Eurazjanizm – terminologia, periodyzacja, główni przedstawiciele

 

Cykl tematyczny: „Geopolityka rosyjska” – odc. 3

dr Leszek Sykulski

Eurazjanizm (ros. evraziystvo) jako nurt myśli politycznej oraz koncepcja polityczno-filozoficzna i cywilizacyjna pojawił się na początku lat dwudziestych XX wieku w kręgach emigracji rosyjskiej. Na jego określenie w literaturze polskiej pojawiło się kilka terminów, m.in. „eurazjatyzm”, zaproponowany w 1922 r. przez Mariana Zdziechowskiego, „eurazjanizm”, użyty po raz pierwszy przez Mariana Uzdowskiego w 1928 r., „euroazjanizm”, termin wprowadzony przez Lucjana Suchanka, „euroazjatyzm”, zaproponowany przez Andrzeja Andrusiewicza, czy „euroazjanizm” wprowadzony przez Halinę Kowalską.

Żadne z powyższych słów pod względem fonetycznym nie jest zbieżne z oryginałem. Zarówno w tym tekście, jak i kolejnych z niniejszej serii będę używał terminu „eurazjanizm”. Został on wprowadzony w pierwszych, przedwojennych tłumaczeniach pism Piotra Sawickiego, a także był używany przez władze II Rzeczpospolitej. Na zwolenników tego nurtu ideowego w literaturze polskiej stosuje się określenia: eurazjaci, eurazjaniści, eurazjatyści, itd. Na podobnej zasadzie z przedrostkiem  „euro-”. W tej serii tekstów stosować będę określenie „eurazjaniści”.

Ideologia eurazjańska upatrywała w Rosji osobny kontynent, „szóstą część świata”. Jej twórcy dowodzili, że Rosja stanowi odrębną cywilizację, która posiada do spełnienia szczególną misję w dziejach świata. 

(...)

Pewien charakter myślenia kategoriami ideologii eurazjańskiej dobrze oddaje słynny wiersz Aleksandra Błoka z 1918 r. pt. „Scytowie” (ros. Skify), którego fragment zacytuję poniżej:

 

Panmogolizm! Choć imię dzikie,

Mnie jednak mile ucho pieści...

Władimir Sołowiow

 

Miliony — was. Nas — mrowie, mrowie, mrowie.

Spróbujcie, zmierzcie wy się z nami!

Tak, my — Azjaci! my — dzicy Scytowie

Z pożądliwymi skośnymi oczami!

 

Nam — jedna chwila, wy — mieliście czas.

A my, jak niewolnicze roty,

Tarcze trzymaliśmy wśród wrogich ras

Mongołów i Europy!

(…)

O stary świecie! wiedz, ostatni raz

Na jasne bratnich uczt igrzyska,

Na ucztę pracy i pokoju — was

Przyzywa lira barbarzyńska!

 

CAŁY ARTYKUŁ

Tekst pochodzi z portalu geopolityka.net

 

Zobacz także:

Odc. 1.

Rosja jest igraszką przyrody. Geneza rosyjskiej geopolityki 

Odc. 2.

Jak zdobyć przewagę nad mocarstwami morskimi. Dylemat początków rosyjskiej geopolityki