Paweł Łęski Paweł Łęski
1450
BLOG

Czarny Dzień Niepodległości świętem Polaków?

Paweł Łęski Paweł Łęski Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 18

Juneteenth jest świętem federalnym w Stanach Zjednoczonych upamiętniającym zniesienie niewolnictwa. Zwanym także Czarnym Dniem Niepodległości choć niewolnikami bywali biali, czarni zaś właścicielami niewolników a pierwszymi niewolnikami Ameryki Pn. mogli być Polacy.



  Dzień ten został uznany za święto federalne 17 czerwca 2021 roku, kiedy prezydent Joe Biden podpisał ustawę o Narodowym Dniu Niepodległości. Upamiętnia dzień ogłoszenia przez generała armii Unii Gordona Grangera Rozkazu Generalnego nr 3,19 czerwca 1865 r., proklamującego i egzekwującego wolność dla niewolników w Teksasie, który był ostatnim stanem Konfederacji z niewolnictwem instytucjonalnym.



Proklamcja emancypacji prezydenta Abrahama Lincolna z 1862 r. oficjalnie zakazywała niewolnictwa w Teksasie i we wszystkich innych stanach pierwotnej Konfederacji. Egzekwowanie Proklamacji związane było z postępem zajmowania kolejnych terytoriów przez wojska Unii. Teksas, jako najbardziej odległy stan byłej Konfederacji, utrzymywał niewolnictwo i posiadał niewielką obecność wojsk okupacyjnych Unii po zakończeniu wojny secesyjnej; tak więc egzekwowanie prawa było powolne i niespójne przed ogłoszeniem rozkazu Grangera.



Choć Proklamacja Emancypacji zadeklarowała koniec niewolnictwa w stanach konfederackich, krótko po upadku Konfederacji, z pewnych względów politycznych niewolnictwo pozostało legalne w dwóch stanach granicznych Unii – Delaware i Kentucky. Ta pozornie sprzeczna sytuacja zakończyła się ratyfikacją trzynastej poprawki do konstytucji, która konstytucyjnie zniosła niewolnictwo w całym kraju 6 grudnia 1865 r., 



Pierwsze świętowanie rozkazu Grangera datowane jest na rok 1866 i początkowo obejmowało zgromadzenia społeczności skupionych wokół kościoła w Teksasie. Święto rozprzestrzeniło w całym kraju i stało się bardziej znane w latach 20. i 30. XX wieku. 



Współczesne obrzędy to przede wszystkim lokalne uroczystości. Tradycje obejmują publiczne odczyty Proklamacji Emancypacji, śpiewanie tradycyjnych pieśni, takich jak „Swing Low, Sweet Chariot” i „Lift Every Voice and Sing”, oraz czytanie dzieł znanych pisarzy afroamerykańskich, takich jak Ralph Ellison i Maya Angelou. Uroczystości obejmują rodeo, targi uliczne, gotowanie, zjazdy rodzinne, imprezy w parku, rekonstrukcje historyczne i konkursy Miss Juneteenth. 19 czerwca to pierwsze nowe święto federalne od czasu, gdy Dzień Martina Luthera Kinga Jr. został ogłoszony świętem w 1983 roku.


image


Od kiedy można mówić o pełnym niewolnictwie na terenie dzisiejszej Ameryki Północnej?



Choć historia ludności afrykańskiej w Wirginii zaczyna się w 1619 roku, to przejście ze statusu sługi na niewolnika określonego czasu lub niewolnika przez całe życie było procesem stopniowym. Niektórzy historycy uważają, że pierwsi czarnoskórzy, którzy przybyli do Wirginii, byli już niewolnikami, podczas gdy inni twierdzą, że zostali oni przyjęci do kolonii jako służba (indentured servants). Historycy na ogół jednak są zdania, że niewolnictwo w angielskich koloniach w Ameryce Północnej zaczęło prawnie funkcjonować od 1660 roku.




Czy niewolnicy mogli stać się właścicielami niewolników?



Johnson był jednym z pierwszych dwudziestu pięciu czarnoskórych, których sprowadzono do Jamestown w 1619 r. W 1623 r. zyskał wolność. Do 1651 r. był dostatecznie zamożny, by sprowadzić pięciu "własnych" niewolników, dla których przyznano mu 250 akrów (1,0 km 2 ) ziemi.




Czy w Ameryce byli biali niewolnicy?



