W wieku 71 lat zmarł historyk i socjolog, b. dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego prof. Paweł Śpiewak. O jego śmierci poinformował w czwartek jego syn Jan Śpiewak.
Politycy wspominają Pawła Śpiewaka
"Profesor socjologii, bardzo osobny, działacz polityczny, inspirujący recenzent życia społecznego. Wybitny i bardzo niezależny - napisał na Twitterze minister kultury Piotr Gliński o Pawle Śpiewaku przypominając, że był on jednym z "kluczowych pomysłodawców powołania Muzeum Warszawskiego Getta w dawnym szpitalu Bersohnów i Baumanów. Zainspirował także MKiDN do podniesienia na poziom instytucji państwowej rangi Muzeum Treblinka" - napisał minister kultury Piotr Gliński.
"Paweł Śpiewak, profesor socjologii, bardzo osobny, działacz polityczny, inspirujący recenzent życia społecznego. Wybitny i bardzo niezależny. Często niełatwy w relacjach. Zasłużony dla dziedzictwa polskich Żydów. (...) Różniliśmy się w wielu sprawach, ale zasługi Pawła dla Polski są niepodważalne. Cześć Jego pamięci!" - dodał minister kultury.
"Odszedł Paweł Śpiewak. Człowiek wielu talentów, wrażliwości i aktywności. Zawsze otwarty. Czasem trudny. Polska historia myśli politycznej jak i wiele innych dziedzin nauk społecznych, poniosła niepowetowaną stratę" - napisał szef MSZ Zbigniew Rau.
"Intelektualista, wnikliwy obserwator naszego życia publicznego, znakomity socjolog. Strata dla Polski" – napisał w czwartek wieczorem na Twitterze wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin.
"Wielka strata dla świata nauki i polityki"
Prezydent stolicy Rafał Trzaskowski podkreślił, że prof. Śpiewak był "całe życie związany z Warszawą, całe życie zaangażowany w sprawy publiczne - w demokratyczną opozycję w PRL, przez chwilę także w politykę w wolnej Polsce, zawsze w polsko-żydowski dialog".
"Wybitny historyk idei i socjolog. Bezkompromisowy publicysta, znany z ciętego pióra, który nie bał się iść pod prąd. To wielka strata dla świata nauki i polityki" – napisał prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz.
"Wiceszef PO i poseł KO Tomasz Siemoniak przekazał, że bardzo trudno pogodzić się z tym, że nie żyje Paweł Śpiewak. "Od ponad 30 lat miałem zaszczyt go spotykać w różnych naszych życiowych rolach. Zawsze zaangażowany, zawsze inspirujący. Każda, nawet krótka, rozmowa z nim była ważna. Każda dawała do myślenia. Był intelektualistą w pełnym sensie tego słowa” – zaznaczył.
"Bardzo przeze mnie szanowany, niezwykle wrażliwy i intelektualnie niepokorny. Pamiętam, jak zasiadł w fotelu poselskim i się dziwnie kręcił... Przyznał, że szukał "pasów bezpieczeństwa", jak w samolocie. Słusznie. Szef ŻIH. Wielki" - napisał Bogdan Zdrojewski.
"Godziny rozmów,czasy oddaleń.Słyszę pasję Twojego głosu Pawle…" - wspominał Michał Boni.
Paweł Śpiewak - życiorys
Paweł Śpiewak urodził się 17 kwietnia 1951 r. w Warszawie. Był synem pisarki i tłumaczki Anny Kamieńskiej oraz poety i tłumacza Jana Śpiewaka.
Absolwent socjologii na Uniwersytecie Warszawskim, członek Towarzystwa Kursów Naukowych, współzałożyciel podziemnego kwartalnika "Res Publica", w 1980 r. wstąpił do NSZZ "Solidarność". Był jednym z sygnatariuszy skierowanego do władz komunistycznych apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami.
W 1984 r. Paweł Śpiewak uzyskał stopień doktora, w 2000 r. został doktorem habilitowanym nauk humanistycznych. Był nauczycielem akademickim m.in. w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Wyższej Szkole Komunikowania i Mediów Społecznych im. Jerzego Giedroycia. W latach 1992–1993 pracował w Ośrodku Studiów Wschodnich.
W 2005 r. Śpiewak zdobył mandat posła na Sejm w okręgu warszawskim jako bezpartyjny z listy Platformy Obywatelskiej. Był też członkiem Kolegium Społecznego w stołecznym Muzeum Historii Żydów Polskich, a w 2011 r. otrzymał nominację na stanowisko dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Funkcję dyrektora pełnił do końca 2020 r.
Wśród jego zainteresowań naukowych znajdowała się socjologia ogólna, socjologia polityki, historia myśli i filozofia społeczna i polityczna. Badał i popularyzował zachodnią filozofię i teorię polityki, szczególnie myśl liberalną i konserwatywną. Zajmował się również problematyką przemian politycznych i społecznych w Polsce i Europie Środkowej. Był autorem wielu prac naukowych m.in. "Ideologii i obywateli", "W stronę wspólnego dobra", "Pamięci po komunizmie" czy książki "Żydokomuna".
Był członkiem redakcji "Res Publiki Nowej" i "Przeglądu Politycznego", publikował m.in. we "Wprost", "Dzienniku", "Gazecie Wyborczej", "Rzeczpospolitej" oraz "Tygodnika Powszechnym".
Został uhonorowany w 2013 r. nagrodą im. księdza Józefa Tischnera w kategorii pisarstwo religijne lub filozoficzne za całokształt twórczości, w której według jury przekonująco łączył "socjologię, filozofię, historię, etykę, religię i politykę" oraz nie bał się "podejmować trudnych tematów, ufając, że rzetelne i odpowiedzialne myślenie służy wspólnemu dobru".
ja
(fot. Paweł Śpiewak na zdjęciu archiwalnym z 2018 roku, PAP/Paweł Supernak)
Czytaj także:
