Paweł Łęski Paweł Łęski
313
BLOG

Sprawa Rosenbergów

Paweł Łęski Paweł Łęski Kultura Obserwuj notkę 0

Juliusz Rosenberg werbował z kręgu swoich przyjaciół: Joel Barr, Alfred Sarant (był jedyną osobą w pierścieniu Rosenberga, która nie była pochodzenia żydowskiego), William Perl i Morton Sebel. Joel Barr: "Byliśmy zakochani w Rosji. Czasami chodziliśmy na nadbrzeże, do którego przybijały rosyjskie statki i patrzyliśmy na Rosjan uważaliśmy, że nie są zwykłymi ludźmi tylko ludźmi przyszłości". Sarant i Barr mieszkali razem w NY w Greenwich Village gdzie dobrze się bawili zapraszając dziewczyny. Tam też fotografowali tajne dokumenty z miejsc gdzie pracowali. Na początek sfotografowali plany radarów, których alianci używali do namierzania bombowców oraz rakiet V-1 i V-2. Później Rosenberg zwerbował do swojej siatki wywiadowczej Mortona Sobella. Sobell przekazał dane podwodnego radaru i systemu przechwytywania myśliwców. Jak również plany amerykańskich naukowców na 3 kolejne lata. Dla Perla przewożenie materiałów szpiegowskich z Clevleand do NY stało się niebezpieczne. Rosenberg poprosił znajomych Anne Sodorowicz, żeby je fotografowali. Rosenberg i Feklisow zaprzyjaźnili się. W Wigilię Bożego Narodzenia wymienili się podarunkami. Feklisow swoje kupił w domu towarowym Gimbel Br. Dla Juliusa kupił tam zegarek Omega ze stali nierdzewnej, dla syna Machela zabawkę a dla jego żony za radą Juliusa torebkę z krokodylej skóry Rosenberg zaś powiedział, że ma prezent dla narodu radzieckiego czym był w pełni wyposażony zapalnik zbliżeniowy to urządzenie radarowe wykorzystywane w artylerii przeciwlotniczej i bombach. Zapalnik zbliżeniowy zwiększał prawdopodobieństwo trafienia 10-20 krotnie Rosenberg powiedział Feklisowowi, że złożył zapalnik z części skradzionych z miejsca pracy. Skonstruowanie zapalnika zbliżeniowego kosztowało USA i W. Brytanię setki milionów dolarów i przyczyniło się do zwycięstwa w II WŚ


Wg Feklisowa wykradzenie zapalnika było jedną z największych porażek amerykańskiego wywiadu Kiedy Eisenhower proklamował wolność przestrzeni powietrznej, amerykański samolot szpiegowski został zestrzelony przez rakietę zaopatrzoną właśnie w taki zapalnik zbliżeniowy.