Otóż tak, gdyż wśród praw dotyczących niewolników było jedno z 1662, które stanowiło, że dzieci urodzone w kolonii przyjmują status społeczny swoich matek niezależnie od tego, kim byli ojcowie. Było to przeciwieństwem do angielskiego prawa zwyczajowego w tamtym czasie, i powodowało warstwę zniewolonych osób, w tym dzieci rasy mieszanej, z których część była biała.

image


Czy Polacy byli jedynymi z pierwszych niewolników na ziemi amerykańskiej?



Współczesny tekst sir Thomasa Smitha Misgovernment of the Virginia Company (po raz pierwszy opublikowany przez Klub Roxburghe w 1990 r.). W tekście twierdzi się, że Smith i jego zięć, Robert Johnson , prowadzili firmę w ramach Kompanii i , że "dr John Woodall kupił kilku polskich osadników jako niewolników , sprzedając je lordowi de La Warr . "

W 1604 r. James I król angielski wysłał posłów pod przewodnictwem Sir Thomasa Smitha , gubernatora Kompanii Wschodnioindyjskiej do Polski i ewentualnie do Rosji . Woodall został włączony do poselstwa ze względu na swoją wiedzę o regionie i znajomość języków. Związek z Smithem był owocny dla Woodalla, ponieważ w 1612 Sir Thomas wyznaczył Woodalla, by służył jako chirurg ogólny dla Kompanii Wschodnioindyjskiej. Woodall zasłynął jako autor pierwszego podręcznika medycznego dla marynarzy i skrzynki z narzędziami chirurgicznymi. Z tej podróży do Polski prawdopodobnie przywiózł niewolników, których korzystnie spieniężył później w Wirginii.


image

31 stycznia 1865 roku, Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych przyjęła 13. poprawkę do konstytucji znoszącą niewolnictwo.


Wynalazek, który doprowadził do wojny




12 kwietnia 1861 roku rozpoczęła się, uwieczniona w epokowym dziele Davida Griffitha "Narodziny narodu" i wierszu Norwida " Do Obywatela Johna Browna", którego kopia znajduje się na poczesnym miejscu amerykańskiego muzeum, Wojna Secesyjna. Zapoczątkowało ją ostrzelanie Fortu Sumter w zatoce Charleston w Karolinie Południowej przez konfederatów. Trwała do 26 maja 1865, kiedy poddały się ostatnie zorganizowane ośrodki oporu wojsk Południa. W wyniku wojny śmierć poniosło 620 tysięcy ludzi, zniszczono mienie o wartości 5 mld dolarów, wolność uzyskało 4 mln niewolników, których wyceniano na 2 mld ówczesnych dolarów.




Cotton gin - wynalazek, za który USA musialo zapłacić przedłużeniem się niewolnictwa i wojną domową, która pochłonęła więcej ofiar niż wojny, w których później uczestniczyła.




Niewolnictwo istniało na terenie całej Ameryki, początkowo uznawano, że ten problem sam się rozwiąże, jak na Północy gdzie po prostu przestało się opłacać. I gdy zarówno na Północy jak i na Południu wyczekiwano jego rychłego końca, w 1793 roku Yankee Eli Whitney dokonał ważnego wynalazku, był konstruktorem odziarniarki bawełny, maszyny do mechanicznego oddzielania nasion bawełny od włókien. Maszyna ta zmniejszyła koszty uprawy bawełny; dzięki mechanizacji procesu oczyszczania bawełny wydajność jednego pracownika wzrosła 50-krotnie. Obniżenie cen zwiększyło zapotrzebowanie na bawełnę i na Południu, bazując na taniej niewolniczej sile roboczej, mogło w sposób niebywały wzrosnąć jej wytwarzanie. Statystyki wskazują co się wydarzyło. Jeżeli wartość eksportu bawełny w 1800 roku wynosiła 5 mln ówczesnych dolarów to w momencie wybuchu Wojny Secesyjnej już 191 mln co jest 57 procent wartości całego amerykańskiego eksportu. Południe stało się bawełnianym imperium, na które pracowało blisko 4 mln niewolników . I wydawało się, że byli oni absolutnie podstawowym elementem prosperity południowych stanów. 




Przez wiele lat Południowcy obawiali się, że Północ jeżeli tylko uzyska kontrolę w Waszyngtonie wprowadzi prawa rujnujące ich gospodarkę...

image

W 1619 roku do Jamestown, Virginia przybił holenderski statek z pierwszymi 20 niewolnikami. Cel to ich sprzedaż plantatorom tytoniu.




