Mój gość, sędzia Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych Antonin Scalia, wygłosił dziś na Zamku Królewskim w Warszawie znakomity wykład pt. "Mułłowie Zachodu - sędziowie jako arbitrzy moralni". Zapraszam serdecznie do lektury na stronach RPO - zarówno po polsku, jak i w oryginale. Wykład można też obejrzeć na portalu polityczni.pl. Tu przedstawiam niewielki fragment:
Czy kobieta posiada naturalne prawo do aborcji? Czy społeczeństwo ma prawo odebrać człowiekowi życie za jego przestępstwa? Czy jest niesprawiedliwością (a co za tym idzie, w terminologii amerykańskiej Konstytucji, stanowi odmowę równej ochrony) to, że małżeństwa osób przeciwnej płci są dozwolone, ale małżeństwa osób tej samej płci już nie? Czy istota ludzka posiada niezbywalne prawo do odebrania sobie życia i do pomocy innych ludzi w dokonaniu tego aktu? Te i wiele podobnych pytań dotyczą moralności na podstawowym poziomie, dotyczą fundamentalnych praw człowieka – i zapewne można udzielić na nie dobrej albo złej odpowiedzi.
Cóż, twierdzę stanowczo, że taka odpowiedź istnieje. Mam na myśli to, że wierzę w prawo naturalne. Problem polega jednak na tym, że mój pogląd na temat nakazów prawa naturalnego różni się od poglądów innych – a nikt z nas nie dysponuje środkami, by wykazać słuszność swojego stanowiska przy pomocy jakichkolwiek metod przybliżających nas do pewności naukowej. Dlatego, w świetle teorii demokratycznej, odebranie ludziom możliwości rozstrzygania tych problemów nie ma większego sensu niż pozbawienie ich możliwości decydowania w kwestiach polityki gospodarczej. Nie ma bowiem żadnego eksperta w dziedzinie moralności, który mógłby je rozstrzygnąć.
Whether a woman has a natural right to an abortion. Whether society has the right to take a man’s life for his crimes. Whether it is unfair (and hence, in the terminology of the American Constitution, a denial of equal protection) to permit marriage between people of opposite sex, but not between people of the same sex. Whether a human being has an unalienable right to take his own life, and to have the assistance of others in doing so. These, and many similar questions, involve basic morality, basic human rights – and surely there is a right and wrong answer to them.
Well, I believe fi rmly that indeed there is. That is to say, I believe in natural law. The problem is that my view of what natural law prescribes is quite different from others’ views – and none of us has any means of demonstrating, with any-thing approaching scientifi c certainty, the correctness of his position. Thus, as a matter of democratic theory, there is no more reason to take these issues away from the people than there is to take away issues of economic policy – because there is no moral expert to answer them.
(Justice Antonin Scalia, Mullahs of the West – Judges as Moral Arbiters, Warsaw Royal Castle, September 24, 2009)
PS. Po raz ostatni przypominam o możliwości wzięcia udziału w jutrzejszym spotkaniu poświęconym Konstytucji w siedzibie RPO.
