Seriale. Nasze telewizyjne seriale. Seriale TVN i Polsatu o życiu klasy średniej. Eposy dzisiejszych czasów, i na miarę dzisiejszych czasów. Ich Homer, Wergiliusz, ich Chrétien de Troyes, to zespoły nieprzesadnie ambitnych scenarzystów i reżyserów, realizujących zlecenie pod dyktando producenta. Ta serialowa epika, jak każda, ma swoich bohaterów, opiewa pewne wzorce osobowe. Herosami seriali są młodzi, eleganccy, zadbani panowie, oczywiście przebojowi i dynamiczni, heroinami są młode, zgrabne i zadbane panie, też przebojowe i dynamiczne, acz ich przebojowość jest nieco miarkowana kobiecością. Serialową kobiecością.
Achilles czy Odyseusz serialu nie musi być młody ściśle według aktu urodzenia, podobnie Penelopa - serialowa młodość rozciąga się do pięćdziesiątki. W serialach widuje się też Nestorów - to obraz młodych-dynamicznych-prężnych, kiedy już się postarzeją. Pozostaną i wtedy prężni i dynamiczni, a wzbogaceni doświadczeniem tym bardziej będą skuteczni - efektywność to jedna z głównych cnót heroicznych. Są zatem nasi bohaterowie bardzo sprawni i efektywni - a przecież nie znać po nich znużenia, wypalenia, wewnętrznej pustki. Jeno harmonia, optymizm i uparte dążenie do spotkania z Bóstwem. Bóstwo to, Sukces mu na imię, od czasu do czasu interweniuje w sprawy ziemskie (zwykła rzecz w poemacie bohaterskim). Odnajdujemy też w naszych współczesnych eposach inne cechy gatunku: nagłe i nadzwyczajne zwroty akcji, niespodziewane odnalezienie się zagubionych bohaterów, i miłosną pasję. Pasję wszakże temperowaną podstawowym nakazem arete klasy średniej, to jest pragnieniem napotkania Sukcesu. By to osiągnąć, niezbędna jest umiejętność rywalizacji - oczywiście szlachetnej rywalizacji. Korporacyjni herosi i heroiny błyszczą cnotami rycerskimi, powodzenie zawdzięczają talentom, pracy, a najbardziej urokowi osobistemu. Ci, którzy uchybyli kodeksowi - tacy zwykle są też nieatrakcyjni fizycznie - z hukiem i wstydem przegrywają. Kto wątpi w realizm takiego ujmowania spraw, niech pamięta, że to epika, nie powieść realistyczna.
Pieśni bohaterskie potrzebują stosownego do ich wzniosłości umiejscowienia. Miejscem akcji niemal zawsze jest Warszawa, choć jest i serial ("Majka") ulokowany w Krakowie. Herosi i heroiny bywają pokazywani w pracy, ale ta praca jakby mało męcząca, zwykle widzimy tylko pogawędki, flirty, czasem spięcia charakterów, samej pracy niewiele. Praca sama w sobie to rzecz zbyt trywialna, by ją opiewać. Poza miejscem pracy, scenerią żywotów bohaterskich są rezydencje, apartamentowce, kluby, dobre restauracje. Jeśli ulica, to zwykle widziana z okien samochodu. W serialach Warszawa ma tylko dwa mosty, Świętokrzyski i Siekierkowski, bo pozostale uznano za nienowoczesne i niegustowne. Serialowa Warszawa składa się z biurowców, klubów, hoteli, głównych arterii, zamkniętych osiedli i domów w Konstancinie.
Czego i kogo nie zobaczymy w serialach? Biedaków? Czasem ich zobaczymy. Albo w roli Tersytesa, albo w roli nieszczęsnej istoty, zagubionej w świecie bohaterów - jak ten Homo Sovieticus, któremu Magda M., z wielkiej dobroci serca (i z powinności społeczeństwa obywatelskiego) chce pomóc, a on pomoc tę - jak to biedak - zużywa na wódkę. I któż się zdziwi, że nawet najbardziej skłonni do poświęceń esthloi ("szlachetni") unikają kontaktów z tłumem złożonym z kakoi ("podłych")?
W serialach nie ujrzymy warszawskich Szmulek, bocznych ulic od Targowej i Grochowskiej, zaułków "robotniczej" Woli. Nie zobaczymy odrapanych ścian, z których tynk się sypie, grożących zawaleniem kamienic, domów przypominających baraki, podwórek-studni. Nie zobaczymy żebraków, bezdomnych, starych kobiet w słocie i na mrozie sprzedających kwiaty przy przejściach podziemnych. Nie zobaczymy dzieci, wałęsających się po ulicach i podwórkach w tym samym czasie, gdy ich równieśnicy uczą się na kursach języków, lub korzystają z opłacanej opieki. Nie zobaczymy nędzy, z całą jej szpetotą. Przecież epos musi pokazywać, i sławić, Piękno.
Inne tematy w dziale Polityka