Przed wynalazkiem Eli Whitney'a główną uprawą kolonialną Południa był tytoń, ryż i indygo i pod koniec Rewolucji jedynie kilka plantacji utrzymywało się z produkcji bawełny, głównie na wybrzeżu Karoliny. Pod koniec XVIII wieku złoty wiek tytoniu stracił na swoim blasku gdy ziemia Virginii uległa wyjałowieniu, więc i zapotrzebowanie na niewolników uległo wyczerpaniu. Południowcy a pośród nich Washington i Jefferson uznawali niewolnictwo za zło, z którym trzeba jak najszybciej skończyć nie tylko ze względów moralnych ale i ekonomicznych. Było ku temu blisko gdyby nie wynalazek odziarniarki.


image

image

Eli Whitney, uwieczniony na jednocentówce, znaczku pocztowym, to konstruktor odziarniarki bawełny (cotton gin, patent 1794), maszyny do mechanicznego oddzielania nasion bawełny od włókien. Maszyna ta zmniejszyła koszty uprawy bawełny. Dzięki mechanizacji procesu oczyszczania bawełny wydajność jednego pracownika wzrosła 50-krotnie. Wynalazek powstrzymał upadek niewolnictwa. Jak wielu wynalazców i Whitney, który zmarł w 1825 roku nie mógł przewidzieć, że jego innowacje zmienią społeczeństwo na gorsze. Najbardziej znaczącym stał się właśnie wzrost skali niewolnictwa. Produkcja bawełny obarczyła Południe systemem pracy, który większość bezstronnych obserwatorów uważało nie tylko za przestarzały ale również nieekonomiczny, powstrzymujący rewolucję przemysłową. Prawdą jest, że cotton gin zmniejszył nakład ludzkiej pracy przy oddzielaniu ziarna od włókna ale nie zmniejszył zapotrzebowania na niewolników do uprawy bawełny. Nawet można mówić o zjawisku przeciwnym. Uprawy bawełny stały się tak opłacalne, że plantatorzy zwiększali swoje zapotrzebowanie zarówno na ziemię jak i na niewolników. W 1790 roku były 3 niewolnicze stany, w 1860 już 15. Od 1790 roku do 1808, kiedy Kongres zabronił "importu" niewolników Południe sprowadziło ich z Afryki 80000. W 1860 roku jeden na trzech Południowców był niewolnikiem. W 1850 roku, z 2.5 mln niewolników zatrudnionych w rolnictwie 75 proc. było zatrudnionych przy uprawie bawełny. Jednak zakup niewolnika pociągał za sobą wysokie koszty, stąd też na 6 mln mieszkańców Południa tylko 380 tys. było właścicielami niewolników.




Zakrawa na ironię, że następny pomysł Whitney’a dał technologiczną wyższość Północy, przyspieszył uprzemysłowienie, które przyczyniło się do zwycięstwa w Wojnie Secesyjnej. Otóż duże znaczenie dla rozwoju przemysłu miał pomysł wykorzystania linii montażowej w produkcji masowej; pomysł ten wykorzystał później z powodzeniem Henry Ford.




Ważnym narzędziem w walce o rząd dusz był wynalazek z 1789 roku - litografia. Abolicjoniści przygotowywali społeczeństwo Północy do walki z Południem czarną propagandą, pokazywali je jako siedlisko najgorszego zła. Taką rolę spełniał American Anti-Slavery Almanac. Przedstawiał w swoich ilustracjach Południe jako miejsce nieludzkiego traktowania ludności kolorowej, gdzie codziennością jest wieszanie, pojedynki, walki kogutów i inne szaleńcze i niegodziwe sprawy, jak wynika z prezentowanych rycin.