Po tym incydencie zapomniano o idei wolności nieba. W 1944 roku Rosenberg wdał się w kolejną akcję szpiegowską gdy brat jego żony został zatrudniony w Los Alamos do prac badawczych nad bombą atomową. Rosenberg chciał zwerbować Davida Greenglassa, żeby dostarczał informacji na temat projektu Manhattan. Feklisow był sceptyczny co do zwerbowania Davida. Mimo to zaczął on i jego żona Ruth współpracę z innym oficerem KGB Anatolijem Jakowlewem, który pracował przy atomowej operacji mającej kryptonim Enormus. Rosjanie mieli już wewnątrz agentów pracujących nad projektem Manhattan, głównym szefem był urodzony w Niemczech Klaus Fuchs, jego kurierem chemik z Filadelfii Harry Gold. Infiltracja projektu Manhattan była tak udana, że Stalin dowiedział się o nim przed wice prezydentem Harry Trumanem. W lipcu 1945 roku eksplodowała pierwsza amerykańska bombą atomowa. Za chwilę miała się zacząć inna wojna której linię wyznaczało przemówienie Cherchilla o Żelaznej Kurtynie. Zaczęto zwalniać z pracy komunistów. Wtedy Elizabeth Bentlley zgłosiła się do FBI i stwierdziła, że jest radziecką agentką. Gdy zaczęła się nagonka na komunistów Stalin i Beria nakazali wstrzymać w USA operacje wywiadowcze. Aleksander Feklisow dostał rozkaz powrotu do domu. Jedna z pierwszych rozkodowanych wiadomości w programie Venona wspominała o agencie o pseudonimie Liberał, który miał młodą żonę. Przekaz brzmiał: "żona ma na imię Ethel, jest komunistka i wie czym zajmuje się jej mąż jest delikatnego zdrowia, więc sama nie może pracować". Wtedy jeszcze tożsamość ich była dla rządu tajemnicą. Niedaleko Oxfordu powstał ośrodek badań nad energią nuklearną, wtedy do W.Brytanii wrócił do pracy Klaus Fuchs. Gdy KGB dowiedziało się, że Fuchs zaczął pracować przy tajnym projekcie wysłało do W.Brytanii Feklisowa, żeby go kontrolował, ale czas najlepszego sowieckiego szpiega dobiegał końca. Wszystko zaczęło się od przesłuchania kuriera Harry Golda. 29 czerwca 1949 roku sowieci zdetonowali swoją pierwszą atomową bombę, dwa lata wcześniej niż się spodziewano. Zbudowano ją wg Feklisowa na podstawie dokumentów przesłanych przez Klausa Fuchsa. Zaczął się wyścig zbrojeń, który na lata zdominował politykę. Gdy dotarły  informacje na temat Fuchsa, zaczął być przesłuchiwany. Rozpoczęła się gra w zasady domina. Kolejne klocki z gry upadały. W 1950 roku Fuchsa aresztowano w Anglii i przyznał się do kradzieży tajnych informacji z projektu Manhattan oraz przekazywaniu ich Amerykaninowi pracującemu dla sowietów. W Ameryce Harry Gold przyznał się, że to on był tym agentem. Gold wskazał Davida Greenglassa, który został atesztowany i tego samego dnia Joel Barr zaginął bez śladu zostawiając cały majątek w mieszkaniu. Odszedł kiedy musiał. W czasie gdy Joel Barr uciekł z Paryża inny członek grupy uciekł z rodziną do Meksyku tą osobą, która uciekła był Morton Sobell by uniknąć aresztowania za przynależność do siatki szpiegowskiej Rosenberga. W tym czasie ustrój komunistyczny przyjęły Chiny. Amerykańscy komuniści byli traktowani jak niebezpieczni zdrajcy. W lipcu 1950 roku aresztowano Juliusa Rosenberga. Jego szwagier oskarżył go o współpracę z sowieckim wywiadem To był jednak ostatni klocek domina. Rosenberg nikogo dalej nie wydał. Sprawie Rosenbergów towarzyszył rozgłos więc wywiad radziecki zaczął usuwać swoich agentów z kraju w tym małżeństwo Cohenow powiązanych z pierścieniem szpiegów atomowych. Gdy Cohenowie opuszczali Amerykę Alfred Sarant stał się celem intensywnego śledztwa FBI. Carol Dayton i Alfred Sarant byli sąsiadami, każde miało swoją rodzinę. Byli również kochankami. Gdy Sarant postanowił wyjechać Dayton powiedziała, że chce mu towarzyszyć do granicy Meksyku, obiecała, że wróci, myślała, że wróci. Wyjechali do Meksyku a stamtąd przy pomocy polskich agentów do Warszawy. Tymczasem innemu przyjacielowi Rosenberga nie udało się wyjechać z Meksyku do Europy. Sobella uprowadziła meksykańska tajna policja współpracująca z FBI. Przewieziono go przez meksykańską granicę i aresztowano w Teksasie. David i Ruth Greenglassowie dogadali się z rządem, w zamian za przyjęcie świadków oskarżenia Ruth, która była sowieckim agentem miała nie brać udziału w procesie tylko zostać w domu i wychowywać dwoje małych dzieci gdy David będzie w więzieniu. Ruth wskazała na swoją szwagierkę jako szpiega. Rozpoczął się proces, w którym na 20 świadków, 4 dostarczyło dowodów na winę trojga oskarżonych. Pierwszym był Elicher, który podpisał oświadczenie że nie był członkiem partii komunistycznej więc groził mu proces o krzywoprzysięstwo. Elicher zeznał, że poszedł pewnej nocy z Sobellem na Manhattan i otrzymał puszkę z filmami od Sobella.


O szczegółach procesu sławnego małżeństwa opowiada amerykański dokument " Sprawa Rosenbergów"image

There have been many comedians who have become great statesmen and vice versa.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura