„Chińskie parawany uwielbiałam już gdy skończyłam osiemnaście lat ... Myślałam, że umrę ze szczęścia, kiedy po raz pierwszy, wchodząc do sklepu chińskiego kupca zobaczyłem parawan Coromandela ... Taki oto parawan był pierwszym, którym kupiłam ...”
Nie można sobie wyobrazić słynnej francuskiej projektantki mody Gabrieli Chanel bez jej wystawnej kolekcji parawanów..
Technika wytwarzania tych dzieł sztuki polega na grawerowaniu wzoru w warstwie lakieru nałożonego uprzednio na drewniane podłoże o grubości około 1 cm. Podłoże jest pokryte płótnem lub konopią i krwią wieprzową, odsłania ono neutralne tło. Następnie tak przygotowaną bazę pokrywa się kilkakrotnie warstwą kolorowego lakieru. Technika ta znana jest w Chinach od XVI wieku, nazywa się "kuan cai" 款 彩 ( kolor). Główne ośrodki produkcyjne znajdowały się w południowych prowincjach Chin, w Jiangsu, Anhui, Fujian, Zhejiang i Guangdong.
Mademoiselle Chanel miała 32 parawany. W jej paryskim mieszkaniu mieszczącym się przy ulicy Cambon 31 znajdowało się osiem.
Nie spełniały one swej pierwotnej funkcji. Chanel ubierała nimi ściany. Te rozłożone „tapety” nadawały niezmiernie efektowną dekorację i porządkowały intymną przestrzeń.
Anegdota mawia, że Gabrielle Chanel używała również parawany aby kamuflować drzwi. Kiedy przyjmowała przyjaciół na kolację chciała zatrzymać dłużej swoich gości. Było dla nich trudno odszukać drzwi ukryte za parawanem.
Parawany Coromandela odsłaniają jej zamiłowanie do chińskiej sztuki, którą odkrywa dzięki swemu przyjacielowi Boy Capel.
Pod koniec panowania dynastii Ming (1368-1644) technika ta pojawiła się w Hunan, prowincji leżącej w sercu Chin. Uprzywilejowanymi tematami dekoracyjnymi były mitologia, sceny z życia cesarskiego, apogeum natury nadające tej ikonografii duchowy wymiar.
Lakierowane parawany Coromandela stanowią sekret chińskiej sztuki, bez przekazanych żadnych spisanych informacji dotyczących ich dokładnej metody tworzenia. Jest to wiedza, która jest przekazywana ustnie. Warstwa lakieru jest na tyle gruba, że grawerowane dekoracje nie docierają do drewna. Są one następnie pokryte delikatnymi motywami azjatyckimi, którymi projektantka namiętnie się zachwycała.
Parawany Coromandela są jednym z dzieł pochodzenia chińskiego, które osiągnęły apogeum w XVII wieku. Niosą one jednak nazwę wybrzeża południowo-zachodnich Indii. Nazwa ta pochodzi z faktu, że parawany zostały przetransportowane statkami Kompanii Wschodnioindyjskiej do Europy z wybrzeży Zatoki Bengalskiej.
Ojczyzną parawanów są Chiny. Pierwsze pojawiły się głównie w rodzinach szlacheckich za panowania dynastii Zhou (ok. 1045 do 256 r. p.n.e). Podczas dynastii Han (206 p.n.e.-220 n.e.) te unikalne drewniane panele były składane. Były to „stojące meble”, składające się z malowanych, lakierowanych i dekorowanych paneli z drewna, połączonych metalowymi zawiasami.
Parawany spełniają kilka ról.
* W pokoju szanują intymność i tworzą zasłonę. W/g wierzeń przegubowe panele stojące w linii zygzakowatej mogą dodatkowo zatrzymać duchy, które poruszają się wyłącznie w linii prostej. Parawany ustawione przy wejściu do domów odstraszają zimno.
Pod koniec XV wieku, w epoce Ming spotykano parawany Coromandela, ale ich rozwój przypada w epoce ostatniej chińskiej dynastii Qing za rządów cesarza Kangxi (1662-1723). Za panowania dynastii Qing nastąpił wspaniały rozwój tych parawanów.
Mademoiselle Chanel miała dar, jak wykorzystać swe otoczenie aby ukazać i stworzyć styl życia "uszyty na miarę". Miała także okazję poznać ludzi z dobrym gustem, którzy pomogli jej się wybić. Byli to inicjatorzy piękności. Jednym z nich był hiszpański malarz i fotograf José Maria Sert, mąż jej wiernej przyjaciółki Misii z Godebskich, ówczesnej egerii paryskiej.
To właśnie z nimi Chanel nauczyła się doceniać wystawność rzadkich przedmiotów, piękne lustra, pozłacane drewna, parawany, delikatną porcelanę ... Gdy nabyła swój pierwszy parawan Coromandela wraz z nim nauczyła się mieszać epoki i style.
W jej mieszkaniu w Paryżu pozostały parawany, które są wartownikami tego miejsca. Przemierzyły one morza i stulecia. Ich kolory są lekko wyblakłe, ale ich urok jest nadal obecny. Na jednym z nich widać ptaka siedzącego na gałęzi, który nas obserwuje...
Poczucie „déjà vu”.
