Dworki w okolicach Warszawy - część 4

Oto część czwarta naszego odkrywania dworków Mazowsza!

9. Tułowice

Tułowiceto klasycystyczny, biały dwór z 1800 r. to prawdopodobnie dzieło Hilarego Szpilowskiego, wybitnego polskiego architekta z przełomu XVIII i XIX w., autora wielu ratuszów (m.in. w Warce czy Piasecznie) i pałaców (w Nieborowie, Małej Wsi, Słubicachczy Luberadzu). Prostokątny budynek jest bardzo harmonijny, idealnie spełniający klasyczne założenia swojej epoki. Fronton to podcienie wsparte 4 kolumnami, nad nim mamy trójkątny ryzalit, z tyłu zaś mamy wejście do ogrodu z tympanonem ozdobionym płaskorzeźbą.

Tułowice stanowiły własność Lasockich (wówczas dworek jeszcze nie istniał) i zostały wniesione w wianie przez córkę, Franciszkę Lasocką. To właśnie jej drugi mąż, Ignacy Kucharski był inicjatorem postawienia dworku. Potem, od 1822 r. posiadacze Tułowic się zmieniali – byli to Linowscy, Orsetti, Górscy i wiele innych. II wojna światowa przywiała tu hitlerowców, a po niej dworek został upaństwowiony i mieścił się w nim dom kultury, a potem sklep i magazyny, co trwało aż do 1968 r., kiedy budynek stał się opuszczony. Pojawiali się w nim jedynie żądni skarbów szabrownicy, którzy stopniowo rozkradali majątek i niszczyli park. W 1980 r. na szczęście Tułowice kupił malarz, Andrzej Novák-Zempliński, który wspaniale wyremontował to miejsce, pięknie urządził wnętrza, meblując je antykami, a nawet stworzył powozownię.

Pod względem turystycznym Tułowice są bardzo pięknie położone. W pobliskich rzekach: Bzurzei Łasicy, które charakteryzują się wysoką klasą czystości, można popływać kajakiem. Polecamy zwłaszcza spływ kanałem Łasica, który generalnie zaczyna się od miejscowości Roztoka w sercu Kampinosu, prowadzi przez całą Puszczę (ok. 25 km), kończy zaś w Tułowicach.

10. Dworek Cieszkowskich w Starej Suchej

Dworek w Starej Suchej przez ponad 200 lat (od początku XVIII w., kiedy to powstał, aż do końca II wojny światowej) należał do tej samej rodziny Cieszkowskich. Jego najsłynniejszym mieszkańcem był August Cieszkowski, słynny polityk, fundator Wyższej Szkoły Rolniczej w Żabikowie, niedaleko Poznania i zarazem przyjaciel Zygmunta Krasińskiego, jednego z trzech polskich wieszczów doby romantyzmu. Niestety po wojnie dworek został oddany do użytku rybakom pracującym na okolicznych PGR-ach oraz stawach rybnych, przez co jego stan bardzo się pogorszył.

Szczęśliwie dla zabytku, w 1988 r. Starą Suchą kupiło małżeństwo Kwiatkowskich (Marek Kwiatkowski to znany historyk sztuki i zarazem dyrektor warszawskich Łazienek). Zebrali oni pieniądze na remont dworku i przyległego do niego parku, w którym urządzili Muzeum Architektury Drewnianej Regionu Siedleckiego. Kwiatkowscy wędrowali po Podlasiu, znajdywali zabytkowe, drewniane budowle typu stare wiatraki, chałupy czy też karczmęi odkupiwszy je, rozbierali i sprowadzali do Starej Suchej. Teraz wszystkie te obiekty obejrzeć można w swoistym skansenieobok dworku.

Architektonicznie Stara Sucha to rozległy, modrzewiowy dwór z piękną werandą od strony ogrodu. Po modrzewiowych deskach położono tynk, a całość pomalowano na biało. Na trójkątnym tympanonie widnieje inskrypcja: „Sub veteri tectu sed parentali”, co znaczy „Pod dachem starym, lecz rodzicielskim”.

Aby zobaczyć piękne zdjęcia opisanych dworów oraz dowiedzieć się jak tam dojechać, kliknij na zamieszczone linki!

Kolejne dworki za kilka dni! :)