Chyba się starzeję i wzrok mi się psuje. Co innego 36 lat temu widziałem, słyszałem i zapamiętałem, a co innego po 36 latach czytam o założycielach i członkach Komitetu Obrony Robotników.
Było tak: po spotkaniu 22 września 1976 roku ogłoszono „Apel do społeczeństwa i władz PRL”, który podpisało 14 członków-założycieli Komitetu Robotników:
Stanisław Barańczak
Antoni Macierewicz
Piotr Naimski
oraz nieżyjący już dziś:
Jerzy Andrzejewski
Ludwik Cohn
Jacek Kuroń
Edward Lipiński
Jan Józef Lipski
Antoni Pajdak
Józef Rybicki
Aniela Steinsbergowa
Adam Szczypiorski
ks. Jan Zieja
Wojciech Ziembiński
Tydzień później do grona członków KOR dołączyła:
Halina Mikołajska
a następnie kolejno:
Mirosław Chojecki
Emil Morgiewicz
Wacław Zawadzki
Bogdan Borusewicz
Józef Śreniowski
Wojciech Onyszkiewicz
Anka Kowalska
Stefan Kaczorowski
Adam Michnik
a jako ostatni (29 września 1977 roku, gdy KOR przekształcał się w Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”):
ks. Zbigniew Kamiński
Jan Kielanowski.
Oczywiście w rozpoczętej jeszcze w lipcu 1976 roku akcji pomocy dla prześladowanych robotników z Ursusa i Radomia a potem także w różnych innych działaniach KOR-u uczestniczyło między wrześniem 1976 a wrześniem 1977 roku także wiele innych, niewchodzących w skład KOR osób (np. adwokaci, czy aktywni uczestnicy akcji pomocy, w tym tacy, którzy weszli dopiero do KSS „KOR”. Członkami KOR w ścisłym sensie tego słowa były jednak tylko wymienione wyżej osoby, które decyzje podejmowane przez KOR sygnowały swoimi nazwiskami.
Tak było.
A tymczasem czytam:
legendarny założyciel KOR-u, (…) Adam Michnik
(polkadot.pl, 22 V 2011; cytowane krytycznie m.in. na: wpolityce.pl, 29 VII 2011, nieco szerzej na ten temat dyskutowano m.in. tutaj)
P.S.
Adam Michnik (…)est le co-fondateur avec Jacek Kuroń du Comité de défense des ouvriers (KOR) en 1976.
Wikipedia w jęz. francuskim
Adam Michnik (…) [byl] spoluzakladatelem Výboru na ochranu pracujících (KOR - Komitet Obrony Robotników).
Wikipedia w jęz. czeskim
Adam Michnik (…) [nach] den Streiks in Radom 1976 gehörte er wiederum zusammen mit Kuroń zu den Mitbegründern und aktivsten Mitgliedern des "Komitees zur Verteidigung der Arbeiter" (Komitet Obrony Robotników, KOR)…
Wikipedia w jęz. niemieckim
Adam Michnik (...) [nel] 1976 fu, assieme a Jacek Kuroń, fondatore del Comitato di Difesa degli Operai (KOR)…
Wikipedia w jęz. włoskim
Adam Michnik (…) [v] roku 1976 bol spoluzakladateľom KOR (Komitet Obrony Robotników - Rada obrany robotníkov)…
Wikipedia w jęz. słowackim
(Dziękuję blogerowi Yarc za zwrócenie mi uwagi na Wikipedię jako obfite źródło cytatów)
współzałożyciel Komitetu Obrony RobotnikówMirosławChojecki
Gazeta Wyborcza, 26 XI 2005, Aleksandra Krzyżaniak-Gumowska: Powiedz TAK demokracji
MirosławChojecki, założyciel KOR-u
Gazeta Wyborcza, 27 XI 2005, Aleksandra Krzyżaniak-Gumowska: Reanimacja demokracji` na pl. Konstytucji
MirosławChojecki, założyciel KOR-u
Gazeta Wyborcza, 3 I 2006, Tomasz Kwaśniewski: Kalendarium: listopad, grudzień 2005
MirosławChojecki, współzałożyciel KOR-u
Gazeta Wyborcza, 24 VII 2007, Jacek Pawlicki: Ambasadorska łapanka do Paryża?
