Pojęcie „Christmas Blues” jest powszechnie w Ameryce znane. Jednak nie w kontekście muzycznym. Przyjęto je jako określenie smutku i depresji związanej z Świętem Bożego Narodzenia. Ponoć na tę przypadłość cierpi nie tak mało ludzi i to nie tylko tych, którym przyszło spędzać ten okres samotnie.
Rok temu napisałem sześć notek o kolędach, pastorałkach i starszych formach muzyki bożonarodzeniowej. Pisałem, że bluesmani żyjący na Południu nie tworzyli kolęd. Muzyka kościelna przybrała kształt gospel – była ona pełna wiary. Murzyni żyjący w poniżeniu i w biedzie mieli być wynagrodzeni przez Boga w niebie.
Pierwsza ’bluesowa kolęda’ pojawiła się w 1925. Zaśpiewała ją Bessie Smith, a nazywała się “At The Christmas Ball”. Dzisiaj to rarytas, nie do zdobycia. Nigdy jej nie słyszałem.
Święta Bożego Narodzenia w Delcie Mississippi nie bywały zbyt wesołe i szczęśliwe. Bluesowych kolęd było bardzo mało. Nie niosły też z sobą radości. Z biegiem lat bluesmani przenosili się na Północ. Tam ich sytuacja stopniowa się poprawiała, a i asymilacja z tradycjami Białych nabierała tempa. Nie odbywało się to jednak szybko. Bluesowe songi pojawiły się częściej dopiero w latach 60, np. J.L. Hooker nagrał swój „Blues for Christmas” dopiero w 1961 roku, a w Detroit mieszkał już 20 lat. Lata 60. były czasem walki o równouprawnienie dla Murzynów. W końcu walka została uwieńczona sukcesem.
Mimo to, wśród czarnych bluesmanów Boże Narodzenie nie było nigdy szczególnie hołubione. Od tamtego czasu trochę utworów już się nazbierało, ale porównanie z ilością ‘Christmas songów’ napisanych i wykonywanych przez Białych muzyków jest bardzo niekorzystne. Nic dziwnego, że więcej kolęd jest dziełem bluesowych grup składających się z białych.
Wykorzystam więc okazję i przedstawię zespół Canned Heat, który w 2007 roku bluesowy Christmas Album.
Canned Heat to bardzo ciekawa grupa. Powstała w 1966 roku w Los Angeles. Nazwa zespołu pochodzi od starego bluesa Tommy Johnsona, nagranego w 1928 roku. „Canned heat” to stosowana przez zdesperowanych pijaków nazwa płynu do palenia, coś w rodzaju naszego denaturatu. Handlowa nazwa do Sterno. Sterno było w puszkach, które po otwarciu wieczka można było od razu zapalać. „Puszkowana gorączka” biednym alkoholikom zastępowała whisky czy nawet samogon.
Wybranie takiej nazwy zespołu nie było przypadkowe. Założyciele grupy Alan “Blind Owl” Wilson i Bob “The Bear” Hite byli wielkimi entuzjastami bluesa i doskonale znali jego historię i wszelkie niuanse jego gatunków. Wilson grał na gitarze, organkach i śpiewał. Hite był głównym wokalistą. Skład uzupełnili: Henry Vestine (gitara), Larry Taylor (bas) i Adolfo „Fito” de la Parra (perkusja).
Canned Heat w 1973 roku
Postanowili grać bluesa czerpiąc ze źródeł – z Delty i country bluesa. Dysponowali dużym zbiorem nagrań z lat 20. i 30. i wykorzystywali je do swojej twórczości. Szybko zyskali uznanie i sławę. W 1968 wydali na singlu piosenkę “On The Road Again”, a w roku następnym "Going up the Country". Oba utwory, w starym stylu, stały się wielkimi przebojami, które obiegły cały świat.
W 1967 wystąpili na festiwalu w Monterrey, w towarzystwie takich tuzów jak Jimi Hendrix, Janis Joplin i The Who. W 1969 roku brali też u ich boku udział w Woodstock.
Alan Wilson grał na harmonijce w dystyngowanym stylu, zachowując elementy techniki stosowane przez starych mistrzów. Zauważył to weteran, który grał jeszcze z legendarnym Robertem Johnsonem, Son House i zaprosił go do składu nagrywającego jego podsumowujący album “Father of the Delta Blues.”
