Jak już wiadomo Anatol zbyt często przekraczał w życiu różne granice, aby ruszało go wjechanie do innego kraju. Byli przecież tam ludzie, których nie chciał poznać, budynki, których nie musiał oglądać, potrawy, które musiał spróbować. Jednym słowem był tam gdzie nie powinien. Nie aby uważał, że swojskie jest lepsze, że inni są gorsi, że nasze i nasi są bardziej nasi. Byli tak samo nie jego, jak ci nasi co tylko udawali greka, nosili się jak wytworny francuz czy zachowywali sie jak ognista hiszpanka. Przeznaczenie urodziło go tam gdzie się urodził i nie wyciągał z tego żadnych innych wniosków poza tym, że nie urodził sie gdzie indziej.
Jednak jak już wypadło mu do tych obcych krajów zajechać to raczej swoich współtowarzyszy oglądał niż co innego. A tu dwa typy mu się jawiły. Najeźdzcy i badacze. Nie to, ze ich pobudki były niskie a stosunek do innych taki z góry, taki wywyższajacy, taki pogardliwy. Nie. Często w dobrych intencjach, miło i sympatycznie robili to co robili. Ale robili. A robili zdjęcia, filmy i sporzadzali notatki.
Jedni jako zdobywcy przywozili z innych krajów nowe przepisy, smaki, zachowania. Szpiegowali i z bogatym łupem wracali. Mamy, zdawali się krzyczeć, to co oni mieli a my nie mieliśmy. I co, teraz my tez mamy. Zdobyliśmy, podpatrzylismy. Nasze to już.
Drudzy zaś ze spokojem i obiektywizmem obiektywem dokumentowali życie obcych plemion. Zachowywali ich zachowania i dowody zbierali na to, że widzieli to co widzieli. I do znudzenia powtarzali - ci tacy owacy to oni to i tamto. Pamiatki dla zapamietania bez opamietania kupowali i cieszyli się , że ktos zyje tak jak oni nie żyją i nigdy pewnie żyć nie będą.
A potem, juz po powrocie, zdobywcy i naukowcy razem do przegladania tych zdjęć zasiadali. I cieszyli się - jedni ze swych zdobyczy drudzy ze swych odkryć. I tylko Anatol na pokazach slaidów zawsze sie nudził.
