Encyklika (z greckiego "okólnik") to pismo napisane przez papieża, skierowane do całego Kościoła. Tematy poruszane w encyklikach dotyczą wiary, doktryny oraz kwestii spornych. Tytuł encykliki przyjmuje się od pierwszych słów tekstu ogłaszanego po łacinie, od pontyfikatu Jana Pawła II jest on publikowany także w kilku językach. Za pierwszą encyklikę uznaje się Ubi primum Benedykta XIV z 3 grudnia 1740 roku.
Benedykt XVI dwa lata temu ogłosił swoja pierwsza encyklikę „Deus caritas est" poświęcona cnocie miłości. Kolejna encyklika papieża –teologa dotyczy nadziei mocą której możemy stawić czoło naszej teraźniejszości. Cały tekst jest odpowiedzią na dramatyczne pytanie: czy wiara chrześcijańska jest również dla nas dzisiaj nadzieją, która przemienia i podtrzymuje nasze życie? Według Benedykta XVI po doświadczeniach XX wieku stało się jasne, że droga do zbawienia ludzkości nie wiedzie poprzez krwawe rewolucje inspirowane przez ideologię marksistowską. Wyraźnie pada stwierdzenie, że Chrześcijaństwo nie niosło przesłania socjalno-rewolucyjnego jak to, w imię którego Spartakus prowadził krwawe boje i przegrał. Jezus nie był Spartakusem, nie był bojownikiem o wolność polityczną, jak Barabasz albo Bar-Kochba.
Papież krytykuje także bezkrytyczną wiarę w postęp naukowy pisząc, że: Byli w błędzie Francis Bacon i ci, którzy przynależą do nurtu myśli świata nowożytnego, zainspirowanego przez niego, uważając, że człowiek zostanie zbawiony przez naukę. Mając takie oczekiwania, zbyt wiele wymaga się od nauki; tego rodzaju nadzieja jest zwodnicza. Nauka może wiele wnieść w proces humanizacji świata i ludzkości. Może jednak również zniszczyć człowieka i świat, jeśli nie jest ukierunkowana przez siły, które są poza nią.
Według Ojca Świętego zbawienie ludzkości może zapewnić jedynie chrześcijaństwo, ponieważ prawdziwą, wielką nadzieją człowieka, która przetrwa wszelkie zawody, może być tylko Bóg.
Encyklika "Spe salvi", jest znakomitym traktatem teologicznym i filozoficznym imponującym erudycją i szerokością horyzontów- są tu odniesienia do świętego Augustyna ale także Kanta i Adorna. Równocześnie jednak nawet czytelnik bez odpowiedniego przygotowania może znaleźć w papieskim tekście rzeczy wyłożone w sposób prosty i zrozumiały. Na mnie osobiście największe wrażenie zrobił następujący fragment: Jak możemy przypuszczać, u większości ludzi w najgłębszej sferze ich istoty jest obecne ostateczne wewnętrzne otwarcie na prawdę, na miłość, na Boga. Jednak w konkretnych wyborach życiowych jest ono przesłonięte przez coraz to nowe kompromisy ze złem. Chociaż czystość bywa pokryta różnorakim brudem, to jednak jej pragnienie pozostaje i mimo wszystko wciąż na nowo wynurza się z nikczemności i pozostaje obecne w duszy.
