I Festiwal Poezji i Form Sieciujących *Th'Republic of Poets* 2013. Blogosfera Polska.
Esej.
Plan Eseju:
Wprowadzenie
1. Teoria Poezji - Definicje
2. Poezja jako Therapeia
3. Poezja jako Nauka - Definicje
4. Teoria Poezji Sieciującej
5. Nowa Hermeneutyka.
6.Antropologia Poezji Sieciującej. Uwagi wstępne, rzuty
7. Życie kulturą a Cywilizacja Sieci. Najogólniejsze podsumowanie eseju
Aneks 1: Parmenides
Aneks 2: Heisenberg
Wprowadzenie
Esej rozwija tezy podane w Warsztacie Poetyckim XV Przemyskiej Wiosny Poetyckiej maj-czerwiec 2010 zatytułowanym "Poeta - życie zawodnika. Poezja - czym jest i jak się ją uprawia". Tezy te zostały opublikowane w czterech częściach: [1], [2], [3], [4].
http://prognozy2030.salon24.pl/204287,xv-przemyska-wiosna-poetycka-warsztat-poezja-czym-jest
http://prognozy2030.salon24.pl/198009,sztuka-mezczyzn-4-bulhakow-laboratorium-formy
http://prognozy2030.salon24.pl/186087,xv-przemyska-wiosna-poetycka-kurylak-df-poety-i-poezji
http://prognozy2030.salon24.pl/200505,sztuka-mezczyzn-5-singer-yiddish-zasady-pisania
Punktem wyjścia Warsztatu było zadanie pytania: skąd bierze się prestiż poezji? Mimo, że z tej dyscypliny sztuki nie można otrzymać nawet tytułu licencjata, magistra, doktoryzować się ze sztuki wersyfikacji, senaty uczelni nie mogą z tytułu umiejętności pisania wierszy przyznawać tytułu profesora. Mimo to poezja jest fetowana na całym świecie, odbywają się festiwale poetyckie, najlepsi poeci nagradzani są systematycznie Nagrodą Nobla z Dziedziny Literatury. Na podstawie ponad 40-letnich studiów moja odpowiedź brzmiała następująco: prestiż ten bierze się z faktu, że Poezja była pierwotnym językiem podstawowych tekstów cywilizacji: filozofii, religii, logiki. W pytaniu kończącym Warsztat: czy Poezja nadal może pełnić funkcję Języka Nauki, moja odpowiedź brzmiała twierdząco. Niemniej był postawiony jeden warunek: poezja musiałaby wtedy być uprawiana w ciągłej łączności z tymi dziedzinami ludzkiego poznania.
Esej przedstawia dzisiaj - w pewnych jedynie rzutach, planach, tezach - teorię poezji jako nauki. Rzuty, plany, płaszczyzny, tezy są wymuszone ramami regulaminowymi Festiwalu "Th'Republic of Poets" - 15 stron tekstu. Jest to jednak sygnał pracy autora nad przygotowaniem większej całości już w 2013 roku.
Druga część eseju rozwija teorię Poezji Sieciującej /Utworu Sieciującego, Surfing Composition/ która również była już przedstawiona: [1], [2], [3], [4].
http://prognozy2030.salon24.pl/113823,biale-czarne-ibisy-teoria-i-df-poezji-sieciujacej
http://prognozy2030.salon24.pl/116817,poezja-sieciujaca-podziekowania-za-tlumaczenia
http://prognozy2030.salon24.pl/116279,czerwony-ibis-networking-poetry-net-as-episteme-art
http://prognozy2030.salon24.pl/117730,teoria-i-df-poezji-sieciujacej-siec-jako-kosmos-i-metoda
Esej proponuje potraktowanie Poezji Sieciującej jako nowego paradygmatu, algorytmu sztuki, mającego swoją odrębną metodę, metodologię, inny horyzont poznawczy /epistemologię/, inne środowisko powstania, inną przestrzeń z której prowadzi dialog, inną technologię a nawet medycynę-profilaktykę mającą na celu unikanie kontuzji przez poetę-zawodnika.
Jednocześnie proponuje nową krytykę - hermeneutykę opartą o sieć i uprawianą technikami sieci.
Tekst zawiera również wyszczególnienie różnic pomiędzy technikami pisania poezji w sensie klasycznym /druk/ i poezją sieciującą.
Zostaną zaproponowane Df'' Piękna, Poezji jako Nauki, Logiki Poezji wraz z jej matrycą na tle innych 5 podstawowych matryc logicznych.
1/ Teoria Poezji – Definicje
Kilka luźnych tez o poezji zanotowanych w lipcu 2012 na marginesie dyskusji o istocie poezji z „Wawelem” rozpoczyna esej.
Zanotowałem kilka uwag, tez o poezji, żeby ich nie zapomnieć. Leitmotivem zdań poniżej jest wyjaśnienie co rozumiem poprzez definiowanie poezji jako ‘therapeia’. Odpowiadam tutaj za siebie, dlatego, że znalazłem lub słyszałem np. w radio kilku innych poetów i prozaików, którzy twierdzą, że poezja jest terapią. Jeśli o mnie idzie użyłem celowo zapisu greckiego, żeby zbliżyć pojęcie terapia do jego znaczenia medycznego. Dorzucam dodatkowo tezy o tym jak rozumiem warsztat poetycki, i czym on jest w moim rozumieniu.
Df 1: poeci są jak matematycy
Poeci nie różnią się od matematyków w tym sensie, że podpisują swój utwór, pracę własnym imieniem i nazwiskiem /współcześnie nieraz nickiem, pseudonimem/.