image

Ale największy wpływ na nastroje mieszkańców Północy miała sentymentalna powieść, drukowana w nakładzie zbliżonym do nakładów Biblii - "Chata Wuja Toma". Impulsem do jej napisania było uchwalenie w 1850 roku przez Kongres Stanów Zjednoczonych ustawy przeciwko ukrywaniu zbiegłych, czarnoskórych niewolników. Na propagandę Północy, w swojej obronie Południe uwieczniało idylliczne sceny na litografiach w Currier and Ives. Na jednej z nich prosta ale przytulna chata, wokół której zadowolone czarne dzieci tańczą pod czujnym okiem opiekunki wrażliwej na ich przyziemne potrzeby. Postacie na obrazach Adriana Persac'a, przedstawiających plantacje w Louisianie, wyglądają jak wycięte z journala mody. Rzeczywiście artysta dokonywał wycinków z publikacji, naklejał je na płótno a następnie zamalowywał. Obraz Cornhusking pokazuje prostotę i szczęście życia wiejskiego ale już obraz Georgea Inness'a Dolina Lackawanna,1855 obawy przed fundamentalnymi zmianami, tu samotny obserwator wydaje się nie być świadomy zachodzących zmian związanych z rewolucją przemysłową, silnikiem parowym, budową kolei, wpływającymi na wiejski pejzaż. 


image


Wielu dziewiętnastowiecznych malarzy amerykańskich przedstawiało prostotę i szczęście życia wiejskiego ale nikt tego lepiej nie robił niż Eastman Johnson. Jak na obrazie Cornhusking z 1860 roku. Ameryka w tym czasie wciąż pozostawała rolnicza. W 1850 pięć razy więcej ludności żyło na wsi niż w miastach. Ale w następnych dekadach nastąpiły szybkie zmiany; kiedy ludność wiejska zwiększyła się o jedyną czwartą, to w miastach już o 75 procent. Szczególnie widoczne było to w stanach północnych, gdzie nastąpiła szybka mechanizacja dzięki wynalazkowi Cyrusa McCormicka żniwiarki a później snopowiązałki i to Północ z tych innowacji najbardziej skorzystała. 300 tysięcy rocznie imigrantów przybywało do stanów wschodnich USA. Pomiędzy 1844 a 1854 około 1300000 z Irlandii, milion z Niemiec, dostarczając taniej siły roboczej Północy potrzebnej do przeprowadzenia szybko rewolucji przemysłowej. Dla przykładu Nowy Jork dwudziestoletni okres ekspansji demograficznej w 1860 zakończył wzrostem pół milionowym do 800 tysięcy, stając się największą metropolitą zachodniej półkuli.




W 1860 roku produkt narodowy wyniósł 4 mld dol. I to był rok gdy pierwszy raz w historii USA wytworzone dobra przemysłu przewyższyły te z farm.


image


Francuski malarz Hypolite Sebron uwiecznił nadbrzeża Nowego Orleanu, portu który wygrywał konkurencję z Charlestown. W Luizjanie podczas panowania francuskiego przymusowo osadzano tzw. „fałszywych solarzy”, osoby bezrobotne i bez stałego miejsca zamieszkania, kobiety lekkich obyczajów i „młodych libertynów”. Szybki rozwój Nowego Orleanu datuje się od początku XIX wieku, kiedy wraz ze stopniowym uregulowaniem rzeki Missisipi i rosnącym amerykańskim osadnictwem nad jej brzegami port w Nowym Orleanie stał się oknem na świat dla ogromnej połaci Ameryki Północnej. Niziny Missisipi łączyły stany środkowe i północne USA. W 1840 roku miasto liczyło już 102 tys. mieszkańców i było największym miastem amerykańskiego Południa, jak również czwartym co do liczby ludności miastem w Stanach Zjednoczonych. Przystąpienie Luizjany do Skonfederowanych Stanów oznaczało dla Północy utratę największego portu. Więc sprawy moralne związane z niewolnictwem to nie jedyne różnice.



Obejrzyj film „When Johnny Comes Marching Home - A Song Of The American Civil War” w YouTube



https://youtu.be/4tIsXLyZcWI


image


Na zdjęciu: kopuła Capitolu podczas inauguracji prezydentury Lincolna 4 marca 1861 roku jeszcze nie została zakończona, w połowie kompletna, niektórzy uznawali to za złą wróżbę.




Ku przestrodze dla tych wszystkich, którzy nie mając czasu w młodości na naukę historii nie wiedzą do czego prowadzi spirala agresji.




