Tradycja, ludzie, instytucje - czyli polska prawica. Marek Oko,

Podsumowanie panelu: Polska prawica
Moderatorzy: Lucjan Karasiewicz, Przemysław Wipler

Dyskusja o polskiej prawicy przebiegała na tegorocznym Tertionie w dwóch zasadniczych kierunkach. Z jednej strony, doświadczenie prowadzących naszą rozmowę, Przemysława Wiplera i Lucjana Karasiewicza, z drugiej natomiast analiza struktury i ideowości prawicy w Polsce.

Podstawowym zagadnieniem pierwszej części dyskusji, była najnowsza tradycja po prawej stronie sceny politycznej. Czy takowa w ogóle istnieje ? Po 1989 roku prawica musiała od zera rozpocząć konstruowanie realnego sposobu rządzenia i w ogóle myślenia o polityce. Nie zapominajmy jednak o tym, że w owym czasie lewica borykała się z problemem tożsamości i tak jak ci z prawej jeszcze mało wiedzieli o rządzeniu, to ci z lewej, mówiąc pół żartem, musieli jeszcze wiele zrobić, aby zapomnieć o nim i uzyskać odpowiedni status moralny. Problem braku prawicowej tradycji, był w dużej mierze związany z jej odrealnieniem, brakiem możliwości weryfikacji idei z rzeczywistą materią polityczną. Z czysto akademickiego punktu widzenia powstała myśl polityczna, która dzisiaj nieustannie poszukuje konkretnej drogi do aktualizacji.

Kolejną sprawą, która wywołała debatę byli ludzie – ludzie tworzący partie. Uznaliśmy, że aby dane ugrupowanie było jak najbardziej spójne i odporne na wszelkie polityczne ataki z zewnątrz, jej członkowie muszą skoordynować swoje działania w podzespołach. Na tej podstawie można ich podzielić na 3 grupy:

1. Grupę, która zajmuje się działaniem i walką polityczną (nazwaliśmy ich „zbrojnym ramieniem") – ich zadaniem jest odpieranie ataków oraz sam atak – lokomotywa, dzięki której widać działania na zewnątrz,
2. Grupę, która zajmuje się kwestią ideologiczną (think tank) – eksperci, których celem jest nadawanie sensu oraz kierunku działań „lokomotywy",
3. Grupa stanowiąca fundament (największa grupa) – cała reszta społeczności popierająca i chętnie pomagająca grupom poprzednim – im większa, tym bardziej możliwe jest osiągnięcie celów.

Jeżeli zabrakłoby któregoś z wyżej wymienionych ogniw, dane ugrupowanie ma bardzo małe szanse na utrzymanie się na polskiej scenie politycznej.

Doszliśmy do wniosku że partią, która najpełniej potrafiła spełnić powyższe kryteria po 1989 roku jest Sojusz Lewicy Demokratycznej. Jest to bowiem jedyne - jak dotąd - ugrupowanie, które potrafiło utrzymać swój status polityczny, mimo niejednokrotnej zmiany przywódców.

Ostatni aspekt dyskusji dotyczył instytucji. Należy zadać sobie dzisiaj pytanie o instytucjonalne i eksperckie zaplecze polskiej prawicy. Podstawową organizacją na scenie politycznej jest oczywiście partia, jako podmiot walki wyborczej i realizacji określonego programu. Dostrzegamy jednak brak merytorycznego zaplecza, zaplecza, które wytycza konkretne i ambitne programy, akcentując wyraźnie sposoby ich realizacji.

Marek Oko, Tomasz Kempski

Żródło: panel 23 maja 2008, Tertion 2008, Spała