Jan Olszewski (…) założyciel KOR
Wprost nr 46 z 2008 r., Paweł Wieczorkiewicz i Rafał PrzedmojskiL Jan Olszewski
[Lityński i Wujec] zakładali KOR i „Solidarność”
Gazeta Wyborcza, 1 VII 2011, [nota redakcyjna pod tekstem] Jan Lityński, Henryk Wujec: Susy zamiast małych kroków
[Henryk Wujec,] członek Komitetu Obrony Robotników.
Gazeta Wyborcza, 29 VII 2010,nota redakcyjna pod tekstem]Henryk Wujec:Taca na pomoc…
Henryk Wujec:(…)członek KOR-u
Gazeta Wyborcza, 1 V 2007,[nota redakcyjna pod tekstem]Henryk Wujec:Serce zostało w... Bieszczadach.
Jan Lityński: [Antoni Macierewicz] był ze mną w Komitecie Obrony Robotników.
Tygodnik Powszechny, 16 XII 2001, Przegraliśmy bitwę o pamięć. Z Janem Lityńskim (…) rozmawiają Igor Zalewski i Piotr Zaremba
Z Janem Lityńskim – (…) byłym członkiem KOR-u (…)rozmawiają Igor Zalewski i Piotr Zaremba
tamże
Jan Lityński: (…) członek KOR-u
Gazeta Wyborcza, 7 VI 2012, [nota redakcyjna pod tekstem] Jan Lityński,Nie uniknęliśmy nienawiści. Demokracja jest szara i chłodna. Fanatyzm czarno-biały i gorący
[Jan Lityński] w czasach PRL był członkiem KOR.
Rzeczpospolita, 21 V 2009, [nota redakcyjna pod tekstem] Jan Lityński, Spotkać się ponad podziałami
[Jan Lityński i Henryk Wujec] weszli do KOR, ale (…) nieco później.
Rzeczpospolita, 24-25 IX 2012, Piotr Semka, Plusy i minusy tygodnia (17.09 - 23.09)
Inni członkowie KOR: Konrad Bieliński (…) Seweryn Blumsztajn (…) Andrzej Celiński (…) Jerzy Ficowski(…) Wiesław Piotr Kęcik (…) Leszek Kołakowski (...) Jan Lityński (…) Ewa Milewicz (…) Jerzy Nowacki (…) Zbigniew Romaszewski (…) Maria Wosiek (…) Henryk Wujec
(strona internetowa „Tygodnika Powszechnego”, MO: „Poczet KOR-owców” [Korzystano m.in. z wydanego przez Ośrodek KARTA słownika biograficznego „Opozycja w PRL”, „Leksykonu Opozycji Politycznej 1976–1989” Dariusza Cecudy, książki Jana Józefa Lipskiego „KOR” i nieocenionej pomocy prof. Andrzeja Friszke]).
Konrad Bieliński(…), członek KOR, (…), Seweryn Blumsztajn (…), członek KOR, (…), Andrzej Celiński (…), członek KOR, (…), Jerzy Ficowski(…), członek KOR, (…), Wiesław Piotr Kęcik (…), członek KOR, (…), Leszek Kołakowski (…), członek KOR, (…), Jan Lityński (…), członek KOR, (…), Ewa Milewicz (…), członek KOR, (…), Jerzy Nowacki (…), członek KOR, (…), Zbigniew Romaszewski (…), członek KOR, (…), Maria Wosiek (…), członek KOR, (…), Henryk Wujec(…), członek KOR, (…)
(strona internetowa Polskiego Radia, [Biogram za "Tygodnikiem Powszechnym". Powstał na podstawie wydanego przez Ośrodek KARTA słownika biograficznego "Opozycja w PRL", "Leksykonu Opozycji Politycznej 1976–1989" Dariusza Cecudy, książki Jana Józefa Lipskiego "KOR" - i nieocenionej pomocy prof. Andrzeja Friszke]).
A jest to oczywiście tylko mocno niekompletny wykaz tych, którzy bezpodstawnie przypisywali sobie (lub którym bezpodstawnie przypisywano), że zakładali KOR oraz tych, którzy bezpodstawnie przypisywali sobie (lub którym bezpodstawnie przypisywano), że byli członkami KOR.
