Rosyjskie Święto Narodowej Jedności 4 listopada

Dzisiejszego dnia część uczulonych na Rosję blogerów zacznie utyskiwać, że „polakożerczy Ruscy” ustanowili swoje najnowsze święto, aby dodatkowo i symbolicznie upokorzyć nasz gnębiony przez wieki naród miłujący pokój i wolność waszą i naszą .

Inna sprawa, że część z zakompleksionych rodaków wykazuje nieukrywaną satysfakcję, że „to tylko my zdołaliśmy się 2 lata na Kremlu utrzymać, a nikt przed nami i poza Bonapartem pod nim (wprawdzie ten ostatni w pogorzeliskach Moskwy, ale nieważne) itp.”

Prawda jest trochę inna, bo Tatarzy tam byli przed Polakami i to dobre parę stuleci. Również byli Litwini pod wodzą Olgierda, dwukrotnie oblegając moskiewski Kreml w 1368 i 1370 kiedy małemu Jogaile nie przychodziło do głowy, że zostanie Władysławem.

Ale nie tak ważne są szczegóły historyczne, jak oczywiście symbolika.

Nowe listopadowe święto zamieniło obchodzoną w tych dniach rocznicę Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej . Komuniści obchodzili ją z wielką pompą 7-ego listopada, pragnąc przykryć niewygodne fakty historyczne: nie wielka rewolucja, a nocny przewrót, obalająca słabiutki rząd (broniony w swej siedzibie przez kompanię kobiet), nie carski, a republikański; ani w październiku wg pozostałego świata, z socjalizmem też niewiele miała wspólnego.

Z tego dalszego ogłupiania ludzi prezydent Władimir W. Putin wymyślił zrobić sensowne z rosyjskiego punktu widzenia Święto Narodowej Jedności ( День народного единства ).

Zresztą nie wymyślił nowego, lecz wrócił tylko do przedrewolucyjnej tradycji, w której od XVII wieku (1649 r.) było to święto państwowe i religijne ( święto Kazańskiej Ikony Matki Bożej ). Вплоть до 1917 года это было не только церковное торжество, но и провозглашенный указом царя Алексея Михайловича государственный праздник. Notabene, ikona ta została jeszcze przed rewolucją skradziona i odnalazła się po latach w Watykanie, skąd zwrócił ją prawowitym właściecielom w 2004 r. Jan Paweł II ). Ciekawa historia tej ikony po rosyjsku, tutaj.

"Образ Казанской иконы Божией Матери был главной святыней народного ополчения, освободившего Москву от иностранных захватчиков в 1612 году. Общая победа, когда народ,несмотря на бытовавшие тогда внутренние распри, объединился, положила начало российской государственности. Поэтому праздник Казанской иконы, связанный с освобождением Москвы, лег в основу Дня народного единства. В честь победы 1612 года был основан Казанский собор на Красной площади. В советское время, в 1936 году, он был уничтожен, На его месте в советское время был устроен ... нет, не повторю, может это ложная информация. Почитайте в рунете. B начале 90-х годов восстановлен по чертежам и фотографиям."

Ikona Kazańskiej Matki Bożej była największą świętością narodowego oporu, które wyzwoliło Moskwę od obcych najeźdźców w 1612 r. Wspólne zwycięstwo, kiedy naród zjednoczył się, nie patrząc na dzielące go przeciwności, dało początek rosyjskiej państwowości. Dlatego Święto Kazańskiej ikony, związane z wyzwoleniem Moskwy, dało osnowę dlaŚwięta Narodowej Jedności.

Na chwałę zwycięstwa 1612 roku zbudowano na Placu Czerwonym Kazański sobór, który został przy władzy sowieckiej, w 1936 zburzony. Na jego miejscu podobno urządzono … Nie, nie powtórzę, przeczytajcie sobie w wiki, może to nie prawda.