Był czas kiedy samo Południe myślało o abolicji. Liczba antyniewolniczych stowarzyszeń w 1827 roku przewyższała ilość takich grup na Północy. W 1832 roku legislatura Virginii przyjęła propozyzcje stopniowego, kompensacyjnego wyzwolenia niewolników, które miało się zakończyć w 1861 roku, w roku, który przyniósł, jak się później okazało, tragiczny rezultat niewolniczych kontrowersji. Kiedy północni abolicjoniści stawali się coraz bardziej jadowici w swoich atakach na Południe, przyjęło ono postawę obronną w stosunku do swoich odmiennych instytucji i rozpoczęło ofensywę propagandową udowadniającą, że niewolnictwo dalekie jest od zła i niesie ze sobą pozytywne wartości. Cytowana była w różnych fragmentach Biblia, nawet na tym tle doszło do podziału w grupach religijnych. Słowa Ojca Założyciela Stanów Zjednoczonych, dwukrotnego gubernatora Virginii, Patricka Henry: " Daj nam wolność lub śmierć", były parodiowane na: "Daj nam niewolnictwo lub śmierć". Na rycinie Patrick Henry podczas swojej historycznej mowy "Daj nam wolność..."


image



Na tym szkicu Felixa Darley'a rysuje się ponury obraz "łotrów pogranicza" , wysyłanych przez stan Missouri do Kansans celem wpływu na wybory. Cztery lata po Kompromisie 1850 roku powstał nowy problem. Do Kansas po Akcie Kansas-Nebraska z 1854 roku, zaczęły przybywać dwie przeciwstawne sobie grupy- " łotrów pogranicza"  z zamiarem utworzenia nowego niewolniczego stanu i z Północy oddziały abolicjonistów zdeterminowanych by Kansas uczynić wolnym od niewolnictwa. Kłopoty więc stały się nieuniknione i wiosną 1856 roku zaczęło do takich starć między tymi dwoma grupami dochodzić.




W Waszyngtonie 19 maja 1856 roku, znany ze swego grubiaństwa senator Charles Sumner z Massachusetts wygłsił, delikatnie mówiąc, niepowściągliwą, filipikę o "Zbrodni przeciw Kansas". Następnego dnia w odwecie, grupa "łotrów pogranicza" dokonała zajazdu na Lawrence, zniszczyła i splondrowała Free State Hotel, co widać na rycinie.

image


image



22 maja 1856 roku Preston Brooks, bratanek Senatora Butlera , którego Sumner w swojej filipice oczernił, wkroczył do senatu i rozbił laskę na głowie Sumnera doprowadzajac go do inwalidztwa. Wtedy John Brown fanatyczny abolicjonista, wraz z czterema swoimi synami, uzbrojony dodatkowo w tasaki artyleryjskie, w rewanżu za Lawrence zaszlachtował pięciu, sprzyjających niewolnictwu, osadników w Pttawatomie Creek. I tak Ameryka została rozdarta nienawiścią, rozlew krwi, i chęć wzajemnej zemsty doprowadziły wkrótce do tragedii. 


"Rasie niższej nigdy nie może przysługiwać obywatelstwo USA"


Logiczna wykładania prawa własności w świetle konstytucji.


image



Przez dziesięć lat (1847–1857) Dred Scott walczył w sądach o uznanie go za wolnego. Argumentował, że przestał być niewolnikiem, ponieważ mieszkał wraz ze swoim panem na północy w wolnym stanie. Ostatecznie w 1857 sprawa trafiła przed Sąd Najwyższy. Sąd odrzucił jego argumentację (7 głosami do 2) uznając, że Piąta poprawka do Konstytucji zabrania pozbawiania osób ich własności, a jednym z rodzajów własności, która podlega ochronie konstytucyjnej, jest własność niewolników. Sąd uznał ponadto, że Murzynom nie przysługuje obywatelstwo Stanów Zjednoczonych i jako "rasie niższej" nigdy nie może im przysługiwać obywatelstwo USA.


image



Prezydent James Buchanan uważał, że taki werdykt powinien zakończyć spory, lecz stało się dokładnie odwrotnie – abolicjoniści z Północy jeszcze bardziej zaostrzyli protesty. Dodatkowo, w Kansas, które aby być przyjęte do Unii, musiało uchwalić konstytucję stanową, dochodziło do ostrej walki politycznej. Abolicjonistów było znacznie więcej niż zwolenników niewolnictwa, ale to właśnie ci drudzy mieli większość w legislaturze, która wybierała delegatów na konwencję konstytucyjną. Buchanan poparł polityków proniewolniczych. Kiedy prezydent otrzymał do podpisania gotową konstytucję, przesłał ją do Kongresu, gdzie toczono o nią spór aż do 1861 roku.