Df 2: poeci a artyści
Współcześni poeci nie mają w zwyczaju tłumaczenia w jakikolwiek sposób i objaśniania swojego wiersza. Odwrotnie niż wielu równie współczesnych muzyków, malarzy, etc., którzy poprzedzają lub tłumaczą ex post ideę swoich dzieł, ich filozofię, ich wyraz, ich cel czy sens. Publikują swój wiersz i tyle. Bez żadnych objaśnień. Niekiedy zaznaczają tylko do czego wiersz nawiązuje, lub dodają dedykację. I nie należy żądać od poetów jakichkolwiek wyjaśnień czy manifestów artystycznych / teza ta otwiera pisany przeze mnie obecnie tom „Traffic” 2011-2012.
Df 3: wiersz jest tworem sztuki jako taki, nieraz miniaturowym, i nie potrzebuje objaśnień. Broni się sam – bez dodatkowych wyjaśnień i teorii.
Df 4: poetą zostaje się do śmierci
Każdą inną profesję – nawet religię czy zakon można zmienić lub zostawić. Nie mówiąc o rzeczach mniejszej rangi jak wykonywanie dowolnego zawodu X.
2. Poezja jako Therapeia
2.1. Definicje
Df 5: termin ‘therapeia’ - θεραπεία
Najogólniej używając terminu ‘therapeia’ mam na myśli, że poeta poprzez stosowanie metody poetyckiej ustala równowagę ze światem. Nie oznacza to – jakby myśleli nie rozróżniający terminów – że poeci są słabi charakterologicznie i potrzebują jakiejś terapii. Odwrotnie: termin ‘therapeia’ oznacza, że poezja jest skuteczną metodą wyjaśnienia człowieka i świata, kultury i cywilizacji poprzez czynne uczestnictwo w odkrywaniu tajemnic Piękna.
Czy wobec tego można powiedzieć, że Poezja jest’ terapią poprzez Piękno? Tak. Ale jest to – mam tutaj na myśli pisanie poezji – jednoczesna i wzajemnie powiązana:
A/ ‘terapia świata’ poprzez odkrywanie w nim śladów piękna,
B/ ‘terapia sztuki’ poprzez odkrywania w niej technik pokazywania piękna,
C/ oraz ‘terapia poety’ poprzez odkrywanie w sobie zdolności do widzenia i przeżywania piękna i dalej: życia pięknem.
Uważam, że konieczność jednoczesnego funkcjonowania i rozwijania się procesów podanych w punktach A-C tłumaczy przerwy w pisaniu wierszy, studiach nad poezją, etc. Po prostu, w którymś z tych segmentów występuje zastój i trwa świadoma czy nieświadoma praca nad ustaleniem koniecznej równowagi, terapii. Gdy praca taka zostaje wykonana – pojawia się jej efekt w zapisie poetyckim.
Df 6 wiersz jest metodą poznania. Której przedmioty formalne można ułożyć tak:
a/ metodą poznania samego siebie, w sensie zdolności do tworzenia piękna tzn. dzieł sztuki jakie są pierwsze, poezja. Poznania swojej pojemności poznawczej – rozumienia poezji, jej celu, stosowanych technik /wiersz biały, rymy, rymy wewnętrzne, rytm, sposoby wersyfikacji/, rozumienia sztuki. Poznania swojej zdolności do uczenia się pisania wierszy: eliminacji brzmień i treści grafomańskich, przyswojenia sobie jak gdyby ‘istoty’ poezji, nauczenia się autokrytyki wiersza, wielokrotnych nieraz korekt, pracy nad wierszami. Poznania swojej odporności na własną konieczność rozwoju poetyckiego – wieloletnią nieraz pracę i studia, a więc na konieczność poświęcenia wielu lat bez zakładania jakiejkolwiek nagrody za tę pracę. Oraz odporności na nazwijmy to „przemożną chęć pokazania swoich dzieł światu” lub inaczej: na chęć publikacji, zaistnienia dla publiczności.
b/ metodą poznania historii cywilizacji, kultury, sztuki
zarówno poprzez lekturę, która pokazuje korespondencję poezji z innymi dyscyplinami sztuki oraz poprzez studia które dowodzą, że poezja jest u samych podstaw wielu cywilizacji zarówno tych, które już nie istnieją jak i tych, które żyją nadal /Chiny, Indie/. Jak i poprzez pisanie wierszy, które stopniowo w zależności od głębi i obszaru zainteresowań poetyckich – horyzontu – wprowadzają w warsztat tworzenia kultury.
c/ metodą poznania samej poezji – jej arkan, jej metod, technik poetyckich, sposobów obrazowania, opisu, dokumentacji, etc.
d/ metodą poznania świata, kosmosu, człowieka
Poezja jest pewnego rodzaju rzetelną dokumentacją epok, w których się rozwijała, oraz poszczególnych kultur i cywilizacji, jak i narodów. Poeci brali też udział w wielkich sporach filozoficznych, religijnych, cywilizacyjnych. I odwrotnie: teologowie różnych religii, filozofowie, myśliciele często używali języka poezji dla wyrażenia swoich poglądów.
e/ metodą poznania języka
Tutaj również od zakresu i horyzontów studiów otrzymuje się różne wyniki. Niemniej samo pisanie wierszy daje możliwość poznania materii słowa – to znaczy poeta widzi i rozumie pisząc, jakie słowo stawia bariery . Jako same wyrazy, dźwięki, ułożone w wersy, gramatyka, fleksja, stopy rytmiczne, rymy, etc. Uczy się kombinatoryki, eksperymentów słownych, formalnych, wiersza białego, wierszy rytmicznych, etc.
f/ metodą poznania Piękna
Tutaj też w zależności od zaawansowania /również i w studiach nad innymi dyscyplinami sztuki/ uczy się pisząc wiersze odkrywania Piękna w świecie, kosmosie, dziełach sztuki, człowieku, przyrodzie, poezji.