Na początku lat 90-tych na podstawie fotografii i rysunków zbudowany ponownie:

Naczelnymi bohaterami wydarzeń 1612 roku byli kupiec K.Minin i książę D.Pożarskij. Ich pomnik stanowił od odsłonięcia w 1813 r. (zaraz po wygonieniu kolejnego obcego najeźdźcy z Rosji) centralny punkt obchodów świeta. Tak jest i dziś. A jak za władzy sowieckiej byli oni traktowani można dowiedzieć się na podstawie poniższych informacji:

После Октябрьского переворота 1917 г. К.Минин и Д.Пожарский впали в особую немилость. Минин - торговец, буржуй?! Пожарский - вообще князь?! Привели к власти Романовых? Душители, значит, свободы! Памятник героям на Красной площади спеленали в кумач, по кумачу начертали: "Утро свободы сияет светлым днем!". Снести, однако, не решились. Лишь передвинули - с центра площади ближе к Собору Василия Блаженного (мешал мавзолею новоявленного "святого"). Однако "общественность" не унималась.

= Po październikowym przewrocie 1917 r. Minin i Pożarski wpadli w niełaskę. Minin – kupiec, burżuj! Pożarski – książę! Umożliwili władzę dynastii Romanowów – znaczy dusiciele wolności! Pomnik bohaterów sowieckie władze zasłoniły, na zasłonie napisano: „Poranek wolności świeci jasnym dniem”. Zburzyć pomnika nie ośmielili się, jedynie przenieśli go z centrum Placu Czerwonego, aby nie przeszkadzał mauzoleum nowego „świętego”

Mogił bohaterów 1612 roku., jeśli wierzyć poniższemu urywkowi, komuniści nie oszczędzili. Mauzoleum księcia Pożarskiego rozebrano w 1933 roku, granitowe płyty wykorzystano na budowie metra. A 4 lata wcześniej , w 1929 r. zburzono cerkiew Spaso-Prieobrażeńską na Niżnonowgorodzkim kremlu gdzie pochowany był „burżuj” Minin. Grobowiec został otwarty, prochy jego kilka dziesięcioleci leżały w miejscowym muzeum, dopóki nie zostały odnalezione i przeniesione do świątyni.

Над могилой Дмитрия Пожарского надругались, надгробные гранитные плиты опять "пошли в ход"- как гласит легенда, на выделку одной из станций Московского метрополитена. В 1929 г. Спасо-Преображенский собор Нижегородского кремля был разрушен - раз и навсегда, теперь уже безвсякого восстановления. Гробница, где покоились останки Минина, - вскрыта. Останки в коробке "навалом" несколько десятилетий хранились в местном краеведческом музее, пока случайно не "обнаружились"

Większość Rosjan nawet nie zdaje sobie sprawy, że święto 4 listopada jest rocznicą wygnania właśnie Polaków z Moskwy (co zresztą nie jest do końca precyzyjne, bo poddanie Kremla nastąpiło 4 dni później).

Nawet rosyjska wikipedia podaje wydarzenia rocznicowe dla 4-ego listopada ogólnikowo:

1612 — Кузьма Минин разгромил последних врагов в Кремле

[ = Kuźma Minin rozgromił ostatnich wrogów na Kremlu]

Dokładniej rzecz biorąc podawała, bo w ostatnich dniach zauważyłem zmianę:

1612 — Освобождение Москвы. Капитуляция польско-литовского гарнизона Московского Кремля.

= Wyzwolenie Moskwy. Kapitulacja polsko-litewskiego garnizonu moskiewskiego Kremla.

Nie jest to precyzyjne, bo dalej podawana jest taka informacja:

4 ноября 1612 г. воины народного ополчения под предводительством Кузьмы Минина и Дмитрия Пожарского штурмом взяли Китай-город, освободив Москву от польских интервентов и продемонстрировав образец героизма и сплочённости всего народа.

Czasami nazywany jest „dniem wyzwolenia od polsko-litewskich i szwedzkich okupantów”. 4.11.1612 bojownicy narodowego oporu pod przywództwem Kuźmy Minina i Dymitra Pożarskiego wzięli szturmem Kitaj-gorod, wyzwalając Moskwę od polskich interwentów dając dowód bohaterstwa i zjednoczenia całego narodu.

Choć do tego wyjaśnienia jako historyk przyczepiłbym się o tych Litwinów, którzy w awanturze Mniszka i Wiśniowieckich nie brali udziału (jako oddzielne wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego, skład narodowy załogi Kremla to inne zagadnienie) oraz o Szwedów, którzy byli akurat antypolskimi sprzymierzeńcami rosyjskich powstańców. No i Kreml z polską załogą poddał się 4 dni później.

Powyżej w tym zestawieniu dat jest ciekawa informacja:

1582 — Ермак в сражении на Чувашем мысу разбивает сибирского хана Кучума и через 3 дня вступает в столицу его ханства — Искер.

= Jermak (dowódca kozacki) rozbija syberyjskiego chana Kuczma i po 3 dniach wkracza do jego stolicy Iskier, leżącej nad rzeką Irtysz (ponad 500 km za Uralem).

Jest i polonica dla tego dnia w rosyjskiej wiki:

1981 — в Польше заходят в тупик переговоры между генералом Ярузельским, Лехом Валенсой и кардиналом Глемпом.

= w Polsce grzęzną w ślepej iluczce rozmowy między gen.Jaruzelskim, Lechem Wałęsą i kardynałem Glempem.

Powyżej jest przypomniane inne znamienne i bliższe czasowo wydarzenie , które powinno Rosjan do głębszej i bliższej czasowo refleksji skłonić:

1969 – organizacja pisarzy w Riazaniu ( to niedaleko Sielec nad Oką, gdzie formowała się 1.DP im. Tadeusza Kościuszki ) wykluczyła Aleksandra Sołżenicyna ze Związku Pisarzu ZSRR.

1969 — Рязанская писательская организация исключает Александра Солженицына из Союза писателей СССР.]

Rok później otrzymał On Nagrodę Nobla za całokształt twórczości poświęconej pisaniu prawdy o komunistycznej rzeczywistości w ZSRR. W 1973 po rozmaitych szykanach ukarano Go najsurowszą karą przewidzianą w radzieckim prawodawstwie – wydaleniem ze Związku Radzieckiego.

(Z ciekawostek: Sołżenicyn jest autorem określenia obrazowanszczina (образованщина) użytego jako tytuł eseju, będącego pejoratywnym określeniem ludzi, którzy dzięki władzy bolszewików zastąpili tradycyjną inteligencję. Termin ten przełożył na jęz. polski Zimand jako wykształciuch, natomiast prof. A. de Lazari jako wykształceniec.

O Sołżenicynie pożegnalny artykuł z Rzeczpospolitej: http://www.rp.pl/artykul/171624.html

Przy okazji nie mogę się powstrzymać: A mogło być tak pięknie!

2 lata wcześniej w 1610 r. rada 7 najważniejszych rosyjskich bojarów usunęła z Kremla cara Wasyla Szujskiego i zaproponowała koronę i tron rosyjski królewiczowi polskiemu Władysławowi . Warunek był jeden – przyjęcie przez niego prawosławia. Król niestety polski Zygmunt III Waza propozycji niby nie odrzucił, zajął podstępnie Kreml moskiewski, ale z warunków umowy wywiązać się nie zamierzał – był ciasnym fanatycznym katolikiem i bardzo chciwym na terytorialne zdobycze – wymyślił sobie, że on sam będzie zarówno królem polskim, Wielkim Xięciem Litewskim i carem rosyjskim jednocześnie. A ziemie moskiewskie włączy do Rzeczpospolitej, rozdzielając między kresowych magnatów.

W 1611 gdy szwedzkie wojsko zajęło Nowgorod i również wysunęło swojego kandydata na cara Rosji - Xięcia Karola Filipa, Rosjanie powstali i zaatakowali propolski rząd tych siedmiu bojarów. Ci musieli serwować się ucieczką pod ochronę polskiej załogi Kremla. Dla osłony podpalili Moskwę i powstańcy musieli chwilowo odpuścić.

1612 już wiemy co się stało: Minin i Pożarski.

1613 Michał Romanow [Михаи́л Ф.Рома́нов] został wybrany na cara, rozpoczynając dynastię, która władać będzie tą częścią świata do 1917 roku.

Świata, bo w 1581 ataman dońskich kozaków Jermak przechodzi góry Ural i rozbija tam władającego chana Kuczma – rozpoczyna się podbój Syberii. Już w 1648 inny kozak Siemion Dieżniew odkrywa Cieśninę Beringa.

