Jak podaje "Kurier Wileński", wczoraj odbyła się akcja protestacyjna mniejszości polskiej na Litwie, w obronie prawa do nauczania w języku polskim. W marcu Sejm Litwy przyjął nową ustawę o oświacie, znacznie ograniczającą prawo do nauczania w językach mniejszości narodowych. Przepisy te mają obowiązywać już od 1 września. Nowa ustawa, wprowadzona pomimo protestów mniejszości polskiej oraz władz RP, doprowadzi do likwidacji połowy polskich szkół na Litwie. Stanowi to naruszenie traktatu polsko-litewskiego, podpisanego w Wilnie 26 kwietnia 1994 roku, w szczególności art. 14 i 15 dotyczących praw mniejszości polskiej na Litwie oraz mniejszości litewskiej w Polsce [patrz: przypis 1].
Zapisy traktatowe pozostały wyłącznie na papierze. Przez 17 lat władzom polskim nie udało się wyegzekwować ich respektowania przez Litwę. Dotyczy to zwłaszcza kwestii pisowni nazwisk w języku ojczystym. Przepisy nowej ustawy o oświacie ewidentnie zaś naruszają art. 15 Traktatu (przymusowa asymilacja Polaków na Litwie wbrew ich woli), jak również porozumienia międzynarodowe, takie jak Konwencja ramowa Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych z 1 lutego 1995 roku [patrz: przypis 2].
Tak więc długotrwała batalia w obronie praw mniejszości polskiej na Litwie zakończyła się kolejną spektakularną i upokarzającą klęską strony polskiej. A miarą tej klęski jest to, że Polacy na Litwie stracili już całkowicie wiarę i zaufanie do skuteczności działań władz polskich. W akcie bezsilności i desperacji zwrócili się o pomoc do USA, organizując pikietę protestacyjną przed budynkiem amerykańskiej ambasady w Wilnie.
- Dzisiaj stoimy przed dylematem „być albo nie być Polakami na Litwie”. Zebraliśmy się tutaj, aby pokazać niezadowolenie z bardzo groźnej dla nas ustawy, która otwiera drogę dla legalnego wynarodowienia mniejszości narodowych - powiedział Józef Kwiatkowski, prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie "Macierz Polska".
Uczestnicy wiecu przekazali petycję dla ambasador USA na Litwie Anne E. Derse. W dokumencie zwrócono się o pośrednictwo w obronie interesów mniejszości narodowych na Litwie. Chcemy poinformować Stany Zjednoczone Ameryki o niesprawiedliwym położeniu mniejszości narodowych i polityce wynarodowienia na Litwie. Mamy nadzieję, że ten demokratyczny kraj pomoże w naszych staraniach – napisano w petycji.
Link do artykułu "Kuriera Wileńskiego":Polacy na Litwie proszą USA o obronę swoich praw
http://kurierwilenski.lt/2011/06/10/%EF%BB%BFpolacy-na-litwie-prosza-usa-o-obrone-swoich-praw/
Prezydent podpisała ustawę o oświacie [30 marca 2011]
http://kurierwilenski.lt/2011/03/30/litwa-prezydent-podpisala-nowelizacje-ustawy-o-oswiacie/
Batalia o polskie szkoły na Litwie trwa [24 marca 2011}
http://kurierwilenski.lt/2011/03/24/batalia-o-polskie-szkoly-na-litwie-trwa/
Sejm zadał cios szkolnictwu polskiemu na Litwie [17 marca 2011]
http://kurierwilenski.lt/2011/03/17/sejm-zadal-cios-szkolnictwu-polskiemu-na-litwie/
Petycja z podpisami w obronie polskich szkół - już u najwyższych władz [15 marca 2011]
http://kurierwilenski.lt/2011/03/15/petycja-z-podpisami-w-obronie-polskich-szkol-%e2%80%94-juz-u-najwyzszych-wladz/
List otwarty do prezydent i przewodniczącej Sejmu Litwy w obronie polskiej oświaty [3 grudnia 2010]
http://kurierwilenski.lt/2010/12/03/list-otwarty-do-prezydent-i-przewodniczacej-sejmu-litwy-w-obronie-polskiej-oswiaty/
Przypisy:
1. Traktat polsko-litewski o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy z 26 kwietnia 1994 r.
Artykuł 14
Układające się Strony oświadczają, że osoby wymienione w artykule 13 ustęp 2 mają w szczególności prawo do:
- swobodnego posługiwania się językiem mniejszości narodowej w życiu prywatnym i publicznie,
- dostępu do informacji w tym języku, jej rozpowszechniania i wymiany oraz posiadania własnych środków masowego przekazu,
- uczenia się języka swojej mniejszości narodowej i pobierania nauki w tym języku,
- zgodnego z prawem krajowym zakładania i utrzymywania własnych instytucji, organizacji lub stowarzyszeń, w szczególności kulturalnych, religijnych i oświatowych, w tym szkół wszystkich szczebli, które mogą się ubiegać o dobrowolne wkłady finansowe i inne, z kraju i z zagranicy, jak również o pomoc publiczną, oraz uczestniczenia w międzynarodowych organizacjach pozarządowych,
- wyznawania i praktykowania swojej religii, w tym nabywania, posiadania i wykorzystywania materiałów religijnych oraz prowadzenia oświatowej działalności religijnej w języku mniejszości narodowej,
- ustanawiania i utrzymywania nie zakłóconych kontaktów miedzy sobą w obrębie swego kraju, jak również kontaktów poprzez granicę z obywatelami innych państw, z którymi łączy ich wspólne pochodzenie narodowe,
- używania swych imion i nazwisk w brzmieniu języka mniejszości narodowej; szczegółowe regulacje dotyczące pisowni imion i nazwisk zostaną określone w odrębnej umowie,
- uczestniczenia w życiu publicznym bezpośrednio lub za pośrednictwem swobodnie wybranych przedstawicieli na szczeblu władz państwowych i lokalnych oraz dopuszczenia do służby publicznej na równi z innymi obywatelami.
Artykuł 15
Układające się Strony będą na swych terytoriach chroniły tożsamość narodową, kulturową, językową i religijną osób wymienionych w artykule 13 ustęp 2 oraz tworzyły warunki jej rozwijania.
Strony w szczególności:
- rozważą dopuszczenie używania języków mniejszości narodowych przed swymi urzędami, szczególnie zaś w tych jednostkach administracyjno-terytorialnych, w których dużą część ludności stanowi mniejszość narodowa,
- zapewnią mniejszościom narodowym dostęp do publicznych środków masowego przekazu,
- zapewnią odpowiednie możliwości nauczania języka mniejszości narodowej i pobierania nauki w tym języku w przedszkolach, szkołach podstawowych i średnich,
- będą podejmować niezbędne środki dotyczące ochrony tożsamości mniejszości narodowej po należytej konsultacji, łącznie z kontaktami z organizacjami lub stowarzyszeniami grup wymienionych w artykule 13 ustęp 2,
- będą uwzględniać historię i kulturę grup wymienionych w artykule 13 ustęp 2 w związku z nauczaniem historii i kultury w placówkach oświatowych,
- powstrzymają się od jakichkolwiek działań mogących doprowadzić do asymilacji członków mniejszości narodowej wbrew ich woli oraz zgodnie ze standardami międzynarodowymi powstrzymają się od działań, które prowadziłyby do zmian narodowościowych na obszarach zamieszkałych przez mniejszości narodowe.
2. Konwencja ramowa Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych z 1 lutego 1995 r.
Artykuł 14
1. Strony zobowiązują się uznać prawo każdej osoby należącej do mniejszości narodowej do nauki jego/jej języka mniejszości.
2. W rejonach zamieszkałych tradycyjnie lub przez znaczącą liczbę osób należących do mniejszości narodowych, o ile jest na to wystarczające zapotrzebowanie, Strony będą starać się zapewnić, na tyle, na ile to możliwe, w ramach swoich systemów oświatowych, osobom należącym do tych mniejszości odpowiednie możliwości uczenia się języka mniejszości lub nauki w tym języku.
3. Ustęp 2 niniejszego artykułu będzie realizowany bez uszczerbku dla nauki języka oficjalnego lub nauczania w tym języku.
Inne tematy w dziale Rozmaitości