Df 7: warsztat poetycki jest metodą użycia wiersza jako narzędzia sztuki oraz narzędzia poznania.
Jest niczym innym jak systematyczną pracą nad technikami poetyckimi, środkami wyrazu, oraz ich poznawaniem i sposobami ich rozwijania. Praca warsztatowa jest podstawowa. O ile o tym czy jest się poetą decyduje – jak we wszystkich profesjach również i w sporcie – talent, o tyle utrzymanie i rozwój uzdolnień poetyckich jest możliwy wyłącznie na drodze pracy, często żmudnej.
W związku z tym, że poeta uczy się, ćwiczy, w odkrywaniu piękna w świecie, sztuce i poezji należy powiedzieć, że warsztat poetycki pozwala na organizowanie coraz większych i głębiej leżących „obszarów piękna”. Ich proporcji, symetrii, asymetrii, harmonii, istoty, funkcjonowania. Poeta pracując nad swoim warsztatem rozwija metodę rozpoznawania tych obszarów, docierania do nich, poznawania ich /studiowania/, poznawania związków między nimi. Rozwija też metody opisania ich, nazwania, pokazania ich w zapisie poetyckim.
Bloger „Wawel” napisał w komentarzu do mojego eseju wygłoszonego na XV Wiośnie Poetyckiej w Przemyślu na Seminarium Literackim pot. „Tytus Czyżewski i Jerzy Grotowski. Df Awangardy….. w następujący sposób:
@publicysta
Piękno jest ocalające – daje nam nadzieję (...) na wartość ćwiczenia warsztatu.
Ciekawa sprawa...
Wychodzi na to, że forma pisarstwa jest nie tylko odbiciem naszego egzystencjalnego "status quo", ale że praca nad formą literacką może być też drogą do...zmiany rodzaju postrzegania rzeczywistości, swoistą - jak to nazywasz - therapeią.
Bardzo ciekawy krąg zagadnień się tu otwiera, proszący się o rozwinięcie.
WAWEL… 27.07.2012 04:50
Odpowiedziałbym teraz w kontekście moich tez wyżej podanych tak: rozwijając warsztat poetycki czyli narzędzie, poeta powiększa je i wyostrza do ciągłego odkrywania rzeczy nowych dla siebie, a nieraz i dla sztuki z pożytkiem dla publiczności. Można powiedzieć obrazowo, że zaczynając swoją drogę pisarską poeta dysponuje ołówkiem, potem wiecznym piórem, lunetą, mikroskopem a dalej coraz lepsze narzędzia pomiaru, oglądu: mikroskop elektronowy, i tak dalej. Oczywiście: rozwój narzędzi powoduje widzenie świata coraz bogatszego („większego”), obejmującego coraz większe spektrum poznawcze – przesuwa horyzonty poznania coraz dalej. A nieraz zmienia je w jednej sekundzie na zupełnie inne.
Df 8: therapeia jako „życie zawodnika”. Inicjacja poetycka - jako nowy i właściwy termin dla tzw. "natchnienia"
„Poeta – życie zawodnika” tak zatytułowałem mój Warsztat Poetycki podczas wspomnianej XV Wiosny. Sens tego jest taki, że poeci jak i ludzie sztuki rozwijają się zazwyczaj powoli – w poezji decydują tutaj konieczność dużej ilości lektur historycznych, bycia na bieżąco w lekturach oraz ćwiczenia warsztatowe. Stąd konieczność dyscypliny prawie sportowej nad utrzymaniem kondycji i zdrowia potrzebnych do kontynuacji prac.
Przy fakcie znanym poetom, że tak zwane „natchnienie poetyckie” nie przebiera w środkach:) konieczne są techniki odejścia – nieraz – od początków pojawienia się tego „natchnienia”, jak również wypracowanie siły i kondycji dla wykonania ciężkiej wielogodzinnej nieraz pracy poetyckiej. A ponieważ prawie nikt nie żyje z poezji – pracę tę „pod natchnieniem” wykonuje się jako drugą pracę poza zawodową. Więc nie wolno dopuścić do dekapitalizacji organizmu.
Nie mówiąc za dużo, termin „natchnienie” jest eufemizmem. Gdyż realnie jest to swoistego rodzaju osobliwość – osobliwość estetyczna o dużej mocy oddziaływania. Jeśli jedynie oglądając dzieło sztuki odbiorca potrafi przeżywać najróżniejsze emocje, stany uczuciowe, zachwyt, wzruszenie, uśmiech, podziw i potrafi godzinami kontemplować utwory sztuki, czy słuchać dziesiątki razy tego samego utworu muzycznego – gorzej wygląda ten fenomen od wewnątrz procesu tworzenia go. Otóż inicjacja w ten proces tworzenia powstaje przeważnie nagle i ma dużą dynamikę – do tego stopnia, że poeci bronią się nieraz przed nią gdyż natura tego procesu jest taka, że wiersz musi być skończony od razu, lub pisany do pewnego momentu a dokończony później. Jak to określiłem metaforycznie kiedyś: „słychać przeklęty żywy pisk”.
