Akademia Cywilizacyjna (5)

Cywilizacja Chińska

Najstarsza z istniejących cywilizacji i chyba najbardziej rozwinięta i dopracowana.

Celem cywilizacyjnym jest rozwój i trwanie – w myśl wskazań Nieba, które przekazuje stosowne sugestie namiestnikowi – cesarzowi. Cel nie jest konkretny.

Niemniej można tam dostrzec dwie zależności. Pierwsza, że podmiotem cywilizacyjnym jest Niebo, a cesarstwo kształtujące formy cywilizacyjne – jest wykonawcą (cesarz jest namiestnikiem). To implikuje hierarchiczną strukturę organizacyjną do tego stopnia, że więzi społeczne mają też taki charakter. Nie są tworzone struktury poziome – te można dostrzec jedynie na poziomie rodziny. I tylko w rodzinie można znaleźć przejawy empatii.

Druga, że indywidualizm realizowany jest w drodze realizacji celu cywilizacyjnego. Stąd taoizm, który buduje jednostkę.

Jak się ma ta sytuacja do cech cywilizacyjnych?

Wolność jako możliwość wyzwolenia się ze struktur cywilizacji jest postrzegana jako zło, które prowadzi do utraty honoru i usunięcia poza nawias społeczny. Taka jednostka staje się jedynie podłożem, na równi ze światem przyrody. Jest też pozbawiona godności.

Własność – jest czasowym posiadaniem i może być odebrana, a pieniądz jest tylko środkiem wymiany. Prawa stanowi cesarz w oparciu o wskazania Nieba – nie podlegają „ocenie”, a wymagają bezwzględnego wypełniania – pod groźbą utraty honoru. Elitą są najzdolniejsi i najlepiej wykształceni, co pozwala na realizację celów stawianych przed społeczeństwem przez cesarza jako namiestnika Nieba.

Cywilizacja Hinduska (Bramińska).

Trudna do jednoznacznego opisu z uwagi na istniejące wpływy i wewnętrzne , i zewnętrzne –mowa o buddyzmie, dżinizmie, a także strukturach południa półwyspu. Jednak wydaje się, że braminizm pozostał głównym motorem cywilizacyjnym.

Odmienności warto byłoby omówić w dodatkowym opracowaniu.

Celem cywilizacyjnym jest rozwój prowadzący do wyzwolenia się z ułudy otaczającej rzeczywistości. Podmiotem cywilizacyjnym jest kasta bramińska, a drogą rozwojową jest egalitaryzm, co wskazuje na personalistyczny charakter tej cywilizacji.

Te zasady dotyczą jednak jedynie kasty bramińskiej. Pozostała część społeczeństwa, na równi z przyrodą, stanowi podłoże umożliwiające rozwój i realizację celu podmiotowi cywilizacyjnemu.

Prawa – stanowią bramini. Pojęcia honoru, godności, własności – dotyczą jedynie braminów i w stosownym zakresie mogą obowiązywać wewnątrz własnej kasty. Względem niższej kasty nie obowiązują.

Wolność jest niezrozumiała, bo brak możliwości opuszczenia własnej kasty; taki czyn skutkuje cofnięciem w rozwoju.

Cywilizacja Inkaska

Przed omówieniem cywilizacji basenu Morza Śródziemnego warto przedstawić założenia tej cywilizacji; jest oparta na nieco innych zasadach i chociaż obecnie trudno mówić o jej istnieniu, to można sądzić, że odrodzi się w sprzyjających okolicznościach – wiele wskazuje, że ten proces już trwa.

Celem cywilizacyjnym jest, tak jak iw innych przypadkach, rozwój i trwanie. Tyle, że rozwój dotyczy indywidualności.

Czyli preferowany jest najlepszy przypadek. Ci, którzy nie są „najlepsi”, najlepiej dopasowani – mają służyć za podłoże. Efektem jest swoisty personalizm „najlepszych”.

Idea rozwoju jest egalitarna, gdyż każdy ma prawo do rozwoju i osiągania najlepszych efektów.

Takie zasady rzutują na cechy cywilizacyjne. Ci najlepsi – stanowią prawo. Godność jest udziałem wszystkich, bo wszyscy uprawnieni są do brania udziału w tym wyścigu, ale honor dotyczy tylko biorących udział w bezpośredniej konkurencji.

Wolność – jest tożsama z prawem do indywidualnego wzrostu. Własność – wszystko należy „mistrzom rozwoju”, bo przecież to oni stanowią o zasadach współżycia. Podobnie pieniądz - pełni tylko funkcje pomocnicze.

Cywilizacja Aztecka

Należy wspomnieć o tym typie idei współżycia z uwagi na odrębne określenie celu rozwojowego. Jednak ta cywilizacja nie rozwinęła się w pełni. Być może należy się liczyć z jej odtworzeniem, ale to długotrwały proces. Nie będzie dalej tu omawiana.

CDN