Buchanan krytykował polityków z Północy i ich abolicjonistyczne poglądy, jednocześnie prosząc polityków z Południa, by wstrzymali się z jakimikolwiek działaniami. Jednak pozycja samego prezydenta także była słaba, dlatego też 20 grudnia 1860 Karolina Południowa postanowiła wystąpić z Unii. W ciągu dwóch następnych miesięcy takie same decyzje podjęły Floryda, Alabama, Luizjana, Missisipi, Teksas i Georgia.




Masakra, która doprowadziła do największej tragedii w dziejach USA




9 lutego 1861 – Nowo powstałe Skonfederowane Stany Ameryki wybrały swoim prezydentem Jeffersona Davisa.


image



Masakra, która doprowadziła do największej tragedii w dziejach USA





W nocy 24 maja 1856 roku w Pottawatomie Creek doszło do masakry, która pociągnęła za sobą serię zdarzeń prowadzących do największej tragedii w dziejach USA.


image



 Za bohatera uznało go wielu pisarzy, w tym Victor Hugo, Cyprian Kamil Norwid poruszony wieścią o jego skazaniu napisał wiersz :




DO OBYWATELA JOHNA BROWN




(Z listu pisanego do Ameryki w 1859, listopada ko)




Przez Oceanu ruchome płaszczyzny




Pieśń Ci, jak mewę, posyłam, o! Janie...




Ta lecieć długo będzie do ojczyzny




Wolnych - bo wątpi już: czy ją zastanie?...




- Czy też, jak promień Twej zacnej siwizny,




Biała - na puste zleci rusztowanie :




By kata Twego syn rączką dziecinną




Kamienie ciskał na mewę gościnną!




Więc, niźli szyję Twoją obnażoną




Spróbują sznury, jak jest nieugiętą;




 Więc, niźli ziemi szukać poczniesz piętą,




By precz odkopnąć planetę spodloną -




A ziemia spod stóp Twych, jak płaz zlękniony,




Pierzchnie -




więc, niźli rzekną: "Powieszony..." -




Rzekną i pojrzą po sobie, czy kłamią? - -




Więc, nim kapelusz na twarz Ci załamią,




By Ameryka, odpoznawszy syna,




Nie zakrzyknęła na gwiazd swych dwanaście:




"Korony mojej sztuczne ognie zgaście,




Noc idzie - czarna noc z twarzą Murzyna!"



 *



Więc, nim Kościuszki cień i Waszyngtona




Zadrży - początek pieśni przyjm, o! Janie...




Bo pieśń nim dojrzy, człowiek nieraz skona,




A niźli skona pieśń, naród pierw wstanie.




...................





Osadnicy z północnych stanów chcieli za wszelką cenę zachować Kansans wolnym od niewolnictwa. Osadnicy z Południa przeciwnie, Missouri przemycało przez granicę uzbrojone grupy mające wpłynąć na wybory, zastraszyć osadników przeciwnych niewolnictwu, dokonywać zajazdów na osady abolicjonistów. Z Nowej Anglii zaś szły skrzynie zapełnione karabinami, nazywane Bibliami Beechera, prześmiewczo od nazwiska Wielebnego Henry Ward Beechera, brooklińskego pastora, który w swoich antyniewolniczych kazaniach wskazywał na wyższość karabinu nad Biblią. Północ wysyłała również gotowych na wszystko fanatyków, z których największą sławę zyskał John Brown.





W 1855 zaczęły się problemy. Patrole sprzyjające niewolnictwu potykały się patrolami "antyniewolniczymi", palenie stodół, kradzieże koni, sporadycznie strzelaniny. Wtedy, w odwecie za incydent w Lawrence, John Brown i jego zwolennicy zamordowali pięciu południowych osadników niedaleko Pottawatomie Creek. I kiedy doszło do wyborów każda ze stron zaczęła je podważać oskarżając przeciwników o manipulacje, bojkotujac i wskazując własne zwycięstwo, stworzyły się dwie legislatury i gdy wynikła kwestia konstytucji rozpoczął się ogólny bojkot, zupełnie nieważne już były decyzje wyborców.


