krzysztofa Karaska
http://www.iik.pl/ksiazki.php/968
wieczór poezji w Nowym Sączu: można również posłuchać K. Karaska:
http://www.malagaleria.pl/wyst_poprz/festival8/karasek/karasek.html
W latach stanu wojennego publikował poza polityczną cenzurą w wydawnictwach podziemnych.
MARKIEWICZ
Byłem wielkim zwolennikiem poezji Nowej Fali – odpowiadała mi zwłaszcza poetyka Jarosława Markiewicza.
Ceniłem też wtedy Jacka Gullę, Stanisława Barańczaka, Juliana Kornhausera, Tomasza Hołuja, Ryszarda Krynickiego, Krzysztofa Karaska, Jerzego Górzańskiego, Adama Zagajewskiego, no i jeszcze mógłbym wymieniać wielu ‘nośników’ tej Fali).
Dzięki temu postowi odświeżyłem sobie pamięć: w 1977 roku mając wpływ na kształt Wiosny Kulturalnej Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (tzw. „Kullages”) zaproponowałem dwa nazwiska z tej Fali: Jarosława Markiewicza i Stanisława Zagajewskiego. Obydwaj wyrazili zgodę na uczestnictwo. Niestety w przeddzień Wiosny Lubelskiej zginął student Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisław Pyjas – i środowiska akademickie podjęły akcję nieuczestniczenia lub przerwania wszelkich imprez studenckich w Polsce do czasu wyjaśnienia tej tragicznej sprawy. Na „KULLAGES” nie przyjechało wtedy kilkanaście osób i zespołów studenckich 'sypiąc" nam prawie w 1/3 program. Adam Zagajewski, Janek Wołek, Aldona Jawłowska – to nazwiska, które "zachorowały" w tych terminach i pamiętam je do dziś.
Jarosław Markiewicz przyjechał z czego cieszyłem się niezmiernie – o ile pamiętam na spotkaniu poetyckim miał długie włosy, a na sobie chyba białe drewniane saboty i dżinsy...ot szczegół, ale postać wybitnego awangardowego poety jest nośnikiem dla ludzkiej pamięci i takich sympatycznych szczegółów... /a co do pani profesor Aldony Jawłowskiej – to nie tylko uważałem ją wtedy za czołową i awangardową postać polskich nauk społecznych, ale i za najpiękniejsza chyba kobietę świata:) „och ci żacy” – chciałoby się dzisiaj rzec...fascynować się estetycznie profesorkami uniwersyteckimi..., no no:)
Poeci Nowej Fali płacili nieraz za swoje zaangażowanie swoją cenę. J. Markiewicz był założycielem w latach stanu wojennego podziemnego wydawnictwa „Przedświt” – ukazującego się poza cenzurą - i był represjonowany.
strona autorska:
http://www.jaroslawmarkiewicz.neostrada.pl/
wiersze do czytania on-line:
http://www.jaroslawmarkiewicz.neostrada.pl/wiersze_005.htm
hasło w Wikipedii:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jaros%C5%82aw_Markiewicz
galeria w Google:
http://www.google.pl/images?q=Jaros%C5%82aw%20Markiewicz&hl=pl&lr=&client=firefox-a&rls=org.mozilla:pl:official&channel=s&um=1&ie=UTF-8&source=og&sa=N&tab=wi
strona wydawnictwa podziemnego „Przedświt”, którego Jarosław Markiewicz był twórcą:
http://www.przedswit.org/301.html
represje w stanie wojennym w stosunku do wydawnictwa i Jarosława Markiewicza:
http://www.przedswit.org/1522.html
z historii „Przedświtu” – tekst Leszka Szarugi, poety i krytyka literackiego. Wklejam go, gdyż celowo właśnie z tego tekstu wziąłem te trzy nazwiska twórców NOWEJ FALI za innym jej uczestnikiem cytowanym w tym tekście – Stanisławem Barańczakiem, którego opinia również i dla mnie jest autorytatywna:
http://www.przedswit.org/1564/3860.html
KRYNICKI
Za: Wikimedia Commons, autor zdjęcia: Mariusz Kubik
Wiersze Ryszarda Krynickiego do czytania on-line w „Poboczach”:
http://www.pobocza.pl/pob19/rk.html
Ryszard Krynicki jest dzisiaj znany również z promocji literatury i poezji poprzez własne wydawnictwo „A5”. W tym sensie spełnia nie tylko ważną rolę jako wydawca – prowadząc jako klasyk polskiej poezji i jej wytrawny znawca wydawnictwo, ale jest też mecenasem literatury przez prowadzenie takiej a nie innej polityki wydawniczej.
W latach 70-tych i 80-tych był znanym opozycjonistą, z tego powodu był na zapisie cenzury. Współpracował z podziemnym wydawnictwem „Zapis”(zob. niżej).
Hasło w Wikipedii:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ryszard_Krynicki
Hasło w „culture.pl”:
http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_krynicki_ryszard
galeria w Google:
http://www.google.pl/images?hl=pl&rls=ig&q=ryszard+krynicki&um=1&ie=UTF-8&source=univ&ei=FgzwS5TRDNOUOKjMza8I&sa=X&oi=image_result_group&ct=title&resnum=4&ved=0CDEQsAQwAw
bloger „eir123” na chomiku o R.Krynickim:
http://chomikuj.pl/eir123/Filologia+polska/Literatura+XX+wieku/Ryszard+Krynicki
Recenzja Marcina Sabiniewicza z tomu „Kamień, szron” 2004 w „Zeszytach literackich”:
http://www.zeszytyliterackie.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=141&Itemid=88
Jeden z wierszy Krzysztofa Karaska zawiera dość potrzebną nam w życiu frazę: „żyje się na stojąco”. Ten w zasadzie bon mot jest chyba odpowiedzią na słynny w tych samych latach 70-tych xx wieku wiersz Zbigniewa Herberta „Dlaczego klasycy”.
Myślę, że korespondowała będzie i z wierszem Zbigniewa Herberta i z NOWĄ FALĄ „stojąca” pocztówka dźwiękowa: na stojąco śpiewa jak zawsze TSA: stojący „Proceder”:
