Konflikt izraelsko-polski trwa już sześć tygodni.
Kto wygrywa w tym konflikcie?
Widać, że strona polska zabrnęła: nowelizacja ustawy była błędem, bo ustawa jest niemądra, źle pomyślana i powinna w ogóle nie powstać. Wyjście z tej sytuacji? Marnie to wygląda: trzymać kciuki, że TK wywali ustawę do kosza jako niekonstytucyjną. I jeszcze mocniej trzeba zaciskać kciuki, aby ci, którzy tę ustawę stworzyli oraz ci, którzy ją przegłosowali, ZROZUMIELI, że ta ustawa jest błędem i dlaczego nim jest. Bo tylko w ten sposób można uniknąć podobnych sytuacji na przyszłość.
Strona polska przegrywa ten konflikt.
Ale jest dla niej światełko w tunelu.
Jest nadzieja, że ludzie podejmujący decyzje uświadomią sobie raz na zawsze dzięki temu konfliktowi, że polityki historycznej nie robi się ustawami, ale pracą edukacyjną. I że to musi być edukacja na zewnątrz, bo przekonywanie Polaków w Polsce po polsku jest łatwe, ale dla wizerunku na zewnątrz - całkiem nieskuteczne. Polska nie ma w tej chwili ani angielskojęzycznej telewizji, ani skutecznych platform internetowych, ani szybko działającego zespołu interwencyjnego, który miałby liczący się wpływ informacyjny na media. I znów: ważne sprawy - a najważniejszą jest mówienie prawdy - załatwia się po angielsku, a nie zaszkodziłoby też - gdy ma być to dialog z izraelską opinią publiczną - po hebrajsku. Tylko wtedy, gdy złe doświadczenia z tego konfliktu, z tej całej awantury zostaną przełożone na wyście z letargu i nieudolności, zostanie osiągnięta jakaś istotna, trwała korzyść.
...
Jednak nie można za wszystko winić ustawy. Z działań Izraela daje się od samego początku sporu odczytać, że nie o samą ustawę chodzi. Ambasador Izraela, Anna Azari, wykonuje nadal ruchy podgrzewające konflikt. Jeżeli ma za zadanie polepszanie relacji izraelsko-polskich, to jej działania nie sprzyjają dobrym rezultatom jej misji. Jeżeli jednak ma za zadanie pogarszanie tych relacji, to ze swojej roli wywiązuje się z dużą skutecznością, wręcz nienagannie. Niestety, wiele wskazuje, że właśnie pogarszanie jest celem. Z jakichś istotnych powodów, izraelskim władzom mocno zależy na tym, aby utrwalić i nagłośnić wizerunek Polski jako kraju wrogiego Żydom. Takich rzeczy nie robi się "przez pomyłkę", albo przez przypadek. A więc: dlaczego? Hipotezy pojawiające się w mediach są różne: jeden z elementów przedwyborczej taktyki; przygotowanie wizerunkowego gruntu pod roszczenia organizacji żądających odszkodowań za mienie ofiar Holokaustu; element gry politycznej na bardziej globalną skalę (Rosja, USA). Nie sposób stwierdzić, która z tych hipotez jest celna, zwłaszcza, że hipotezy nie muszą się nawzajem wykluczać.
Strona izraelska wygrywa ten konflikt.
Ale jest nad nią ciemna chmura.
Niezależnie, jakie są przyczyny postawy Izraela, ten konflikt okaże się nieszczący dla relacji Izraelczyków z Polakami i Polaków z Izraelczykami i w ogóle Żydami. Polska, z całym swoim dziedzictwem potwornie splątanej i tragicznej historii rozstania z Żydami po kilkusetletniej koegzystencji, wychodziła na przyzwoitą prostą. Izraelowi i Żydom wyrastały w wolnej Polsce roczniki ludzi życzliwych, nawet przyjaciół, których tak bardzo potrzebuje ta jedyna bliskowschodnia demokracja. Teraz będzie inaczej, bo doświadczenie z tego konfliktu jest gorzkie i zapamiętywalne. A mogło być całkiem inne. Politycy, niestety, nie myślą w takich kategoriach. Szkoda. Bo, niezależnie, co Izrael wygra doraźnie w tym konflikcie, w wymiarze znacznie szerszym jego zwycięstwo będzie pyrrusowe. Na długie lata.
Paweł Jędrzejewski