W latach 70. skład grupy często się zmieniał. Te ciągłe zmiany trwają już prawie czterdzieści lat. Opoką jest Fito de la Parra, który gra w Canned Heat bez przerwy. Z pierwszego składu żyje jeszcze tylko Larry Taylor, który jednak udziela się w zespole tylko incydentalnie.
Członkowie grupy często występowali w innych zespołach. Wielu zapraszał do wspólnego muzykowania John Mayall.
Ale i znani artyści grywali i nagrywali z Canned Heat. Sławny jest ich album z J. L. Hookerem. Na ich zaproszenie pozytywnie odpowiadali tacy mistrzowie jak: Sunnyland Slim, Albert Collins, Memphis Slim, Clarence „Gatemouth” Brown, jak również Belushi i Arkroyd z Blues Brothers.
Obecnie Canned Heat gra blues-rocka i boogie rocka, mniej eksponując tradycje sprzed kilkudziesięciu lat. Wydaje dosyć regularnie płyty, ostatnia w listopadzie 2008.
Christmas Album nie zawiera samych oryginalnych kompozycji. Jest tam kilka tradycyjnych songów, jest również adaptacja piosenki z repertuaru wiewiórek z rewii The Chipmunks.
Są za to trzy wykonania „Christmas Blues”. Dwa z nich z gościnnie występującym Dr. Johnem.
Autorem Christmas Bluesa jest Ralph Willis. Willis pochodził z Alabamy. W dzieciństwie zetknął się z country bluesem i w takim też stylu grał przez całe życie. Opuścił dom jako nastolatek i wyruszył do Północnej Karoliny. Tam dostał pracę w trupie objazdowej Blind Boya Fullera. Parę lat tras po różnych miejscowościach przyniosło mu sławę bluesmana ze Wschodniego Wybrzeża. W końcu lat 30. znalazł się w Nowym Jorku.
Dopiero w 1944 roku dostąpił pierwszych nagrań. Nagrywał w kilku różnych wytwórniach do 1953 roku, m.in. w Savoy. To w tej wytwórni wyszła w 1948 roku płyta z jego Christmas Blues. Śpiewał nie Willis a jego przyjaciel Pete Anders, od tarki na której grał nazywany Washboard Pete. (Ten nagranie wyszło na albumie z 2003 roku Savoy Christmas.)
Utwór jest bardzo typowy dla Willisa, zwłaszcza w warstwie rytmicznej.
O nastroju w jakim był Willis świadczy pierwszy wers tekstu:
„Wiecie, zbliża się Boże Narodzenia, a ja nie mam grosza przy duszy”.
Christmas Blues doczekał się wielu modyfikacji i prawie nikt już nie śpiewa oryginalnego tekstu. Nie robią tego też Canned Heat. Tekst jest autorstwa członków zespołu i ten Christmas song jest zespołowi przypisany.
W music boxie kilka bluesowych christmas songów oraz kilka wersji Christmas Bluesa.
Canned Heat - Christmas Blues, lyrics
It’s Christmas time, pretty baby
But it’s raining in my heart
Yes, it’s Christmas time, pretty baby
But it’s raining in my heart
You know the snow is falling down, pretty baby
Why must we be so far apart ? Oh yeah
Well, now you told me last New Year’s eve, baby
That we’d be together Christmas time
Well, now you told me last New Year’s eve, pretty baby
That we’d be together Christmas time
Well, now it’s Christmas time, little darling
Will you be here when the bells start to chant ?
What is a ship without a crew, pretty baby ?
What is the morning without the dew ?
What is a ship without a crew, pretty baby ?
What is the morning without the dew ?
Well, what’s is my life, pretty baby
With another Christmas time (Incomprehensible) without you ?
Sonny Boy Williamson – Christmas Blues, lyrics
Got some mighty sad news and I ain't got nothin' to say
I heard some mighty sad news and I don't have nothin' to say
My baby left me, started me drinkin' on Christmas day
Lord, I tried to fetch religion but the devil would not let me pray
Lord, I tried to fetch religion boys, but the devil he will not let me pray
That's why I gotta stay drunk all day Christmas Day
(spoken: Ooh, on a Christmas Day, You know that's one day I hate to have the blues; you know when she walked out and left me she give 'em to me, so I have to drink 'em all. I don't even have a Christmas tree in my house unless she comes home, but if she do happen to come home I will enjoy this Christmas)
Yes, run here baby and let me tell you what I got to say
Please, please run here darlin' and let daddy tell you what he got to say
Unless'n you come back to me, I'll be drunk all day Christmas Day
Canned Heat obecnie
Inne tematy w dziale Kultura