Jest w tym, czy raczej tej chwili inicjacji bowiem coś żywego. Powstaje więc kolejne pytanie: czy Piękno ma naturę osobową /żywą jak podmiot…/, czy jest nieosobowe a poeta stawiając ten problem ulega złudzeniu myląc Piękno jako „obiekt” zewnętrzny ze swoim jeszcze nierozpoznanym zadaniem poetyckim. Ale zostawmy ten problem póki co.
Df 9: therapeia jako utrzymywanie niezbędnych granic
między pisaniem i ćwiczeniem warsztatu poetyckiego a koniecznością ćwiczeń fizycznych dla zdrowia i odpoczynkiem. Między wagą inicjacji a wagą wymierną w kilogramach:) Między pięknem estetycznym i lekturami a pięknem opalenizny i przyrody:) Między własnymi możliwościami poznawczymi a ciśnieniem innych dyscyplin sztuki, oraz nauki. Między wierszem a publikacją. Między sobą a innymi poetami – ćwiczeniem warsztatu i lekturą dla uniknięcia plagiatu czy też nieświadomego pastiszu i rozpłynięcia się talentu.
Df 10: o czym poeci są przekonani?
Poeta uprawiając czynnie poezję uważa – o czym wszyscy poeci są od wieków przekonani – że uczestniczy w jednej z najgłębiej położonej tajemnicy świata jaką jest fakt istnienia Piękna. Poeta jako hermeneutyk Piękna uczestniczy w źródłach poznania poprzez odkrywanie znaczenia słów, całych kadencji słów, ich melodii, ich celowych zestawów w formy retoryczne lub określone style poetyckie. Odkrywa też obrazy świata ubrane w metafory i inne figury poetyckie.
2.2. Poeta - profesja która zniechęca do siebie jednostki a-społeczne. Poezja a dobrostan społeczeństwa.
Znane badania które obiegły sieć, mówią o tym, że zawód-profesja poety skutecznie zniechęca do siebie psychopatów.
Lista zawodów gdzie najtrudniej można spotkać dewiantów: opiekun osób chorych i niepełnosprawnych, pielęgniarka, terapeuta, rzemieślnik, kosmetyczka-stylista, wolontariusz, nauczyciel, artysta (a więc i poeta), lekarz, księgowy.
Zawody te w kategoriach: ochrona, opieka, zdrowie, rzemiosło, sztuka, edukacja, terapia i księgowość - można określić jako wymagające wzmożonej koncentracji umysłowej i maksymalnej odpowiedzialności, skrupulatności, rzetelności i niezawodności. Wymagają osobowego podejścia, wymuszają oryginalny dorobek, empatię, szczerość i rzetelność.
Instytut Gallupa podał, że 18% Polaków uważa się za szczęśliwych - więc 82% jest nieszczęśliwych. Można zaryzykować więc przekorną tezę, że 18% szczęśliwych Polaków ma stały /lub częsty/ kontakt z klasą zawodów anty-psychopatycznych i anty-socjopatycznych, z jednostkami bezpiecznymi dla otoczenia społecznego.
2.3. Sieć a książka. Sztuka a zdrowie psychiczne i równowaga emocjonalna
Badania australijskie wskazują na konieczność przyjęcia następującego trybu pracy w sieci: 2 godziny maximum łącznie. Inne przy komputerze można dalej wykonywać - Word, Excel, e-mail, etc. Przy zachowaniu rytmu godzinowego: 40 minut pracy - 20 minut odpoczynku dla oczu (zasada polecana przez profesorów elektroników). Przy monitorze kineskopowym praca w sieci powinna być ograniczona w mojej opinii do 1,45 minut łącznie dziennie.
Jako antidotum dla sieci zalecane jest czytanie książek: mózg pracuje przy czytaniu, rozwija się. Przy przeglądaniu sieci - to również dane australijskie - mózg "skanuje" ekran, zawartość sieci w ilości 1/3 .
3. Poezja jako Nauka – Definicje
3.1. Df' Poezji jako Nauki
Zostanie zaproponowana definicja Poezji jako Nauki, a rebours w stosunku do definicji bytu Parmenidesa .Ale najpierw podam ogólne definicje najprostsze. Najprostsza definicja nauki jest taka: nauka zajmuje się tym co jest. Feynman powiedział nowocześniej: nauka jest logikos - prawdopodobna. Etyka z kolei jest określana jako nauka o tym co być powinno. Logika ustala status prawdziwościowy zdań.
Definicja Poezji jako Nauki natomiast odwołuje się do Alana Gutha który pisze tak: "mówiąc o nauce mamy na myśli zdanie Parmenidesa "byt nie pojawia się i nie znika"". Zestawiając z tą definicją moją uwagę pozostawioną w dyskusji na blogu Ewy Filipczuk - że "piękno ma niejawną naturę" - można powiedzieć a rebours Parmenidesa: "Poezja zajmuje się tym co pojawia się i znika". Zajmuje się Pięknem i ujawnia jego skrytą naturę.
3.2. Logika Poezji
Logika Poezji odpowiada na pytanie jaki jest status prawdziwościowy zdań poetyckich. Gdyż z punktu widzenia logiki każdy postawiony znak jest znakiem logicznym. Czy w druku czy w sieci. Otóż zdania poetyckie
a/ wyrażają zawsze to co pojawia się i znika a więc niejawne Piękno,
b/ określają to co realnie jest: w bycie, w empirii, w doświadczeniu zmysłowym,
c/ określają to co istnieje w formach estetycznych: np. w zapisie nutowym, w metaforze,
d/ określają to co istnieje w formach myśli: wizje, obrazy, skojarzenia, parabole, metafory, etc.,
e/ określają to co istnieje w formach poetyckich: stopy akcentowe, rytmy, rymy wewnętrzne, zewnętrzne, formy wersyfikacji
f/ określają to co istnieje we wszelkich Formach Sieciujących: dziełach poetyckich i sztuki
g/ oraz w poezji w sieci, poezji multimedialnej a nawet w poezji generowanej sztucznie programem komputerowym.