+ + +
Mówicie KOR, a w domyśle Kuroń z Michnikiem?
Pokolenia autorów zatrudnionych w najwyżej nakładowych dziennikach – od „Trybuny Ludu” po „Gazetę Wyborczą” – pracowały, by sprowadzić Was na te manowce.
Indeks osób wymienionych w książce „Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników” (Wyd. Świat Książki / Weltbild Polska sp. z o.o., Warszawa 2012) dowodzi, że jej autor chcąc nie chcąc sam nie raz ulegał sile tej majakowskiej frazy. Członkowie, współpracownicy i przeciwnicy KOR i KSS „KOR” wymieniani są w jego książce z taką oto częstością:
Kuroń Jacek – na 270 stronach
Michnik Adam – 178
Macierewicz Antoni – 168
Lipski Jan Józef – 146
Lipiński Edward – 90
Lityński Jan – 90
Naimski Piotr – 78
Chojecki Mirosław – 74
Steinsbergowa Aniela – 66
Wujec Henryk – 65
Romaszewski Zbigniew – 62
Blumsztajn Seweryn – 56
Gierek Edward – 56
Mikołajska Halina – 53
Borusewicz Bogdan – 52
Kowalska Anka – 48
Olszewski Jan – 48
Onyszkiewicz Wojciech – na 45 stronach
itd.
Pisząc o KOR-ze, Jan Skórzyński najczęściej i przede wszystkim pisze o Kuroniu, wyraźnie rzadziej o Michniku, Macierewiczu i Lipskim, a dopiero potem o całej reszcie.
Nawet tam, gdzie autor stara się stosować styl opisowo-obiektywny, asymetryczna konstrukcja zdań nie pozostawia wątpliwości, kogo obsadza w roli najsłuszniejszego wodza bezkrwawej rewolucji, a kogo w roli jego najniesłuszniejszego rywala. Oto kilka przykładów (podanych w modnej socjozoologicznej manierze stylistycznej):
str. 56.: [W 1976 roku] β zupełnie inaczej niż α oceniał (…) dziedzictwo rewizjonizmu i znacznie ostrzej widział słabości opozycji. Dzieliła się ona, jego zdaniem, na dwa nurty: lewicowy i tradycyjny.
str. 57.: … w odróżnieniu od α, który pojęcie opozycji maksymalnie rozszerzał, β rysował ostre granice między czynnym ruchem antykomunistycznym a bierną większością, milczącą lub zdobywającą się jedynie na mało znaczące gesty sprzeciwu.
str. 79.: α chciał wykorzystać rozbudzenie środowisk twórczych i akademickich do uformowania ruchu niezależnego pod hasłem obrony ludzi szykanowanych za protesty konstytucyjne. W tym samym kierunku parł β, choć dla niego lepszym punktem wyjścia była akcja przeciw fikcji wyborów.
str. 258.: α uważał, że jesienią [1977 roku] objawią się nowe ruchy społeczne, a władza będzie zmuszona podjąć z nimi dialog (…). Również β był przekonany, że opozycja się umocniła, a w miejsce KOR trzeba powołać ogólnopolską reprezentację instytucji niezależnych.
str. 352.: …społeczeństwo najboleśniej odczuwa kwestie społeczne – mówił α [w 1978 roku] podczas zebrania komisji redakcyjnej [KOR]. (…) β też uważał, że sprawy odczuwane w Polsce najdotkliwiej to problemy społeczne.
str. 405.: To, że opór β wobec niektórych pomysłów α odgrywał rolę pożyteczną podkreśla także α`.
Str. 406.: Trzecim wymiarem sporu była walka o przywództwo w ruchu korowskim, które w powszechnej opinii sprawował α, a do którego aspirował także β.
Zadanie nr 1
α =...... ......
β =...... ............
α` =... .........
Zadanie nr 2
„Składam tę relację i wciąż dyszę żądzą mordu… po raz pierwszy w życiu przegrywam ze swoją nienawiścią” – kto i o kim to powiedział, opisując swoje zachowanie nocą z 4 na 5 czerwca 1992 roku?
Zadanie nr 3
Poczekać i dożyć chwili, w której ktoś wreszcie napisze i wyda uczciwą książkę na ten temat.
Inne tematy w dziale Kultura