Można pomarzyć ( „Mечтать не вредно, вредно не мечтать” = marzyć nie jest szkodliwie, szkodliwie jest nie marzyć”) co było by gdyby na polskim tronie zasiadał taki mąż stanu jak Władysławowie Łokietek lub Jogaila lub Kazimierz (Jagiellończyk oczywiście, nie Łokietkowicz, niesłusznie nazywany Wielkim) ? Mogła powstać unia Rzeczpospolitej Obojga Narodów z trzecim, najliczniejszym narodem słowiańskim, dla której nie byłoby w ówczesnym świecie równorzędnego przeciwnika. Powstałoby mocarstwo wielkości terytorialnej Układu Warszawskiego, ze stolicą w Warszawie, ale z językiem polskim jako urzędowym, a przynajmniej równorzędnym z rosyjskim.

„Złoty wiek polski” nie zakończyłby się w 1620 roku, nie uwikłalibyśmy się w przewlekłe wojny ze Szwecją, czego następstwem był „potop” 1655-60, w wyniszczające kraj wojny z „Hiperborejczykami” jak Moskwian musiał określać pod cenzurą rosyjską genialny Henryk Sienkiewicz, Książę pruski byłby lojalny jak każdy koniunkturalista. Tradycje silnej władzy moskiewskiej mogłyby podziałać pozytywnie (czyli ukracająco ) na rozpasanie magnaterii i szlachty.

Polskie zaangażowanie w „awanturę moskiewską” było od początku krytykowane przez najmądrzejsze głowy Rzeczpospolitej ( Jan Zamoyski, Stefan Żółkiewski, J.K. Chodkiewicz, Janusz Ostrogski, Jan Ostrorog), do których niestety nie należała głowa koronowana. Sejmiki upicki i wizneński nazwały tę wojnę „wielką szkodą i hańbą narodu naszego”.

Zygmunt III Waza to chyba najgorsze co mogło Rzeczpospolitą na przełomie XVI i XVII wieku spotkać…

Ustanowienie święta w rocznicę zwycięskiego powstania narodu przeciwko obcym okupantom, które skutkowało założeniem dynastii, która rządziła krajem przez 3 stulecia i doprowadziła go do niewiarygodnie wielkiego wzrostu terytorialnego oraz znaczenia światowego państwa jest rzeczą z punktu widzenia rosyjskiego nad wyraz słuszną.

Na jakim jeszcze wydarzeniu z historii Rosji można było się oprzeć ?

- Powstanie dekabrystów 1825 zakończyło się niepowodzeniem.

- Wojna Ojczyźniana 1812 jest trochę odsunięta w cień przez Wielka Wojnę Ojczyźnianą 1941-45, którą niektórzy ( i Polacy, i Rosjanie ) mylą z II wojną światową. Przypominanie zwycięstwa nad faszystowską Germianioj jest i tak nadużywane propagandowo, zresztą w jaki sposób można pogodzić wielką rolę Stalina w niej i w równoczesnym ludobójstwie narodów ZSRR, w tym Rosjan przede wszystkim – tego nie pojmuję.

Dlatego ustanowienie święta 4 listopada było i sensowne i wytrącające argumenty sentymentalistom i sierotom po Związku Radzieckim. Przy okazji marketingowo sprytnie, bo partia władzy Putina nazywa się „Jedina Rossija”, a święto - „Dień Narodowo Jedinstwa”. Tak trochę podobnie...

Na zakończenie uspokoję niektórych. To święto nie jest szczególnie ważne dla Rosjan i nie jest przez nich hucznie, szczególnie wesoło obchodzone. Najważniejszym świętem w Rosji są w kolejności: Dzień Zwycięstwa 9 maja, Dzień Kobiet 8 marca, Dzień Obrońcy Ojczyzny 23 lutego (czyli Mężczyzny – a w Polsce? Kiedy sponsorzy, osły i inni uszczęśliwiacze mają swoje święto? - zapytam retorycznie). Potem Nowyj God i prawosławny Nowyj God. Dopiero potem Dzień Narodowej Jedności i nieznany prawie nikomu Dzień Konstytucji.

Jakby na potwierdzenie moich słów wypowiadział się Marek Menkiszak z Ośrodka Studiów Wschodnich „To święto nie jest wymierzone w Polaków”.

Naszym rosyjskim rozmówcom i czytelnikom tradycyjnym: „С Праздником !”

Witek