3.3. Logika Sieciująca
Dopiero dzisiaj ustalając te Df'' 28 lipca 2012 roku doceniam swój pomysł Logiki Sieciującej
Mówi ona, że w każdym zdaniu - zapisie na ekranie tak jak go widzimy - musi istnieć na mocy założenia, aksjomatu 1 podmiot nieprawdziwy na 5 elementów zdania. Więc opisuje ona dokładnie jako swoistego rodzaju Metalogika:
*jednocześnie to co jest - prawda
*i to czego nie ma - brak prawdy lub fałsz.
Logika Sieciująca okazała się po 5 latach tym brakującym narzędziem. Mówi ona, że każde zdanie ma status rozstrzygający, albo że może je mieć.
3.4. Rozszerzona Df' Poezji jako Nauki
Poezja jest Nauką mającą za przedmiot formalny Piękno, własną metodologię, epistemologię i logikę. Dowodzi w swoim procesie twórczym - analizując to co pojawia się i znika: niejawną naturę Piękna - że nawet to co pomyślane jest istniejące i ma ontologiczny status prawdy.
3.5. Matryce logiczne. 5 podstawowych matryc logicznych i matryca logiki poezji
3.5.1. Matryca klasyczna
1 = zdanie prawdziwe. 0 = zdanie nieprawdziwe, ~ = zdanie prawdopodobne
Formuła: zdanie nie może być jednocześnie prawdziwe i fałszywe.
{1 ≠ 0}
3.5.2. Matryca nieklasyczna J. Łukasiewicza i następców /Polish Logic/
{1 ≠ 1/2 do 1/n ≠ 0}
Formuła: oprócz zdań prawdziwych i fałszywych istnieją zdania prawdopodobne.
3.5.3. Matryca Jinna Logic, zob: Syādvāda
{1, 0, 1 = 1/2 = 1/4 = 1→∞ = 0}
Formuła: zdanie oprócz tego, że może być prawdziwe [a] lub fałszywe [b], może być jednocześnie prawdziwe i fałszywe [c], prawdziwe i prawdopodobne [d], prawdziwe fałszywe i prawdopodobne [e], etc. . Nie istnieje wtedy metoda weryfikacji jego statusu prawdziwościowego.
3.5.4. Matryca Logiki Sieciującej
{5 = 1 + ~ 1 + ~1 + ~1+ 0}
Formuła: zdanie prawdziwe wygląda tak, że na 5 elementów jakie widzimy na ekranie komputera jeden z nich jest koniecznie fałszywy, a 3 na przykład - prawdopodobne
3.5.5. Matryca Logiki Poezji
{1 = 1}
Formuła: wszystkie zdania wiersza są koniecznie prawdziwe.
3.5.6. Buddyjska Logika Milarepy - ciekawostka: nie ma zastosowania w Poezji!
Formuła:
*ani jest
*ani nie jest
*ani to co jest
*ani to co nie jest
4. Teoria Poezji Sieciującej
Wstępna teoria, technologia została już przedstawiona:
Esej rozwija niektóre postawione tezy lub otwiera nowe pola analiz i badań.
4.1. Unikanie kontuzji - priorytet. Technologia i Medycyna (Profilaktyka) Poezji Sieciującej - Definicje
Po 5 latach doświadczeń proponuję odwrócenie tezy Warsztatu XVPWP "Poeta - życie zawodnika". Dbałość o kondycję fizyczną /człowiek jest nośnikiem idei/ oraz psychiczną /praca na granicy: ustalanie związków człowieka ze światem, therapeia/, połączona z dodatkowymi zasadami zdrowotnymi przy uprawianiu poezji sieciującej - wymaga koniecznie zwrócenia uwagi na unikanie kontuzji.
Za podstawowe segmenty zdrowia podlegające aktywnej ochronie uważam obecnie: kręgosłup i obojczyki wraz z całym układem szkieletowo-kostnym, stawy barkowe, stawy lędźwiowe i kolanowe, kręgi szyjne, oczy - zwłaszcza lewe oko, mózg i system przetwarzania i analizy informacji /intelekt spekulatywny/, organ etycznego rozpoznawania i analizy świata produkujący przeciwciała /rozum/. Te elementy organizmu powinny być szczególnie elastyczne. Proponuję tutaj - do 2 godzin dziennie gimnastyka, marsze, wędrówki, spacery; weekend /od piątku wieczór do poniedziałku rano/ wolny od sieci i komputera jak żelazna zasada; witaminizowanie organizmu: żelazo /krew/, karoten /oczy/, potas /eliminacja skurczów mięśni nóg/. Poeta sieciujący musi posiąść umiejętność używania blokady reklam, oraz odchodzenia od sieci i unikania sieci.
Należy podkreślić, że wymienione zasady zdrowia nie obowiązują zupełnie w pisaniu klasycznym!
4.2. Ontologia i Estetyka PŚ. Dalsze różnice pomiędzy Poezją a Poezją Sieciującą
Część z nich już została podana - link poprzedni.
4.2.1. Estetyka i filozofia sztuki
PŚ rozwiązuje problemy przez sieć, lub przy stałej obecności myślenia o sieci przy pisaniu utworu.
4.2.2. Czas tworzenia PŚ
Doświadczenie wskazuje, że 1 utwór sieciujący można pisać i pół roku i więcej. Polega na jednoczesnym pisaniu [A] szukaniu elementów w sieci [B], surfowaniu [C] a następnie zasieciowaniu [D]. O ile jest możliwe napisanie wiersza od ręki, o tyle napisanie surfing vers nie jest możliwe: czas na B, C i D może trwać kilka dni, a może trwać i pół roku.
4.2.3. Sprzęt i jego możliwości - bariera ograniczająca
Ekran, oprogramowanie - wyznaczają możliwy obraz i procedury poczynań. Inaczej ten sam wiersz sieciujący będzie wyglądał na płaskim dużym ekranie, bardzo dużym, na kineskopie, laptopie, szerokim monitorze, etc. Inaczej edycja przy np. Microsft Windows (i WORD) 2003, 2007, 2010. Inny rodzaj czcionek, paleta barw, etc. Dlatego sprzęt powinien być nieustannie testowany.
4.2.4. Umiejętności techniczne poety - blogera. Ograniczenie - minimum do technik blogerskich
Przypominam jeszcze raz, że poeta klasyczny musi mieć tylko 2 rzeczy: papier i pióro i nimi tylko tworzy tekst utworu.
Poeta sieciujący musi natomiast: umieć włączyć komputer, surfować, zarejestrować się i założyć bloga, zalogować się i wylogować, poprowadzić blog z użyciem technik blogerskich: z Word kopiuj-wklej, z notatnika kopiuj-wklej, z internetu kopiuj-wklej, wstawiać linki, linki dynamiczne, obrazki, filmiki.
Dalej musi umieć używać minimum: prowadzenia dokumentacji elektronicznej, notatnika, edytora tekstu: justowanie, kursywa, pogrubienie, wielkości czcionek, interlinie, kopiuj-wklej. I w razie czego: czcionek dużych lub bardzo dużych. Odróżniać technikę kopiuj-wklej przez Word oraz przez notatnik.
Ze względu na różne oprogramowanie i rozwój programów poeta sieciujący zmuszony jest w zasadzie do ciągłego uczenia się, lub ciągłego rozwijania swoich umiejętności technicznych.
Znajomość praw autorskich również musi być dalej posunięta i rozwinięta niż poety klasycznego - w związku z kopiowaniem: wklejaniem tekstów, filmików, obrazków, gifów, elementów sieci na licencjach np. Creative Commons, Wikimedia, etc.
Poeta klasyczny musi znać tylko jedną technikę.
Poeta sieciujący musi znać kilkadziesiąt nieraz rozległych technik komputerowych.
Dodatkowo musi być własnym typografem /dobór czcionek, akapitów, wielkość czcionek/, plastykiem-grafikiem, surferem, artystą: dobór zdjęć, elementów sieci, clipów, no i artystą sieciowcem - musi mieć umiejętność zasieciowania elementów utworu. Można tutaj dołączyć prowadzenie profilu bloga, a nawet w skrajnych przypadkach zdolność do prowadzenia czasopisma internetowego.
4.3. Tezy do Teorii Krytyki Utworów i Kompozycji Sieciujących
4.3.1. Podstawowe tezy zostały zarysowane
4.3.2. Esej proponuje rozwinięcie w kierunku otwierania nowych kierunków i dyscyplin krytyki literackiej
4.3.2.1. Teoria spektaklu a Surfing Composition
Czy autor w Utworze Sieciującym pokazał jakiś spektakl? Jaki spektakl? Czym on jest? Jacy są jego aktorzy? Kto pracuje w spektaklu?
4.3.2.2. Teoria estetyczna
Jaki layout pokazał autor? Jaką formę estetyczną? Czy tekst jest justowany? Jakie są kolory, pogrubienia, kursywy, spacje, etc.? Jak pracuje edytor tekstu? Czy utwór gra estetycznie? Czy daje wrażenie harmonii?
4.3.2.3. Teoria narracji
Jaką opowieść, fabułę zaproponował? Czym ona jest?
4.3.2.4. Teoria multiplikacji i polifonii
Jakie są równoległe fabuły? Jakie fabuły się nakładają?
4.3.2.5. Teoria "sieciowania" - w nawiązaniu do Df' "Newdema". Inaczej: teoria 'strukturalnego powiązania surfującego' - Df' "publicysty"
Jak utwór jest zasieciowany? Jak utwór jest zasurfowany? Czy ta kwestia jest dobrze widoczna? Czy widać ją wyraźnie? Czy można byłoby inaczej ją rozwiązać? Wzmocnić, np.? Jak, czy możesz pokazać inne rozwiązanie?
4.3.2.6. Teoria Dialogu w Sieci i Rozwijającego się Dialogu. Teoria Sieci i Technik Blogerskich: wklejanie w pole komentarza
Czy Utwór Sieciujący autor rozwija w komentarzu? Czy Autor poprzez pole /pola/ komentarzowe prowadzi Dialog? A więc czy Utwór Sieciujący nie nabrał w czasie /dni, tygodni, miesięcy, lat/ natury, istoty Dialogującej?
4.3.2.7. Teoria Bloga i Teoria Gry z Czytelnikami
[a] Czy Autor edytował tekst? Aktualizował? Jak?
[b] Czy Autor edytuje tekst i aktualizuje - wielokrotnie?
[c] Czy Autor JEDNOCZEŚNIE edytuje tekst, aktualizuje - np. wymienia elementy - i rozwija DIALOG poprzez komentarze ?
4.4. Wniosek
Pole badań dla Krytyki Sieciującej jest otwarte.
