Złudzenie duszy

  Mo­że­my prze­pro­wa­dzić głę­bo­kie stu­dia fi­lo­zo­ficz­ne, neu­ro­lo­gicz­ne czy ko­gni­ty­wi­stycz­ne i na tej pod­sta­wie zde­cy­do­wać, czy przyj­mu­je­my, czy od­rzu­ca­my kon­cep­cję wol­nej wo­li. Jed­nak by móc ta­ką de­cy­zję pod­jąć, mu­si­my wol­ną wo­lę mieć, bez niej nic nie przyj­mie­my i nic nie od­rzu­ci­my.

  Je­śli nikt nie ma wol­nej wo­li, to zna­czy, że świat je­st zde­ter­mi­no­wa­ny, to zna­czy, że każ­dy zwią­zek przy­czy­no­wo-skut­ko­wy to łań­cu­ch zda­rzeń cią­gną­cy się wste­cz do jed­nej wspól­nej pra­przy­czy­ny, w niej spo­ty­ka się wszyst­ko. Nie­któ­rzy ją na­zy­wa­ją Bo­giem in­ni Wiel­kim Wy­bu­chem, a nie­któ­rzy utoż­sa­mia­ją Bo­ga z Wiel­kim Wy­bu­chem. Nie­za­leż­nie od na­zwy, wszyst­ko, co się dzie­je, z cze­goś po­przed­nie­go wy­ni­ka, aż do jed­ne­go wspól­ne­go po­cząt­ku wszyst­kie­go.

  Je­śli tak, to sens ma tyl­ko ta jed­na je­dy­na pra­przy­czy­na i nic wię­cej sen­su w świe­cie nie ma.

  Błę­dem je­st uzna­nie, że jak nie ma do­wo­du wpro­st na wol­ną wo­lę, to jej nie ma. Do­wód nie wpro­st, re­duk­cja do ab­sur­du, do­wód przez za­prze­cze­nie, je­st rów­nie do­bry. Je­śli nie ma wol­nej wo­li, to nic nie ma sen­su. Więc w isto­cie na­le­ży roz­wa­żać sens, a nie wol­ną wo­lę.

  Nie­któ­rzy uwa­ża­ją, że wol­na wo­la je­st złu­dze­niem. To zna­czy, że wy­da­je się nam, że de­cy­du­je­my, a tym­cza­sem wszyst­ko je­st zde­ter­mi­no­wa­ne. Oni my­ślą po­dob­nie do ty­ch, któ­rzy na­zy­wa­ją AI al­go­ryt­mem. To je­st pro­te­stanc­ka pre­de­sty­na­cja.

  Ta­ki­ch złu­dzeń ma­my wie­le. Du­żo waż­niej­szym, bar­dziej pod­sta­wo­wym złu­dze­niem je­st to, że na­sze cia­ło i umy­sł za­wie­ra­ją w so­bie ja­kiś trans­cen­den­ty ele­ment, któ­ry nas czy­ni czymś nie­ma­te­rial­nym. To się u nas na­zy­wa du­szą, a w in­ny­ch re­li­gia­ch ma in­ne na­zwy.

  Z te­go złu­dze­nia wy­ni­ka głów­nie brak wia­ry w moż­li­wo­ść te­go, że świa­do­mo­ść, du­sza, in­te­li­gen­cja, wol­na wo­la i wszel­kie in­ne ta­kie po­ję­cia przy­pi­sy­wa­ne tyl­ko lu­dziom nie mo­gą za­ist­nieć po­za ni­mi, że nie da się stwo­rzyć cze­goś in­ne­go niż czło­wiek, co by te ce­chy mia­ło. Na­sze złu­dze­nia nas cho­ler­nie ogra­ni­cza­ją, po­wo­du­ją uwiąd twór­czy, skut­ku­ją ni­hi­li­zmem.

  Jed­nak są nie­licz­ni, któ­rzy nie ma­ją złu­dzeń, nie wie­dzą, że się nie da, i oni stwo­rzą sztucz­ną in­te­li­gen­cję, któ­ra bę­dzie mieć wol­ną wo­lę i bę­dzie świa­do­ma. I wte­dy ją do­kład­nie zba­da­my i wy­ja­śni­my pre­cy­zyj­nie, co to je­st. Po­ka­że­my du­szę w po­sta­ci gra­fu. I du­sza, i świa­do­mo­ść, i wol­na wo­la, to zja­wi­ska in­for­ma­tycz­ne, a nie bio­lo­gicz­ne czy trans­cen­dent­ne. A in­for­ma­cja je­st ma­te­rial­na tak jak ener­gia.

Tagi: gps65, filozofia, sztuczna inteligencja, AI, wolna wola, świadomość.