Gwant Gwant
580
BLOG

TU154M Zapis i odczyt czwartej ścieżki rejestratora MARS-BM

Gwant Gwant Katastrofa smoleńska Obserwuj temat Obserwuj notkę 20

W kanale IV rejestratora CVR typu MARS-BM zapisywane są dwa rodzaje impulsów:

- takt zegarowy;

- minutowy kod czasu.

Z dokumentacji  systemu MARS-BM wynika, że są one tworzone w zestawie urządzeń jak na rysunku 1.


image

Rysunek 1.  Urządzenia współpracujące przy zapisie ścieżki IV rejestratora MARS-BM


Oba rodzaje impulsów zapisywanych  na ścieżce taśmy magnetycznej różnią się między sobą polaryzacją. Impulsy taktu zegarowego mają polaryzację dodatnią, a impulsy minutowego kodu czasu polaryzację ujemną.


image


Rysunek 2. Paczka impulsów zapisana na czwartej ścieżce rejestratora MARS-BM

Na rysunku 2 pokazano przykładowy przebieg sygnału zapisanego na IV ścieżce taśmy magnetycznej z wplecionymi pomiędzy impulsy zegarowe impulsami kodu czasu 01001000111.  Odzyskiwanie obu rodzajów sygnałów odbywa się przy użyciu magnetofonu MARS-NW. Blokowy schemat układów  magnetofonu odpowiedzialnych za odczyt ścieżki IV przedstawiono na rysunku 3.

image

Rysunek 3. Blokowy schemat układów odczytujących ścieżką IV rejestratora MARS-NW



image

Rysunek 4. Standardowy przebieg sygnałów z kanału IV


Odzyskany sygnał analogowy z takiego magnetofonu powinien wyglądać tak, jak na rysunku 4.  Aby uzyskać taki standardowy układ impulsów, konieczne jest odpowiednie dobranie wartości pojemności C1 i C2 oraz oporności R1.  Efekt różniczkowania pojawi się w sygnale analogowym na wyjściu, jeśli stałe czasowe będą dobrane następująco:

R1*C1 << (t1, t2)  oraz R1*C2 << (t3, t4)

gdzie t1 - czas trwania impulsu kodu czasu, t2 - czas przerwy między impulsami kodu czasu,  t3 - czas trwania impulsu taktu zegarowego, t4 - czas przerwy między impulsami taktu zegarowego.

 Rzeczywisty uzyskany przebieg podczas zgrywania nagrania CVR przez ZB w Moskwie, pokazany tu na rysunku 5, najprawdopodobniej jest rezultatem układu połączeń  urządzeń jak na rysunku 6.  Jak widać nie ma w nim  połączenia z układu odzyskiwania kodu czasowego do wyjścia urządzenia.  W związku z tym układ różniczkujący składa się z kondensatora na wyjściu układu odzyskiwania taktu zegarowego oraz  składowej rzeczywistej impedancji wejściowej przetwornika analogowo – cyfrowego Roland Octa-Capture.  Według dokumentacji  w zależności od wybranego wejścia wynosi ona R2 = 5 kΩ, 10 kΩ lub 17 kΩ.   Tak jak pisałem, efekt wystąpi, jeśli tym razem:

R2*C2 << (t3, t4)

Najwidoczniej  impedancja wejściowa R2 przetwornika Roland  była jednak znacznie większa niż  normalnie wykorzystywanego  R1 w magnetofonie i sygnał nie został zróżniczkowany.

image

Rysunek 5. Uzyskany przebieg sygnałów z kanału IV


imageRysunek 6. Rzeczywisty schemat układów odczytujących

 

W sumie to, czy impulsy zostały zróżniczkowane, czy też nie według mnie jest absolutnie bez znaczenia. Brak impulsów kodu  czasowego jest widziany przez niektóre osoby jako problem fundamentalny – jestem innego zdania.  W przypadku kopii cyfrowej zapisu dźwiękowego nie można mówić o tzw. integralności  kopii. Można tylko mówić o stopniu wierności odwzorowania dźwięku dla odsłuchujących osób. Sporządzając kopię cyfrową od podstaw założono, że w celu poprawy zrozumiałości zarejestrowanego dźwięku będzie ona poddawana zabiegom technicznym, tj. filtracjom i wyrównywaniu prędkości odtwarzania

Impulsy z kanału IV miały posłużyć  do wyrównywania prędkości (tzw. linearyzacji) odtwarzania dźwięku z kanałów 1,2 i 3 rejestratora CVR.  W praktyce okazało się, że na skutek przenikania zakłóceń do układu nagrywającego MARS-BM, impulsy te nie wyznaczają idealnie równego taktu. W związku z tym eksperci,  jak wynika z ich raportu, musieli się posłużyć dodatkowymi informacjami z toru akustycznego i metodami, aby kontrolować także ten przebieg.

Nie ulega wątpliwości, że dodatkowe impulsy o zmieniającym się układzie (także z zakłóceniami), wplecione w obserwowany takt zegarowy utrudniłyby wyłapania miejsc, gdzie urządzenia wchodzące w skład systemu  MARS-BM w samolocie błędnie odliczały odstępy czasowe. Ostatecznie, bezwzględny czas poszczególnych zdarzeń dających się zidentyfikować w nagraniu ścieżek dźwiękowych odzyskano z kopii sporządzonych wcześniej.  

 

Bibliografia

1)       БОРТОВОЕ СРЕДСТВО СБОРА ЗВУКОВОЙ ИНФОРМАЦИИ МАРС—БМ РУКОВОДСТВО ПО ТЕХНИЧЕСКОЙ ЭКСПЛУАТАЦИИ  023.71.00 Сент. 30/87



2)      “Cyfrowe przetwarzanie i analiza dźwięku rejestratora dźwiękowego MARS-BM z samolotu TU-154M 101” Andrzej Artymowicz

 

 

3)     http://home.agh.edu.pl/~sglab/Technika%20cyfrowa/Nieaktualne/1_RC_555/RC_teoria.pdf

 

Gwant
O mnie Gwant

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka