Kiedyś, jako student liberalnych ekonomistów (oj nie w Polsce, tu ich prawie nie ma), udzielałem się społecznie- pisałem teksty o konkurencji w jednej z branż, w której panowały wówczas państwowe monopole. Po jakimś czasie tego udzielania się dowiedziałem się jak takie branże działają w Polsce i jak się robi ich „reformy”.
Kluczową rolę w tej branży odgrywa w 100 % upolityczniona firma doradcza, stworzona przez byłych managerów państwowych koncernów w tej branży. Firma ta wydaje zarówno największe branżowe pismo, nazwijmy je „Przegląd jakiś-tam”, ma największy portal internetowy, a finansowana jest przez zlecenia na doradztwo od rządu i od państwowych spółek (czyli od swoich politycznych kolegów). Mają najwięcej kasy, są świetnie finansowani. Gdy tylko zmienia się sytuacja polityczna- np. będzie rządziło PO lub PSL, to od razu wciągają ludzi z tych partii zajmujących się taką branżą. Urzędują tam niedawni politycy, piszący „naukowe” analizy i opracowania, nie mając nawet podstawowego wykształcenia by coś pisać o procesach gospodarczych. Mają za to wiedzę praktyczną z tej branży.
Czemu to służy? Ano, obronie koryta. Rząd i jego spółki pompują kasę w organizację która jest hamulcowym zmian. Ci ludzie organizują spotkania na których krytykują reformy takiej branży w innych krajach, reformy które niejednokrotnie skutkowały tym że dana branża nagle, po rozbiciu państwowych monopoli, dwukrotnie zwiększyła liczbę klientów i ilość realizowanych usług.
Ich analizy przygotowywane dla rządu mają chyba za zadanie owe reformy przeprowadzić tak, by nie uszkodzić koryta. Wielkiego żłobu, który działa tak że prywatne firmy wykorzystują np. państwowych pracowników i państwowe maszyny robiąc prace na rzecz państwowej firmy zlecane przez państwo. Czyli państwowi dyrektorzy nie mają ani majątku, ani pracowników, a rządowe zlecenia realizują, tylko nieswoimi zasobami. Ustawione przetargi z ceną zawyżoną o milion, dwa. Albo i bez przetargu, jeśli klepnął to Urząd Zamówień Publicznych dając taką zgodę. Państwowe nieruchomości z których nielegalnie i bez żadnych umów korzystają prywatne firmy, odpalając dolę komu trzeba z państwowych managerów.
Ci ludzie z tego dziwacznego konsultingu bronią interesów swoich kolegów i swoich, mając nadzieję wrócić do tych państwowych firm i zasiąść na tych złotych jajach z których chwilowo ich strącono. Koledzy o nich pamiętają podsyłając różne zlecenia. Zresztą, gdy ich opcja jest u władzy, a zwykle jest, to złote jaja mają także na swojej grzędzie. Ten ich konsulting nie jest nawet taki zły, wiedzę praktyczną ma, ale z nauką o tym jak dbać o interes ogółu, czyli ekonomią, ma zdecydowanie na bakier. Zresztą trudno mieć za złe że stworzyli go właśnie managerowie państwowych firm.
Ten cały biznes to jest Platforma Obywatelska w pigułce. Zresztą wolność prasy wygląda w Polsce tak że gdy dziennikarz pyta „niezależnego eksperta” by skomentował politykę i posunięcia rządu, to ten ekspert też jest z Platformy Obywatelskiej, tylko że dziennikarz albo tego nie wie, albo nie napisze. Po prostu rząd dobrze pilnuje kasy na branżową naukę, na konsulting, rozdając ją tylko i wyłącznie swoim ludziom. A bez kasy nikt żadnym ekspertem nie będzie, bo i za co? Społecznie to można tak amatorsko, troszeczkę, ale nie zawodowo. W tej branży w Polsce nie ma nic niezależnego, chyba że robione totalnie za darmo, jak jedno jedyne odbijane na ksero czasopismo.
Platforma Obywatelska to tacy ludzie jak ci państwowi managerowie. Są sprytni na tyle by podchwycić liberalne żądania swoich wrogów i przeciwników, możliwe że nawet się z nimi nieco identyfikują. Ale tylko oni dysponują kontaktami w mediach i pieniędzmi by je odpowiednio nagłośnić. Mimo że zawzięcie bronią koryta, wychodzą w mediach na umiarkowanych liberałów gospodarczych, bo innych w nich po prostu nie pokazują.
Ich przeciwnicy i wrogowie to nieszkodliwy margines, mają jakiegoś bloga czy kserowaną gazetkę i nawet mało kto o nich słyszał. Czasem jakiś ekonomista z niezależnego think-tanku zauważy że w tej dziedzinie reformy są „za Murzynami”. Ja sam jeszcze oglądam co się w tej branży dzieje z ciekawością zoologa. I tak sobie oglądam Zwycięstwo Platformy Obywatelskiej i złote żniwa tych ludzi.
Ta chora sytuacja nie zmieni się szybko. Musiałyby powstać całe instytuty ekonomistów i wąskich specjalistów, o których istnieniu w Polsce- nie słyszałem. Niezależne instytucje naukowe czy nawet niezależne czasopisma naukowe musiałyby mieć pieniądze. A w Polsce nie ma czegoś takiego jak finansowanie niezależnej nauki czy niezależnych badań, przynajmniej nie słyszałem. Granty? Ktoś daje jakieś granty na badania? Choćby tylko tym lepszym? Ależ nie za bardzo, nie w Polsce. Podobno jeden z lewicowych tygodników daje jakieś granty.
Dobrze jest- słychać z pro-rządowych mediów w stylu TVN czy Wyborczej. O tym, jak fatalny jest stan wielu branż w Polsce nie mówi się. Na maksa nieliczni zorientowani naukowcy nawet nie mają szans opublikować swoich krytycznych artykułów. W prasie lewicowej nie można, bo jakżeż plwać na polskie państwowe firmy. W prasie prawicowej też nie przechodzi, mojemu kumplowi udało się dopiero w gazecie stricte katolickiej.
Lekką ręką marnuje się miliardy. Kiedyś człowiek, wiedząc o co chodzi, przejmował się, po latach obojętnieje. Miliard w tą, miliard w tamtą? Sto milionów? A cóż mogę zrobić… Na jednej z konferencji opowiadałem pewnemu wysokiemu urzędnikowi jak podległa mu firma marnuje setki milionów robiąc dana usługę kompletnie inaczej niż w krajach lepiej rozwiniętych. Potem miałem mu wysłać majla żeby miał kontakt, ale nie miałem czasu.
Bo tacy ludzie się nie odzywają. A jak się odezwą raz na 100 lat, i się nawet pojedzie do Y., to zwykle nie chcą za wiedzę zapłacić. Bo to ja się narzucam z wiedzą, a nie jest tak że ten Pan cos chce ode mnie. On może nie chce wiedzieć, nie chce być niepokojony. Ja mu zwracam uwagę. Narzucam się.
Polska ma złe władze. Wybrała ludzi z koryta. Panie Wajda, pora na "nowego człowieka" do Pańskiej serii filmów.
Inne tematy w dziale Polityka