image



Wraz ze swoimi zwolennikami, nocą 16 10 1859, John Brown z zamiarem rozpoczęcia powstania na Południu, zajął federalny arsenał z bronią w Harpers Ferry. Niestety nie był w stanie doprowadzić do buntu niewolników a nawet jego działania spotkały się z obojętnością. Oddział marines czasowo dowodzony przez płk. Roberta E. Lee spacyfikował zamiary konspiratora. Szybko został osądzony za zdradę a na początku grudnia powieszony. W czasie rozprawy Brown oświadczył, że wykonywał tylko wskazania Biblii. Odrzucił wniosek swego adwokata o traktowanie go jako niepoczytalnego. Te jego zdawałoby się zwariowane działania przeniosły nieoczekiwany efekt. Uruchomiły nieszczycielski wirus myśli. Dla ludzi Południa, potwierdzały się najgorsze obawy, że oto Jankesi, nie bacząc na ewentualny bezmiar przelanej krwi i rabunku, w rzeczywistości chcą doprowadzić do insurekcji niewolników, i dokonać tego na terenie całego Południa. Abolicjoniści Północy zaś przedstawiając Johna Browna jako męczennika jeszcze bardziej pogarszali sytuację. Pieśń John Brown's Body, poświęcona śmierci Johna Browna, stanie się jedną z pieśni bojowych. Gdy jeszcze przed incydentem z Johnem Brownem można było myśleć o pokojowym zażegnaniu sporu, teraz stało się to już niemożliwe. Wybuch najkrwawszej wojny w dziejach USA był już bliski. Bo historia tego uczy, że wojny domowe z reguły pociągają za sobą najwięcej ofiar.



Obejrzyj  „John Brown's Body” w YouTube



https://youtu.be/bSSn3NddwFQ


Nie można pozwolić na istnienie, na własnej ziemi, autonomicznego terytorium




Strzelcy wyborowi podczas inauguracji prezydentury


image


Na zdjęciu inauguracja prezydentury, strzelcy wyborowi czuwają w oknach Kapitolu.




4 marca 1861 roku, poranek był pochmurny, robiło się coraz chłodniej ale o 12.30 na moment wyszło słońce kiedy odkryty powóz podjechał pod front hotelu Willard w Waszyngtonie. Prezydent James Buchanan przybył by towarzyszyć Abrahamowi Lincolnowi w jego przejeździe do Kapitolu. Pennsylvania Avenue była już w całości wybrukowana, po drodze powiewały flagi, rozwieszono banery. Barwne oddziały wojskowe kroczyły z niezwykłą precyzją, białe konie zaprzężone w platformę z 34 pięknymi dziewczętami, reprezentującymi 34 stany, przyciągały uwagę tłumu.




Tylko burkliwy, stary generał Winfield Scott spodziewać musiał się najgorszego, gwałtownych zamieszek podczas parady, skoro na dachach budynków i na trasie przejazdu umieścił uzbrojonych w karabiny żołnierzy, pluton wojska co 100 jardów a kawalerię na tyłach ulic. 




Buchanan pozostawał poważny i milczący, oddech miał głośny i przyspieszony, w tym samym czasie również i Lincoln nic nie mówił, był " niewzruszony niczym indiański męczennik". Właśnie wszedł na drewnianą platformę, wzniesioną przy wschodniej części portyku Kapitolu. Z dozą niezręczności poszukiwał miejsca na swój nowy cylinder. Szlachetnością wykazał się jego stary oponent Stephen A. Douglas odbierając go z rąk prezydenta i kładąc sobie na kolanach. Lincoln założył druciane okulary i rozpoczął czytanie tekstu wyraźnie i głośno tak by być w pełni słyszalnym przez dwudziestopięciotysięczny tłum. Adres do narodu natchniony myślą propaństwową. Ślubował w nim uroczyście nie wtrącać się w sprawy wewnętrzne Południa dotyczące niewolnictwa ale odrzucał możliwość secesji i wyjścia z Unii jakiegokolwiek Stanu jako warunek sine qua non.





Na koniec przemówienia wystosował groźne ostrzeżenie: " W waszych rękach pozostawiam, moi niezadowoleni rodacy, nie w moich, moment rozpoczęcia wojny. Rząd was nie zaatakuje. Nie będziecie mieli konfliktu jeżeli sami nie staniecie się agresorami (...) " Abraham Lincoln ślubował uroczyście pozostanie prezydentem wszystkich Amerykanów.





Tereny eksterytorialne zarzewiem wojny




Lincoln podczas inauguracji prezydentury, w przemówieniu wystosowanym do zgromadzonego przed Kapitolem tłumu, ostrzegł Stany Pd., że własność i ziemie należące do rządu Federalnego a leżące na terytorium Konfederatów pozostaną w jurysdykcji Unii. W przemówieniu stwierdził również, że to nie rząd Federalny rozpocznie wojnę. I po tym adresie do 25 tysięcznego tłumu wydawało się, że nic się nie wydarzy, że jest to tylko pustosłowie. Początkowo administracja Lincolna zdawała się niczym nie różnić od tej Buchanana.