5. Nowa Hermeneutyka
Z przedstawionego materiału w podrozdziale 4.3 wynika, że musi istnieć nowy typ krytyki jeśli chce mieć prawo do oceny Poezji i Utworów Sieciujących - nazwę ją Krytyką Sieciującą (KŚ). Teza ta na pozór oczywista, niemniej zostanie przedstawiona Df' tej nowej krytyki.
5.1. Metodologia
Otóż tekst KŚ może być a nawet powinien być pisany tekstem sieciującym [1], a minimum tekstem blogerskim: linki aktywne, linki dynamiczne [2], a już zupełne minimum: tekst + netografia: podająca linki omawianych utworów, i inne.
5.2. Metodyka
Krytyk nowego typu musi więc znać: edytor tekstu, notatnik, wyszukiwarki, tzw. googlowanie, musi umieć surfować, musi znać techniki blogerskie.
5.3. Metody. Teoretyczne muśnięcia
Jakich autor użył metod? kontrastu? zbliżenia? Czy jest tam idea muzyczności, etc? Jakie są inne idee, polifonie, przestrzenie?
Wnioski końcowe z rozdziałów 4 i 5
Poezję Sieciującą, Wiersz Sieciujący /Surfing Composition, Surfing Vers, Surfing Poem, Networking Poetry/ można potraktować jako nowy Algorytm Sztuki, nowy Algorytm Poznania, a nawet nowy Paradygmat Sztuki. Dysponuje swoją własną metodologią, metodyką, epistemologią /episteme - horyzontem, teorią poznania/, logiką. Własną medycyną - profilaktyką. Proponuje nowy typ krytyki - tak jak ona związany z siecią.
6. Antropologia Poezji Sieciującej. Uwagi wstępne, rzuty
Z dotychczasowego przestawienia materiału wynika, że PŚ /Surfing Composition/ wytworzyła inny rodzaj twórczości poetyckiej, interdyscyplinarnej – poeta sieciujący musi posiadać minimum 5-6 umiejętności komputerowych i umiejętność pisania wierszy w przysłowiowym ‘jednym’. Inaczej: musi być blogerem + artystą. Post, notka + sztuka. Już nie kwestia samej Formy, a zasieciowanie jest „modus esteticus”.
Nawiązując do jednej z ciekawszych definicji poezji Cintio : poezja jest "zza zasłony", należy założyć hipotetycznie, że PŚ stosuje zasłonę zwielokrotnioną, zmultiplikowaną.
Nawiązując do pierwszych eksperymentów Dada można stwierdzić, że o ile dadaiści prowadzili swoje demonstracje nieraz w kilkanaście osób i przez wiele dni – niemniej były one skończone w czasie i przestrzeni. O tyle Surfing Composition /kompozycja sieciująca/ jest nieskończona w czasie i przestrzeni, a rozwijając temat poprzez linki, clipy, obrazki – daje nieskończoną możliwość dalszej eksploracji.
Bloger-Poeta obsługujący sieć ma zatem inny horyzont poznania – zdążający do nieskończoności.
Zaawansowany bloger-surfer – w mojej opinii – jest szybszy w myśleniu, ma szybsze reakcje i motorykę, ma bardziej rozwiniętą kombinatorykę, zdolność do eksperymentowania i pomysłowość, ma inną wyobraźnię – nazwę ją przestrzenną.
Rozporządza też nowym językiem /werbalnie/ oraz nowym językiem /obrazami/ poznania.
Bloger-surfer (poeta sieciujący również na zasadzie logicznej konsekwencji/ kończy definitywnie pojęcie ewolucji typowe dla K. Darwina, oraz metodologiczne złożenie ewolucji i genetyki w tzw. neodarwinizm. Kończy też teorię genetyczną wywodzącą się od Mendla.
Używając starego słownika można zadać retoryczne pytanie: czy bloger-surfer jest formą ewolucyjnie przejściową? I czy ta Forma Przejściowa może dalej modyfikować się w koncepcji Avatara? W koncepcji człowieka sprzężonego z siecią do „człowiek-sieć”?
To znaczy czy bloger-surfer jest Pół-Avatar, Ćwierć-Avatar i stanowi formę przejściową do modyfikacji człowieka do Avatarów A,B,C,D? Zauważcie Czytelnicy: do modyfikacji, nie do ewolucji.
Tezy te będą rozwinięte i rozbudowane – esej wyznacza 15-stronnicowe ramy.
Niemniej należy jako końcowy rezultat rozważań z Teorii Poezji i Teorii Poezji Sieciującej, przyjąć tezę, że podmiot tworzący poezję sieciującą, etc. – jest podmiotem biologicznym a jednocześnie koniecznie sieciuje.
Jest więc nierozłącznie jako Twórca-Podmiot Antropologiczny złączony w podwójny horyzont poznania /teoria/ i działania /praxis/ : biologiczno-sieciowy.
Czy zatem bloger-artysta jest Agregatem – nowym tworem o nieznanej w sensie rozpoznania materii antropologii: Web-Antropos? I czy stanowi formę przejściową między człowiekiem a Avatarem – co zostało już przedstawione? Czas pokaże:)
7. Życie kulturą a Cywilizacja Sieci. Podsumowanie eseju
Życie kulturą – tutaj tworzenie poezji - zderza się z cywilizacją sieci i daje nowe rozwiązania.
Niebezpieczeństwa polegają na tym, że:
[1] oparta o algorytm sieć jest maszyną generującą relacje i naśladującą relacje,
[2] a świat w odniesieniu do nauki ma inne definicje:
*w correspondence theory of truth: umysł jest odniesiony do rzeczy
*w, nazwijmy to, Net-Theory: umysł jest odniesiony jednocześnie i do rzeczy i do sieci.
