Niedoceniany Duńczyk - Piet Hein

  Wszyscy codziennie obcujemy z wytworami umysłu Pieta Heina, zupełnie nie zdając sobie z tego sprawy.  Gdy wchodzimy do baru, restauracji lub stołówki i spojrzymy na stojace tam stoliki, to zauważamy najcześciej, że ich blaty wyglądają jak coś w rodzaju kwadratu z  zaokrąglonymi wierzchołkami.  Są to figury geometryczne ograniczone specjalnymi rodzajami krzywych, zwanych superelipsami.  To właśnie Piet Hein wymyślił ten kształt stołu /i nie tylko to/.

  Wbrew temu, co pisze Wikipedia Piet Hein ani nie był matematykiem, ani nie wymyślił superelips.  Piet Hein (1905-1996) studiował fizykę w Instytucie Fizyki Teoretycznej w Kopenhadze i filozofię na Uniwersytecie Kopenhaskim.  Superelipsy były badane po raz pierwszy przez francuskiego matematyka Gabriela Lame w 1818 r. /równanie parametryczne rodziny superelips:  x = a(cost)^(2/r) , y = b(sint)^(2/r ), r=2 daje zwykłą elipsę/.  Zasługa Pieta Heina polega na tym, że jako pierwszy zastosował te krzywe oraz ich trójwymiarowe analogi we wzornictwie przemysłowym, architekturze i urbanistyce /n.p.plac i rondo w Sztokholmie zaprojektowane przez Heina mają kształt superelipsy/.

  Piet Hein był często uwazany za matematyka, bo lubił różne matematyczne gry i łamigłówki.  Wiele z nich sam wymyślił, na przykład klocki soma, czy grę hex.  Martin Gardner często pisał o jego osiągnięciach w tej dziedzinie.  Najciekawsze jest jednak to, że Piet Hein był również poetą.  Napisał ponad 7000 krótkich fraszek i aforyzmów, które nazywał grukami /grooks/.  Pisał po duńsku i po angielsku, często pod pseudonimem Kumel lub Kumel Kumell.  Te utwory sa pełne humoru i filozoficznej zadumy.  Ilustracją powiedzenia "Co cię nie zabije,to cię wzmocni", jest wiersz:

     A MAXIM FOR VIKINGS

Here is a fact

  that should help you to fight

   a bit longer:

Things that don't act-

  ually kill you outright

   make you stronger.

 Ja szczególnie lubię ten wiersz:

  SIMPLY ASSISTING GOD

I am a humble artist

moulding my earthly clod,

adding my labour to nature's,

simply assisting God.

 

Not that my effort is needed;

yet somehow, I understand,

my maker has willed it that I too should have

unmoulded clay in my hand.

  W Polsce Piet Hein jest mało znany. W roku1999 ukazał się polski wybór  wierszy Heina "Gruki" nakładem wydawnictwa Świadectwo, ale przeszedł zupelnie bez echa.  Dopiero dzisiaj przeszukując Internet, dowiedziałam się o jego istnieniu.  W Salonie24 znalazlam tylko jedną krótką notkę blogera  Kwik  z 14.12.2008 w której pisał on o grukach.  W komentarzu do tej notki bloger  andsol  napisal kilka słów o superelipsach.  Uważam, że twórczość Pieta Heina zasługuje na coś więcej i dlatego napisałam tę notkę.