Prof. Marek Figlerowicz twierdzi, że przodek pierwszych Piastów mógł przybyć na nasze ziemie z wikingami. Czy ma on rację? Rzeczywiście, w Polsce odkryto porównywalną do Skandynawii liczbę kilkadziesięciu łodzi wikingów odnalezionych w całości, czy też we fragmentach.
Bolesław Chrobry wysłał biskupa Wojciecha do Ujścia Wisły na wikińskiej łodzi, na której dzibnicy umieszczono drewnianą głowę mitologicznego, nordyckiego smoka. Fragment "Drzwi Gnieźnieńskich", domena publiczna.
Koniec XIX wieku obfitował w odkrycia łodzi wikingów nie tylko w Skandynawii, ale także na obecnych ziemiach polskich. Znaleziska archeologiczne, które łączy się ze skandynawską obecnością u ujścia Wisły, to odkryte właśnie w tym czasie pozostałości trzech wraków łodzi klepkowych zbudowanych na stępce pochodzące z Bągartu (dwa wraki łodzi) i z Fromborka nad Zalewem Wiślanym (również dwa wraki).W latach 1894–95 w pobliżu miejsca śmierci św. Wojciecha w miejscowości Bągart, podczas kopania rowów melioracyjnych odkryto z kolei dwie duże łodzie wikingów z IX/X wieku. Były to łodzie klepkowe z nitowanym poszyciem, uszczelniane włosiem zwierzęcym. Jedna z niech w 1895 roku została wydobyta przez dyrektora Muzeum Prowincjonalnego w Gdańsku, później trafiła najprawdopodobniej do Muzeum Pruskiego w Królewcu, gdzie zaginęła podczas II wojny światowej. Święty Wojciech został zabity na pogańskiej świętej górze (przez wieki nazywanej „Szwedzką Górą”) w miejscowości Święty Gaj u Ujścia Wisły (fragment Drzwi Gnieźnieńskich). Przystań łodzi wikingów w Bągarcie była odległa od Świętego Gaju jedynie o 4 km. Czy św. Wojciech korzystał z tej przystani w trakcie swej ostatniej podróży?
Śmierć św. Wojciecha, "Drzwi Gnieźnieńskie". domena publiczna.W 1896 roku natrafiono na kolejny świetnie zachowany okręt wikingów w miejscowości Charbrowo nad Jeziorem Łebsko. Po tym pierwszym odkryciu przyszły następne – w sumie tylko w tej jednej miejscowości odnaleziono wraki aż czterech długich łodzi klepkowych (langskipów) z drugiej połowy XII wieku. Charbrowo sąsiaduje ze wsią Wicko - obie są położone nad historyczną podłóżną zatoką dawnego Jeziora Łebskiego, które w czasach wikingów było zatoką morską. Trzy spośród łodzi z Charbrowa zostały wydobyte i obecnie znajdują się w muzeach – dwie w Muzeum Narodowym w Szczecinie, a jedna w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku. Co ciekawe Wicko – ma bardzo starą metrykę - jest wymieniane w źródłach pod nazwą Wick w latach 1402 i 1437 . Co ciekawe Wick może mieć w skandynawskim słowie Vik - wydłużona, lejkowata zatoka (jest to źródłosłów słowa "wiking).
W 1895 r. podczas osuszania podmokłych łąk we Fromborku odkryto wrak łodzi wikingów o długości 17,4 m z VI–VII w. Kolejny wrak o długości 6–7 m odkryto tu w roku 1899. Fotografia ze zbiorów Instytutu Sztuki PAN. Frombork znajduje się w odległości jedynie 30 km od funkcjo-nującego od VIII do XI wieku słynnego portu duńskich wikingów – Truso, którego relikty odkryto w 1982 r. Pod względem wielkości i znaczenia Truso było porównywalne z najważniejszymi ówczesnymi nadbałtyckimi osadami portowymi ery wikingów, takimi jak Hedeby w Danii, Birka w Szwecji czy Wolin u ujścia Odry.
Rekonstrukcja wyglądu fromborskiej łodzi wikingów z VI–VII w.
Topór bojowy wikinga pochowanego w pochówku łodziowym koło przystani statków parowych nad Odrą w Szczecinie.
U góry: dawne opactwo cystersów w Lądzie nad Wartą. W pobliżu tutejszego wczesnośredniowiecznego grodziska odkryto w 1983 r. bojową łódź wikingów. Z funkcjonowaniem tutejszego ośrodka grodowego wiążą się odnalezione tu dwa skarby składające się z arabskich monet – dirhemów z X/XI wieku oraz z fragmentów typowych dla wikingów ozdób srebrnych. Po prawej: odkryte w Lądzie zabytki wikińskiego rogownictwa, dominuje tu styl Borre (poniżej).
W Ryczynie nad Odrą na Dolnym Śląsku odkryto skandynawski kamienny kurhan - stos ofiarny oraz elitarny skandynawski pochówek łodziowy.
Unikalny w skali światowej pion szachowy z wyobrażeniem dwóch wikingów płynących swą długą łodzią. Odkrycie ze "Szwedzkiej Góry", Wołkowysk, Białoruś.
Inne tematy w dziale Kultura