Aneks 1
Parmenides z Elei - VI / V wiek p.n.e. Twórca logiki Zachodu. Fragmenty heksametrycznego poematu „Hippoi” /Droga/ dotyczące definicji bytu podanego przez Alana Gutha: „nie pojawia się i nie znika”:
295: Jeden tylko pozostaje opis drogi - że jest. Bardzo liczne są na niej znaki, że będąc niezrodzone i niezniszczalne, jest - całe, jednego rodzaju, niewzruszone i doskonałe.
296: Nigdy nie było ani nie będzie, bo jest teraz, całe razem, jedno, ciągłe.
Tak więc powstawanie jest stłumione, a ginięcie niewyobrażalne.
G.S. Kirk, J.E. Raven, M. Schofield: Filozofia przedsokratejska. Wydawnictwo AXIS, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa Poznań 1999, 249-250. I wydanie: Cambridge University Press 1957.
Aneks 2
Werner Heisenberg 1901-1976. Niemiecki fizyk teoretyk, Laureat Nagrody Nobla z 1932
Napięcie pomiędzy postulatem pełnej jasności i nieuchronną niewydolnością istniejących pojęć jest szczególnie wyraźne w współczesnym przyrodoznawstwie. W fizyce atomu używamy wysoko rozwiniętego języka matematycznego, który ze względu na jasność i precyzję zaspokaja wszystkie wymagania. Rozpoznajemy zarazem, że nie jesteśmy w stanie opisać zjawisk atomowych w sposób niedwuznaczny jakimkolwiek językiem potocznym; nie potrafimy na przykład mówić bez dwuznaczności o zachowaniu elektronu we wnętrzu atomu. Postulować wobec tego, żebyśmy uniknęli trudności ograniczając się do używania wyłącznie języka matematycznego, byłoby wnioskiem przedwczesnym. Nie jest to żadne rzeczywiste wyjście, ponieważ nie wiemy, jak dalece możemy do zjawisk stosować język matematyczny. Ostatecznie również nauka zmuszona jest zdać się na język potoczny, ponieważ jest to jedyny język, co do którego możemy mieć pewność, iż rzeczywiście ujmujemy nim zjawiska.
Sytuacja ta tłumaczy coś niecoś ze wspomnianego napięcia między metodą naukową z jednej strony, a z drugiej zaś stosunkiem społeczeństwa do "Jednego", do fundamentalnych zasad tkwiących poza fenomenami...
Jeśli chcemy zbliżyć się do "Jedengo" pojęciami precyzyjnego języka naukowego, to trzeba nam nie spuszczać z oka owego opisanego przez Platona centrum przyrodoznawstwa, gdzie znajdują się fundamentalne symetrie matematyczne. We właściwym dla tego języka sposobie myślenia trzeba się zadowolić stwierdzeniem: "Bóg jest matematykiem", bośmy przecież dobrowolnie zawęzili spojrzenie do tego obszaru Bytu, który może być zrozumiany w matematycznym sensie słowa "rozumieć", opisywanym racjonalnie.
Sam Platon na ograniczeniu tym nie poprzestał. Kiedy już z najwyższą jasnością ukazał możliwości i granice języka precyzyjnego, przechodził do języka poetów, który wzbudza u słuchającego obrazy i udostępnia mu rozumienie zupełnie innego rodzaju. Nie chciałbym tu rozstrząsać, co rzeczywiście znaczyć może ten rodzaj rozumienia. Obrazy te wiążą się prawdopodobnie z nieświadomymi formami naszego myślenia, które psychologowie nazywają archetypami, formami o charakterze wydatnie emocjonalnym, odzwierciadlącymi w jakiś sposób wewnętrzne struktury świata. Jakie by wszakże było wyjaśnienie owych innych form rozumienia, język obrazów i metafor jest prawdopodobnie jedynym wehikułem, który pozwala zbliżyć się do "Jednego" od strony obszarów większej ogólności. Jeśli harmonia w społeczeństwie polega na wspólnej wykładni "Jednego", jednolitej zasady poza zjawiskami, to język poetów byłby raczej w tej sprawie ważniejszy niz język nauki.
Fragment z rozdziału: Prawo natury i Struktura materii: Ponad granicami, Warszawa 1979, 213-215.
I wydanie R.Piper&Co. Verlag Munchen 1971.
Komentarz autora: Już po napisaniu kluczowych tez eseju, postanowiłem poszukać - mając w pamięci zainteresowania sztuką Feyerabenda i Feynmana - innych przykładów przedstawicieli nauk ścisłych, przyrodniczych mówiących o relacjach nauka i sztuka. I znalazłem ten wspaniały tekst u W. Heisenberga, twórcy zasady nieoznaczoności. Gdyby Czytelnik pytał: a dlaczego autor szukał tego typu tekstów u fizyków? Odpowiedź prosta: otóż moja teza, której dowodzi przedstawiony esej, że Poezja może być Nauką, może budzić zdziwienie a nawet zarzut pewnego rodzaju dziwaczności czy prowincjonalnej pretensjonalności. Jak widać - jednak nie. Autor od samego początku, od zakończenia badań na Warsztat Poetycki XV Przemyskiej Wiosny Poetyckiej, był pewien, że odpowiedź jest twierdząca. Dlatego przeprowadził dalsze analizy i przedstawił, przynajmniej wstępne definicje. Heisenberg wspiera swoim stanowiskiem filozoficznym i metodologicznym moją tezę o naukowości poezji. A nawet - o konieczności poezji.