Kiedy Lincoln mówił o zachowaniu federalnej własności odnosił się głównie do Fortu Sumter, pięcikątnej ceglanej twierdzy, znajdującej się u wejścia do Zatoki Charleston. 


image


W forcie stacjonowało 78 żołnierzy. Zaopatrzona w żywność na kilka tygodni oblężenia i we flagę USA powiewającą ponad murami, sól w oku władz Pd. Karoliny a co za tym idzie wszystkich Konfederatów. Niezależny kraj nie może pozwolić sobie na istnienie, wbrew swojej woli, na własnej ziemi autonomicznego terytorium nieprzychylnie nastawionego sąsiada. Obcej twierdzy, w środku wejścia do najważniejszego portu Konfederatów.




Władze stanowczo ale bez sukcesu, nalegały na Waszyngton by ten ewakuował załogę. Gdy pertraktacje nie pomogły rozpoczął blokadę fortu, na co Lincoln prowokacyjnie zapowiedział dostawy dla oblężonych. Jefferson Davis dał swoje słowo honoru, że w takim wypadku odpowie ogniem dział. Dowódca Konfederatów generał P.G.T. Beauregard wykonał polecenie bezbłędnie. Fort Sumter stał się celem 34 godzinnego bombardowania, po którym załoga Unii ściągnęła flagę i parowcem odpłynęła do Nowego Jorku. Po obu stronach nikt nie zginął. Tak zaczęła się najkrwawsza wojna w dziejach USA.


image



Nie wszyscy na Północy przyjęli z entuzjazmem wybuch wojny. Gangi Nowego Jorku to film o wydarzeniach poprzedzających rozruchy oraz o samych antyrządowych zamieszkach.


image


Zbrojne rozruchy przeciw poborowi wybuchły w dniach 13-16 lipca 1863 roku po przeforsowaniu w Kongresie ustawy o przymusowym poborze do wojska w związku z toczącą się w Ameryce wojną secesyjną. Nowojorskie zamieszki były największym antyrządowym zrywem ludności cywilnej w dziejach Stanów Zjednoczonych. Prezydent Abraham Lincoln kazał wysłać kilka regimentów wojsk federalnych i milicji stanowych dla zaprowadzenia w mieście porządku.

image

Pisałem o Forcie Sumter, forcie w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Południowa, zbudowanym w pierwszej połowie XIX wieku w celu obrony portu i miasta Charleston. Bitwa o Fort Sumter, która miała miejsce 12 kwietnia 1861, rozpoczęła wojnę secesyjną. Co może go łączyć z przekopem Mierzei Wiślanej? Otóż w obu przypadkach mogły, gardons le sens des proportions, następować zmiany w kierunkach przepływów geostrategicznych a to doprowadzało do konfliktów międzynarodowych. Czy Polska ma być na osi przepływów geostrategicznych czy zwycięży polityka ronda o to toczy się bój. Przekop to efekt podpisania niekorzystnej dla Polski, w 2009 roku podczas spotkania Tusk - Putin w Sopocie, umowy zrzeczenia się się na rzecz Rosji możliwości korzystania z Cieśniny Pilawskiej. 

image


Oto jeszcze dwa takie przypadki, chociaż w historii mieliśmy ich multum.




Inwazja wojsk USA na Panamę przeprowadzona w grudniu 1989 roku. Odbyła się ona za prezydentury George H.W. Busha, na dziesięć lat przed przekazaniem jurysdykcji nad Kanałem Panamskim Republice Panamy.  Jednym z celów inwazji było przywrócenie status quo w rejonie kanału.




Kryzys sueski militarna agresja Wielkiej Brytanii, Francji i Izraela na Egipt, która rozpoczęła się 29 października 1956. Agresja została poprzedzona decyzją Egiptu o nacjonalizacji Kanału Sueskiego, jednak rzeczywistą przyczyną wybuchu wojny było pragnienie Wielkiej Brytanii i Francji utrzymania kontroli nad Kanałem. Państwa te dla realizacji swoich celów posłużyły się Izraelem, którego statki handlowe nie mogły korzystać z Kanału Sueskiego. Osłoną medialną operacji stały się niepokoje w Europie Wschodniej.






















There have been many comedians who have become great statesmen and vice versa.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura