Redakcja oficjalnego serwisu internetowego węgierskiej prezydencji w Radzie UE, eu2011.hu, wybrała kilka kobiet, które odcisnęły na historii Węgier szczególnie silne piętno.
Historia Węgier, naznaczona licznymi wojnami i politycznymi konfliktami, to scena, na której, mogłoby się zdawać, główne role odgrywali mężczyźni. Do najsłynniejszych Węgrów należą więc władcy, żołnierze, rewolucjoniści, politycy. Św. Stefan, Franciszek Rakoczy, Lajos Kossuth, hrabia István Széchenyi, Ferenc Déak... To tylko niektórzy z nich. Ale nie tylko mężczyźni zapisali się w historii Węgier.
Na stałe w pamięci narodu węgierskiego, ale także chorwackiego, zapisała się Ilona Zrínyi (Helena Zrinska), chorwacka szlachcianka, najpierw żona Franciszka I Rakoczego, a następnie, po jego śmierci z rąk Austriaków, Imre Thököly’ego, węgierskich polityków i żołnierzy, uczestników walk przeciwko Habsburgom. Ilona Zrínyi była matką Franciszka II Rakoczego, przywódcy antyhabsburskiego powstania z lat 1703-1711, jednego z najważniejszych węgierskich bohaterów narodowych, a do zbiorowej pamięci Węgrów i Chorwatów trafiła dzięki dowodzeniu bohaterską obroną zamku w Munkácsu (Munkaczewo, obecnie na Ukrainie), gdzie po zamordowaniu jej pierwszego męża oblegli ją Austriacy. Ilona Zrínyi i jej żołnierze poddali się dopiero po dwóch latach oblężenia, w 1688 roku.
Inną Węgierką, która na stałe zapisała sie w zbiorowej świadomości Węgrów była Ilona Tóth, młoda lekarka, uczestniczka rewolucji węgierskiej 1956 roku, podczas której zaangażowała się ona w działalność ochotniczej służby zdrowia. Po upadku rewolucji w listopadzie 1956 Tóth zaangażowała się w działalnośc polityczną i dystrubuowała antyreżimowe ulotki i prasę. Aresztowana i fałszywie oskarżona o zabójstwo funkcjonariusza bezpieki, została skazana na śmierć. Wyrok wykonano w czerwcu 1957 roku. Ilona Tóth miała wówcas 25 lat.
Na wyróżnienie zasłużyły także dwie węgierskie parlamentarzystki, Margit Schlachta i Anna Kéthly. Schlachta, pierwsza posłanka w historii węgierskiego parlamentu, była aktywnie zaangażowana w działalność charytatywną oraz feministyczną w ramach ideologii chadeckiej. Była redaktorem naczelnym czasopisma „Kobieta Węgierska – Czasopismo chrześcijańskiego feminizmu” oraz założycielką organizacji Stowarzyszenie Sióstr Służby Społecznej, które popularyzowało idee antyfaszystowskie oraz organizowało pomoc i szkoły dla najuboższych. W okresie II wojny światowej Schlachta była liderką partii politycznej Liga Chrześcijańskich Kobiet, która sprzeciwiała się deportacjom Żydów i Cyganów do obozów zagłady. Schlachta sama ukrywała kilku Żydów.
Anna Kéthly była drugą kobietą w węgierskim parlamencie. Przez właściwie całe życie związana była z Węgierską Partią Socjaldemokratyczną. Mimo niezbyt silnej pozycji tego ugrupowania w okresie międzywojnia, Kéthly zasiadała w węgierskim parlamencie przez kilka kadencji z rzędu. Po wojnie została jedną z najważniejszych postaci w partii, a w okresie rewolucji węgierskiej 1956 roku (październik – listopad 1956) weszła do rządu premiera Imre Nagy’a, później aresztowanego i straconego przez władze komunistyczne. Anna Kéthly z kolei wyemigrowała do Wielkiej Brytanii. Była zaangażowana w popularyzację emancypacji kobiet, domagała się także o przedłużenie obowiązkowej edukacji i dopuszczenie kobiet do wykonywania wolnych zawodów.
Warto wspomnieć także o dwóch Węgierkach, które zapisały się, odpowiednio, w historii odkryć geograficznych i awiacji. Pierwszą z nich była Flóra Sass, żona słynnego brytyjskiego podróżnika, poszukiwacza źródeł Nilu, Samuela Bakera, która wraz z małżonkiem odkryła jezioro, nazwane przez Bakera Jeziorem Alberta, a wchodzącego w skład systemu rzeczonego górnego Nilu. Baker poznał swą przyszłą żonę w osobliwych okolicznościach. Miało ro miejsce podczas podróży po Bułgarii, gdzie Flóra Sass, późniejsza lady Florence Baker, trafiła jako służąca po tym, jak jej rodzice zginęli podczas rewolucji węgierskiej 1848-49 podczas walk z Rumunami, a następnie straciła swoją nową, ormiańską rodzinę, która przygarnęła dziecko i osiedliła się w Siedmiogrodzie.
Z kolei jednym z pionierów, a właściwie pionierką, austro-węgierskiego lotnictwa była Lilly Steinschneider. Była ona pierwszą kobietą w całych Austro-Węgrzech, która otrzymała licencję pilota, a miało to miejsce w 1912 roku. Steinschneider uczestniczyła także w zawodach lotniczych. Podczas I wojny światowej zgłosiła się do lotnictwa wojskowego, ale ze względu na płeć nie została przyjęta. W związku z tym podczas konfliktu pracowała jako pielęgniarka. Po 1939 wyemigrowała do Włoch, a następnie do Francji.
Na koniec redakcja eu2011.hu wspomniała o hrabinie Elżbiecie Batory, węgierskiej arystokratce ze słynnego siedmiogrodzkiego rodu, która zapisała się w historii jako domniemana morderczyni wielu swoich służek i dwórek, w których krwi miała podobno zażywać kąpieli celem zachowania urody. Zatrzymana w 1611, oskarżana o wampiryzm i uprawianie czarnej magii, została żywcem zamurowana w zamku w Čachticach (węg. Csejte; dziś w Słowenii).
michal
Źródło: eu2011.hu
Wyszehrad.com jest portalem poświęconym Czechom, Słowacji i Węgrom, trzem krajom, które razem z Polską wchodzą w skład Grupy Wyszehradzkiej. Mimo ich geograficznej i kulturowej bliskości, wydaje się, że są to państwa ciągle stosunkowo mało w Polsce znane. Dlatego są to również kraje, które mogą zadziwiać i fascynować swoją historią, kulturą oraz egzotyką. Na portalu będą gromadzone informacje dotyczące historii, kultury, polityki i innych dziedzin życia polskich partnerów Czworokąta Wyszehradzkiego. Znajdą się tu także doniesienia o bieżących wydarzeniach zza południowej granicy Polski.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
