Rok 1242. Nowogród jest u szczytu potęgi. Rusini właśnie pokonali Szwecję, Zakon i Litwę. Ostatnia przegrana Rusinów miała miejsce niemal 20 lat wcześniej – w roku 1223 - gdzieś daleko na Morzem Czarnym próbowali powstrzymać Mongołów przed opanowaniem Rusi Kijowskiej, która od wieków była związana z Rusią Nowogrodzką poprzez słynny Szlak Bursztynowy zwany też Szlakiem od Waregów do Greków – źródło potęgi i bogactwa Nowogrodu.
Warto mieć obraz szerszy tego pamiętnego roku 1242. Najważniejszym graczem na tej arenie był Ułus Dżocziego, nazwany kilka wieków później błędnie Złotą Ordą. W roku 1241, a więc rok wcześniej, Mongołowie wyprawili do Polski i na Węgry ekspedycje karne, aby nauczyć zachodnich barbarzyńców najświętszej zasady narodów cywilizowanych – zasady nietykalności posłów. Rusini po roku 1223 doskonale już rozumieli, że w świetle prawa cywilizacji wschodu nie ma zbrodni większej niż zamordowanie posłów. Dzicy Polacy i Węgrzy tej zasady jeszcze nie znali – zamordowali mongolskich posłów tak samo, jak to zrobili 20 lat wcześniej Rusini. Wskutek tego padli ofiarą wojny, której Mongołowie wcale nie chcieli. Jednak w mentalności Mongołów naród, który morduje posłów musiał być ukarany – podbity, spustoszony, zdeklasowany, całkowicie upokorzony. Po 1223 roku Rusinów spotkał ten los, po roku 1241 ten sam los miał spotkać Polaków i Węgrów... Ale mieliśmy szczęście – Tatarzy dotarli nad Adriatyk, rozejrzeli się i doszli do wniosku, że Europa jest zbyt dzika, aby zawracać sobie nią głowę. Europejczycy kryjący się w lasach i w górach nie mieli nic, co by mogło interesować Tatarów.
Dobrze jest też rozumieć specyfikę cywilizacji koczowników, opartą na transporcie konnym. Doskonale wyjaśnia to Lewis Dartnell w książce „Początki”. Cywilizacja mongolska mogła rozwijać się tylko wokół szlaków komunikacyjnych po których mogły swobodnie poruszać się konie. Europa byłą dla Mongołów innym światem – zupełnie obcym środowiskiem lasów i bagien. Tylko na Węgrzech Mongołowie znaleźli step, który mógłby się nadawać, ale niestety był oddzielony od ruskich stepów szeroką przeszkodą gęsto zalesionych Karpat. Ostatecznie Mongołowie zrezygnowali z włączenia go do swojego imperium.
W roku 1242 ostatecznie sytuacja ustabilizowała się na zachodnich i północnych krańcach Imperium. Mongołowie nie byli zainteresowani dalszą ekspansją na dziki zachód ani na mroźną północ. Polska, Litwa i Nowogród były bezpieczne, chociaż o tym nie wiedziały. Paraliżował je strach przed niemożliwymi do pokonania wojskami obcych, wyposażonymi w nieznane technologie, doskonale wyszkolonymi i zorganizowanymi, stosującymi zaskakujące manewry taktyczne. Nawet potężne, zwycięskie imperium hiperborejskie Nowogrodu czuło się zagrożone i płaciło Mongołom daniny. Stopniowo jednak, z roku na rok Nowogród zaczynał dostrzegać brak zainteresowania Mongołów krajami zachodu i północy... aż wreszcie przestał płacić daniny.
W tym okresie na scenę wkracza nowy gracz – niedawno powstałe Księstwo Moskiewskie – kraj oderwany przez imperialną politykę Mongołów od Wielkiego Księstwa Włodzimierskiego. W 1257 roku Moskale dokonali wspólnie z Mongołami najazdu na Nowogród. Armią Moskali dowodził książę nowogrodzki Aleksander Newski – ten sam, który 15 lat wcześniej dowodził wojskami nowogrodzkimi, które pokonały Szwedów. Litwinów i Niemców. Dlaczego władca kraju, który sprawił, że jego ojczyzna stała się potęgą, postanowił zniszczyć swoją ojczyznę i podporządkować ją Moskalom?
Aby to zrozumieć, musimy poczuć specyfikę tamtych czasów i mentalność ówczesnych feudałów, takich jak Newski. W tamtych czasach nie istniało nic podobnego do tego, co dzisiaj nazywamy patriotyzmem i miłością do ojczyzny. Feudałowie (w całej zresztą Europie) troszczyli się tylko o dochody ze swoich ziem. Kiedy Newski dostał od Tatarów tytuł księcia kijowskiego, a potem wielkiego księcia włodzimierskiego, od razu zapomniał, że kiedyś był Nowogrodzianinem - poczuł się feudałem większym i ważniejszym. Gorliwie służąc Tatarom bogacił się szybciej, niż rządząc samym niezależnym od Tatarów Nowogrodem. Kiedy Nowogród przestał płacić Tatarom daninę Newski przestraszył się, że może utracić łaskę Tatarów, więc postanowił zorganizować inwazję na Nowogród. Na swoją nową „ojczyznę” wybrał nowo powstałe Księstwo Moskiewskie, gdyż Moskale byli najgorliwszymi sługami Tatarów. Wspólnie z Moskalami i Tatarami dokonał najazdu na Nowogród, aby nauczyć moresu swoich zbuntowanych poddanych. Tak zaczęło powoli wykluwać się nowe imperium, które dzisiaj nazywamy Imperium Zła.
Od tego czasu Moskale konsekwentnie przy każdej okazji napadali na Nowogród i mordowali Nowogrodzian, osłabiając swojego głównego konkurenta do panowania nad Rusią. Tymczasem władza Mongołów na ziemiach ruskich się skończyła w wyniku różnych skomplikowanych procesów wynikających z przyjęcia przez Mongołów nowej religii – islamu. Jak wszystkie państwa islamskie, także państwa mongolskie i tureckie z wieku na wiek stawały się coraz słabsze. Jednak Moskale skupiali się nadal głównie na Nowogrodzie, aż w 1570 roku dokonali ostatecznego ludobójstwa Rusinów Nowogrodzkich, praktycznie wymazując ten naród z powierzchni Ziemi. Imperium Zła było gotowe, aby ruszyć na podbój świata. Następnym celem Moskali miała być Ruś Kijowska - odwieczny sojusznik Rusi Nowogrodzkiej - ostatnia przeszkoda stojąca na drodze Moskali w ekspansji na świat. W tym celu trzeba było pokonać Litwę i Polskę. Z czasem Moskale zrozumieli, że nie uda im się wymordować wszystkich Rusinów, tak jak udało się to z Nowogrodzianami...ale to już zupełnie inna historia, która wiemy, jak się zakończyła – w latach 30-tych XX w. Moskale jednak spróbowali wymordować Ukraińców – zagłodzić cały naród na śmierć podczas kilku srogich zim. Udało im się zagłodzić na śmierć około 10 milionów Ukraińców – stanowczo za mało, żeby ich zniszczyć, jako naród.
